Türkiye'de konut sahipliği azalıyor mu?
ABD'de yapılan bir araştırmaya göre her 2 kiracıdan birisi hayatı boyunca konut sahibi olamayacağını düşünüyor. Türkiye’de ise konut sahibi olma umudunun yükselmesi bir yana, mevcut konut sahipliği oranın da günden güne azalma yaşanıyor.
ABD'de yapılan bir araştırmaya göre her 2 kiracıdan birisi hayatı boyunca konut sahibi olamayacağını düşünüyor. Sözcü Gazetesi'nden Serkan Üstün'ün haberine göre; X ve Y kuşaklarında konut sahipliğiyle ilgili endişeler yükselirken Türkiye'de durum daha kötü görünüyor. Ev fiyatlarındaki yükselişin ücretlerdeki artışı sollaması sebebiyle konut sahipliği oranı seneden seneye düşerken kiracı sayısı gittikçe çoğalıyor.
Araştırmalara göre; ABD’de kirada yaşayan insanların yüzde 48’i hayatları boyunca bir konut sahibi olamayacaklarından endişe duyuyor. Lending Tree isimli araştırma şirketinin 2 – 6 Ağustos tarihleri arasında 2 bin 50 ABD’li arasında gerçekleştirilen anket kapsamında; ev sahibi olamama endişesi en çok 40-55 yaş arasındaki X Kuşağı ve 25-40 yaş arasındaki Y kuşağı’nda görülüyor. Kiracılar arasında gerçekleştirilen ankette, uzun süredir iş hayatında bulunan X kuşağının yüzde 54’ünün, Y kuşağının ise yüzde 52’sinin hayatı boyunca konut sahibi olamayacağını düşünüyor.
AMERİKAN RÜYASININ SONU MU?
Konut sahipliği aynı zamanda, ‘Amerikan Rüyası’ düşüncesindeki önemli bleşenlerden. Yüksek refahın bulunduğu ülkelerden birisi olarak ABD, vatandaşlarına yüksek alım gücünün yanında kolay konut sahibi olma imkanı sunan ülkelerdendi.
Ancak 2008 Mortgate krizinin ardından bu düşünce sisteminde önemli değişiklikler yaşandı. Konut sahipliği için kullanılan krediler, o tarihten bu güne aileler için önem arz eden endişe durumlarından oldu.
PANDEMİ UMUTSUZLUĞU ARTIRDI
Konut sahipliği konusundaki umutların azalmasının önemli nedenlerinden birisinin koronavirüs salgını olduğu belirtiliyor. Konut fiyatlarındaki hızlı yükseliş ve ücretlerin bu artışa ayak uyduramaması, konut sahibi olma hayallerini suya düşürüyor.
Kiracıların konut sahibi olamayacaklarını düşünmesinin en büyük sebebi ise yüksek peşinat tutarları oldu. Bu grubun 54’ü peşinat ödeyemeyeceklerine dikkat . Konut sahibi olamayacağını düşünenlerin yüzde 36’sı kendi bölgelerinde ev fiyatlarının çok fazla olmasını, yüzde 32’si ise düşük kredi puanını neden olarak belirtiyor. ABD Merkez Bankası verilerine göre, ABD’deki hanelerin ayrıca toplam konut ipoteği borcu 11 trilyon dolar olarak belirlendi.
Türkiye'de durum ne?
Türkiye’de ise konut sahibi olma umudunun yükselmesi bir yana, mevcut konut sahipliği oranın da günden güne azalma yaşanıyor.
Büyükşehirlerdeki yüksek kiralar ve yüksek konut fiyatları, barınma sorunu yaşayan gençlerin karşılaştığı zorluklardan birini oluşturuyor.
Son açıklanan TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması verilerine göre, Türkiye’de oturulan eve sahip olanlar 2020 yılında önceki yıla göre 1 puan azaldı ve yüzde 57,8’e düştü. Kirada oturanların oranı ise 0,6 puan artarak yüzde 26,2 oldu. Böylece Türkiye'de 2014'te yüzde 61,1 olan konut sahipliği oranı, 2019 yılında yüzde 58,8, 2020'de yüzde 57,8 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası tarafından son açıklanan verilere göre; 2021 Haziran'da konut fiyatları ortalaması, Türkiye'de önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 29,2 arttı. Yüksek konut kredisi faiz oranlarının yanı sıra ücret düzeylerindeki düşük artışlar sebebiyle ücretli çalışanların ev sahibi olma olasılığı gittikçe azalıyor.
Geçen sene asgari ücret yüzde 21,56 oranında yükselirken TÜİK’in İşgücü Girdi Endeksleri verilerine göre, Türkiye’de Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında saatlik kazanç endeksi ise 2021 yılının I. çeyreğinde 2020'nin aynı çeyreğine göre yüzde 14,6 yükseldi. Bu oranlara göre, ücret düzeyindeki yükseliş ev fiyat artışından oldukça geride.
