2000 yılında Yıldız Sarayı, 16 ayrı kuruluş tarafından kullanılıyormuş!

Paramparça bir saray

Beşiktaş'ta sahilden başlayarak Balmumcu sırtlarına kadar tüm yamacı kaplayan ve yaklaşık 500 bin metrekarelik bir bahçe ile koruluk içine yerleşmiş saraylar ve köşklerden oluşan Yıldız Sarayı, 16 ayrı kuruluş tarafından kullanılıyor. 19. yüzyıl Osmanlı tarihine damgasını vurmuş ve Osmanlı saray komplekslerinin en sonuncusu kabul edilen saray, bu haliyle paramparça durumda.

     CUMHURİYETİN ilanından sonra Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilerek Harp Akademileri haline getirilen Yıldız Sarayı, zaman içerisinde parçalanarak her bir köşesi ayrı ayrı kuruluşlara tahsis edildi. 500 dönümün üzerindeki arazisi zaman içerisinde bölünerek, Yıldız Parkı saraydan ayrıldı ve 44 birimde oluşan bir komplekse dönüştürüldü. Park ile parkın içindeki Çadır ve Malta Köşkleri İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne verilirken, saray bölümü 1979 yılında Kültür Bakanlığı'na geçti.

     Geçmişinde bazı bölümlerinin kumarhane olarak bile kullanıldığı dönemler yaşayan Yıldız Sarayı 1979 yılından itibaren Kültür Bakanlığı eliyle çeşitli kuruluşlara tahsis edilmeye başlandı. Aralarında Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan Türkiye Yazarlar Sendikası'na, Mimarlar Odası'ndan İslam Konferansı Örgütü'ne kadar pek çok kuruluşun bulunduğu 16 örgüt Yıldız Sarayı'nın bir bölümüne yerleşti.

Bakanlığın payı yüzde 10

     Bugün Yıldız Sarayı'nın 44 birimi içinden sadece 21 tanesi Kültür Bakanlığı nezdinde Yıldız Sarayı Müze Müdürlüğü'ne ait. Dört birim İslam Konferansı'nın, altı birim Yıldız Teknik Üniversitesi'nin, yedi birim Milli Saraylar Daire Başkanlığı'nın, iki birim MİT'in, bir birim Diyanet İşleri Başkanlığı'nın, bir birim Belediye'nin, iki birim de çeşitli kuruluşların. Ancak bu paylaşım kullanım alanı olarak bütüne bölündüğünde, Kültür Bakanlığı'nın payına düşen bölümün yüzde 10 olduğu ortaya çıkıyor.

     Yıldız Sarayı Müzesi Müdürü Sabahattin Türkoğlu, geçmişte bu kadar parçalanan sarayın şimdi toparlanmaya çalışıldığını, Kültür Bakanlığı'nın da artık bu anlayıştan vazgeçerek sarayı derli toplu bir hale getirmeye karar verdiğini, ancak ellerindeki yetkinin Sarayı'ı bir bütün haline getirmeye yetmediğini söylüyor. Türkoğlu, şimdilik Yıldız Sarayı'nda yürüttükleri çalışmanın onarılan ve kullanıma hazır hale gelen bölümlerin kaybedilmeden, süratle bir işlev kazandırılarak ziyarete açılması mantığı üzerine kurulduğunu söylüyor:

     ''Yeni Kültür Bakanımız Yıldız Sarayı konusunda çok hassas fakat geçmiş uygulamalara bakan birçok kuruluş, kendilerine de bir yer tahsis edilmesi konusunda bakanlığa baskı kuruyorlar. Biz de restorasyonunu tamamladığımız yerleri, birilerine tahsis edilmeden hemen bir müze haline getirip, içine birşeyler koyup ziyarete açıyoruz. En son Arabacılar Dairesi'ndeki bir yerin edebiyat müzesi olması konusunda girişimde bulunduk ve başardık. Müzeyi kuracak olan Yazarlar Sendikası Başkanı Cengiz Bektaş'ı bu konuda biz cesaretlendirdik.''

Tolga TANIŞ

Hürriyet 1 Ağustos 2000

Abdullah Kutalmış MIZRAK/Emlakkulisi.com