5941 Sayılı Çek Kanunu'nda değişiklik!

5941 Sayılı Çek Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. Komisyonda görüşmeleri devam eden kanun teklifi ile karşılıksız çek düzenleyenler hakkında uygulanan cezaların infazının durdurularak ödenmeyen çek bedelinin onda birini 31/12/2020 tarihine kadar ödeyip kalan tutarı bu sürenin bitiminden itibaren taksitler hâlinde ödeyenler hakkında ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılması amaçlanıyor.

GENEL GEREKÇE 

Çek, günümüzde ticaret piyasada kullanılan önemli bir finans aracıdır. Ancak ulusal düzeyde uygulanan yanlış ekonomi politikaları, ticari faaliyetleri olumsuz yönde etkilemekte ve bu durum bir ödeme/borçlanma aracı olarak da tanımlanabilen çeklerin karşılıksız çıkmasına sebep olabilmektedir 

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre 2020 yılının sadece ilk iki ayında bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan ve toplam tutarı 1,9 milyar lira olan, 9 bin keşideciye ait 31,7 bin adet çek bulunmaktadır. Yine Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre 2019 yılı içinde 21.864 gerçek, 8.571 tüzel kişi hakkında çek yasağı kararı verilmiş ve çek yasağı kararı uygulanan toplam kişi sayısı 79.660'a ulaşmıştır. Adalet Bakanlığı'nca yayınlanmış verilerin en günceli olan 2018 yılı istatistiklerine göre ise 5941 Sayılı Çek Kanunu kapsaminda yıl içinde toplam 118.632 dava açılarak, 39.983 dosya için mahkûmiyet kararı verilmiştir. 

Ekonominin her geçen yıl daha da kötüye gitmesi, karşılıksız çıkan çek sayısını, bu konuda açılan davaları ve mahkûmiyet kararlarını artırmış; sorun iktisadi ve adli boyutu aşarak zamanla sosyal bir sorun haline dönüşmüştür. 

Bu sorunun çözümüne istinaden, 24.03.2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen, 26.3.2020 tarih, 31080 (Mükerrer) Sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 49. maddesi ile Çek Kanununa geçici madde eklenmiş, 24 Mart 2020 tarihine kadar işlenmiş olan karşılıksız çek suçu ile mahkûm olan kişiler için tahliye yolu açılmıştır. Söz konusu kanun hükmü kapsamında, hükümlünün tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek, kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemekle yükümlü kılınmıştır.

Fakat bu düzenlemenin yapıldığı günlerde, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de COVID-19 salgını vukuu bulmuş, salgının önlerimesi adına birçok tedbir uygulanmaya başlamış, bu tedbirle ekonomik faaliyetleri büyük oranda sonlandırmıştır. Birçok işyerinin kapandığı/iş yapamaz duruma düştüğü böyle bir dönemde, alacaklarını tahsil edememesinden kaynaklı olarak işleri bozulan, ödeme güçlüğü yaşayan ve buna bağlı olarak çeklerini ödeyemedikleri için hapis cezası alan kişilerin, 3 ay gibi kısa bir sürede çek bedelinin onda birini, kalan bölümünün de 15 taksitte ödemesi neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Bu durum, ilgili yasa maddesindeki ödeme vadelerine ilişkin koşulların iyileştirilmesini zorunlu kılmaktadır. 

Teklifle,ilgili kanun hükmü yeniden düzenlenerek, bu hükümden faydalanan kişilere, kanunun emrettiği hükümleri yerine getirebilmeleri için imkân sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ 
MADDE 1 - Madde ile 5941 sayılı Çek Kanununun Geçici 5'inci maddesinin birinci fıkrası yeniden düzenlenerek, ilgili kanun hükmünden faydalanan kişilere, kanunun emrettiği hükümleri yerine getirebilmeleri için imkân sağlanması amaçlanmaktadır. 
MADDE 2 - Yürürlük maddesidir. 
MADDE 3 - Yürütme maddesidir.