Türk iş dünyası Gazze'yi 5 milyar dolara yenilemek istiyor!

Türk iş dünyası, uzun yıllardır abluka altında tutulduğu için büyük bir yıkıntı altında yaşamın sürdüğü Gazze’yi yeniden inşa etmek için harekete geçti. TEPAV ve TOBB heyetleri, İsrail’den de izin alarak geçtikleri Gazze’de temaslarda bulunup hazırladıkları imar planını sundular. İsrail, Filistin ve Gazze yönetimlerinin sıcak baktığı plan gerçekleşirse Türkler 5 milyar dolara şehri yeniden inşaa edecek.

Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV), saldırılar ve abluka nedeniyle zor günler geçiren Gazze’nin yeniden hayata döndürülmesi için kapsamlı bir imar planı hazırladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu öncülüğündeki heyet de planı tüm taraflara anlatmak için hem İsrail, hem de Batı Şeria’da temaslarda bulundu. Heyet, uzun süredir abluka altında tutulan ve geçişlere izin verilmeyen Gazze’ye de geçmeyi başardı ve yapmayı öngördükleri çalışmaları anlattı. Temaslarda, İsrail, Filistin ve Gazze yönetimlerinin projeye sıcak baktığı görüldü. Hisarcıklıoğlu, “Türk iş dünyası olarak biz bu işin altından kalkarız” dedi.

5.4 MİLYAR DOLAR YARDIM

TOBB heyeti, sessiz sedasız İsrail ve Filistin’de bir dizi önemli görüşmeye imza attı. Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığındaki heyette, TEPAV İcra Direktörü Güven Sak ve ekibi de yer aldı. Gündemin bir numaralı maddesi de Gazze’nin yeniden inşası oldu. Uzun yıllardır abluka altında tutulan Gazze, 2014 yılındaki son operasyonun ardından daha da zor koşullara mahkum olmuş durumda. Gazze’nin yeniden imarı için yaklaşık 50 ülke 2014 yılında Kahire’de toplandı ve toplam 5.4 milyar dolar yardım sözü verdi. Ancak şu ana kadar bu kaynağın büyük bir kısmı kullanılamadı.

LİMAN PROJESİ DE VAR

Çalışmaların hızlanmaması ve Gazze’nin 2020 yılında yaşanması mümkün olmayan bir kente dönüşecek olması, TEPAV’ı harekete geçirdi ve bölge için kapsamlı bir çalışma yaptı. ODTÜ’lü akademisyenlerle birlikte hazırlanan proje, Gazze’nin kentsel dönüşümünün hızlı bir şekilde başlatılmasını öngörülüyor. TEPAV İcra Direktörü Güven Sak, “Gazze için 5 milyar doları aşan bir taahhüt var. Bu kaynağın ancak yüzde 20’si kullanıldı. Bir stratejik plan hazırladık. Gazze Limanı da bu kapsamda en önemli projelerden biri olacak. Uluslararası tasarım yarışmaları açmak istiyoruz. Halka ‘Nasıl bir Gazze’de yaşamak istersiniz’ diye soracağız. Türk müteahhitleri bu projenin en önemli ayaklarından biri olacak” dedi. Hisarcıklıoğlu da, ziyareti “Bizim buraya geliş amaçlarımızdan biri Gazze. İnşaat şirketlerimiz dünya çapında işler gerçekleştiriyor. Şu anda dünyada müteahhitlerimiz ikinci sırada. Gazze’de büyük bir yıkıntı altında yaşam sürüyor, ancak bir yandan da ayrılmış bir kaynak var. Türk özel sektörü olarak Afganistan’dan Libya’ya heryerde biz vardık. Niye kendimize güvenmeyelim ve burayı biz yapmayalım?” diyerek anlattı.

Türklere İsrail izni

TÜRK iş dünyasının ziyaret trafiğinde İsrailli yetkililerin yanı sıra, Filistin Ekonomi Bakanı Abeer Odeh ve Filistin Başbakanı Rami Hamdallah’ın da aralarında bulunduğu birçok isimle görüşüldü ve yapılmak istenenler anlatıldı. TOBB heyetinin temaslarında dünyayla bağlantısını koparmış olan Gazze de vardı. Uzun yıllardır abluka altında olan Gazze için Türk iş dünyasının ziyaret talebi kabul edilmişti. İsrail’in verdiği izinle, TOBB heyeti uzun süredir bölgeye giden sayılı heyetlerden biri oldu. Burada da Filistin Bayındırlık Bakanı Mufid Al Hasayne, Hamas yetkilileri ve Gazze Ticaret Odası’yla görüşüldü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da selamlarının iletildiği görüşmelerde, Gazze’nin yeniden imar planı taraflara anlatıldı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu görüşmelerin bitiminde gelinen noktayı da şu sözlerle anlattı:“Gazze’ye İsrail izni olmadan geçilemiyor. Ama biz geçişi gerçekleştirdik. Bu da Türkiye İsrail arasındaki ilişkilerin yumuşadığının önemli bir göstergesi. Bizim buraya geçişimiz aynı zamanda ambargonun hafiflediğinin de bir göstergesi. Ben 10 yıl sonra tekrar Gazze’ye gelebildim. Tüm tarafların kabul etmesiyle böyle bir proje yürüyebilir. Ancak şu ana kadarki tüm göstergeler olumlu. Dünyanın her yerinde çalışan müteahhitlerimiz, Gazze’de de yaşanabilir kentler inşa edebilir.”

Üzüm tane tane yenir

TOBB heyetinin tek gündemi, Gazze’nin yeniden yapılandırılması değildi. Filistin’de TOBB tarafından kurulacak olan Cenin Sanayi Bölgesi de heyetin gündemindeydi. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Filistin’de bir sanayi bölgesi kurma fikrinin ilk olarak 2005 yılında ortaya çıktığını belirterek, “İlk  Ankara  Forumu’nda İsrail ve Filistin tarafını bir araya getirmek istedik. Aynı otobüsle otele kadar bile gelmek istemediler. Toplanını öğlene kadar olan bölümünde içlerini boşalttılar. Sonrasında somut projelere geçildi. Dünyada ilk kez bu proje için Filistin ve İsrail Cumhurbaşkanları Amerika dışında bir ülkenin davetini kabul ettiler ve Türkiye’ye geldiler” dedi. Bu bölgede yavaş yavaş iş yapılması gerektiğini söyleyen Hisarcıklıoğlu, “Üzüm tane tane yenir. Acele etmeyeceksin yani. Bizim işimizin başlangıcı 2004 başlangıç 2016 geldiğimiz yıl. Biraz ilerleme kaydedebildik. Bu bölgeyi Almanlara vermişler ama, onlar iş ilermeyince vazgeçmişler. Biz kamulaştırmayı bile TOBB bütçesinden yaptık. 2013 Kasım ayında Cenin’de ilk toplantıyı yaptığımız gün de dedelerimizin Filistin’den çekildiği günmüş, tesadüf 100 yıl sonra o gün biz bu topraklara tekrar geldik. Sabırla her türlü sıkıntıyı aşıyoruz” dedi.

RAKAMLARLA GAZZE

Gazze’nin şu anki nüfusu: 1.8 milyon

Gazze’nin 2020’de beklenen nüfusu: 2.1 milyon

Saldırılardan etkilenen evlerin yapımı için gereken tutar: 780 milyon dolar

Hürriyet

Bu haber Sabah Gazetesi'nde şöyle yer aldı:

İsrail'le yürütülen sivil diplomasi trafiği hız kazandı. TOBB başkanlığında Gazze'yi ziyaret eden kalabalık işadamı heyeti, liman ve kentsel dönüşüme talip. İlk adım Cenin'deki OSB ile atılacak

Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesi için "sivil diplomasi" devreye girdi. İsrail, Mavi Marmara baskını sonrası Türkiye'nin üç şartından "özrü" karşıladı, "tazminatta" son aşamaya gelindi. Gazze'ye ablukanın kaldırılmasında ise ilk adım atıldı. İsrail hükümeti 2014'te yaşanan bombardıman sonrası Gazze'nin kapılarını ilk kez Türk işadamlarına açtı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) başkanlığında kalabalık bir işadamı heyetinin özel izinle Gazze'ye geçişi sağlanırken, Türk ürünlerine ambargoda yumuşama sinyali verildi. 

3 ÖNEMLİ ADIM ATILIYOR 

Türkiye-İsrail arasında 5 yıldır askıya alınan diplomatik ilişkilerde yeni bir sayfa açılıyor. Karşılıklı büyükelçi atanması konusunda görüş birliği olgunlaşmış durumda. İki ülke arasında normalleşme süreci havaalanından girişte gösterilen kolaylıklardan, Ramallah ve Gazze'ye yapılan üst düzey görüşmelere kadar her alanda kendini hissettiriyor. Yeni dönemde bu bölgede üç önemli adım atılacak. Yaklaşık 10 yıldır İsrail ablukasında bulunan Gazze'nin inşası konusunda Türk firmalara öncelik verilecek. İsrail'in Gazze'ye yönelik ambargosu Türk firmalara esnetilecek. 

HAYAL GERÇEK OLUYOR 

Filistin'de sanayi bölgesi kurma hayali de gerçek oluyor. TOBBTEPAV'ın çalışmalarını yürüttüğü Cenin'deki organize sanayi bölgesinde (OSB) altyapı çalışmaları hızlandırıldı. Sanayi bölgesinde ilk etapta 5 bin, toplamda 10 bin kişi istihdam edilecek. İsrail yönetimi limana yakın Cenin'de kurulacak sanayi bölgesine mal giriş çıkışında da kolaylık sağlayacak. Bu bölgede İsrailli, Filistinli ve Türk yatırımcılar faaliyette bulunabilecek. 

FİLİSTİN'DE İLK KAZMA VURULDU

Cenin'de temeli atılan sanayi bölgesi için 10 yıldır süren kamulaştırma bedeli sorunu çözüldü. 950 dönümlük alan içine idare binası da yapılacak. Sanayi bölgesinin elektrik ve suyu İsrail'den alınacak. İnşaat planları hazırlanınca, uluslararası tanıtım turuna çıkılacak. Türkiye burada aynı zamanda Filistinlilere meslek eğitimine başlayacak. İsrail- Filistinli işadamları arasında hakemlik yapacak olan Kudüs Tahkim Merkezi de çalışacak. Bu üç başlık kapsamında TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) heyeti Kudüs, Ramallah ve Gazze'de bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Türk işadamları, donör ülkelerin 5 milyar dolar fon vaat ettiği Gazze'de kentsel dönüşüm ve liman inşasına talip.

TÜRKLER GAZZE'Yİ İNŞAYA TALİP OLDU

Gazze ziyaretinin Türkiye-İsrail ilişkilerinin yumuşadığının somut göstergesi olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, "Türklere karşı pozitif bir ayırımcılık var. Mavi Marmara sonrası en kalabalık heyetle geldik. Yeni dönemde Türkiye rol üstlenecek. Dünya markası firmalarımızla Gazze'yi inşaya talibiz. Projelerin yaşama geçirilmesi için İsrail, Ramallah, Gazze'nin de istemesi gerekiyor" diye konuştu. TEPAV yetkilileri, "Gazze'ye tekrar dönmeye başladık. 5 milyar dolarlık uluslararası fonun 3.5 milyar doları Gazze, 1.5 milyar doları Ramallah için ayrıldı. Türk firmalarına 1 milyar dolarlık proje çıkabilir. 360 kilometrekare alana sahip, 2 milyon nüfusu bulunan Gazze için stratejik bir canlandırma planı hazırlanıyor. Proje portföyünü Türk inşaat şirketleriyle eşleştireceğiz. Gazze'de kentsel dönüşüm de başlayacak. İsrail tarafından demir, çimento akışı olacak. Türkiye de Gazze Limanı'nı yapmak istiyor" dediler.

ODEH MAYISTA TÜRKİYE'YE GELİYOR

Türkiye'nin Gazze'nin imarında rol üstlenmesine destek veren yetkililer, İsrail- Türkiye arasındaki normalleşme sürecine olumsuz bakmadıkları mesajı verdiler. Yetkililer, "Bizim İsrail ile ilişkilerimiz farklı. Türkiye'nin tabiî ki bir vizyonu, politikaları söz konusu. Gazze için sunulan projelere destek sunmaya hazırız" yorumunu yaptılar. Ziyaret kapsamında Filistin Ekonomi Bakanı Abeer Odeh'le toplantı yapıldı. Filistinli Bakanlar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın bugüne kadar verdiği destek için teşekkür ederken, projeler konusunda da birlikte hareket etmek istediklerini söylediler. Odeh, mayısın ilk haftası Türkiye'ye gelebileceklerini söyledi.

TASARIM YARIŞMASI DÜZENLENECEK

Gazze'de kentsel dönüşüm için öncelikle halkın görüşü alınacak ve uluslararası tasarım yarışması düzenlenecek. Gazze'de yaklaşık 1.8 milyon insan yaşıyor. Genç işsizlik oranı yüzde 67, nüfusun yüzde 48'i 30 yaş altında. Kişi başı aylık gelir 174 dolar.

Sabah