Akrabaya ücretsiz kullandırılan evlere kira vergisi cezası!

Güneyde oteller özellikle yerli turiste çok pahalı. Hal böyle olunca birçok kişi ucuza kalacak bir yer bakıyor. Bol parası olmayanların ilk başvurdukları yöntem ise emekli olup güneye yerleşen anne babalarının evine gitmek. Yaygın kullanılan bir başka yönteme isim bile bulmuşuz 'kayınpeder resort' diyoruz. Güneyde anne babası değil kayınpederi kayınvalidesi bulunanlar onların yazlığında kalmayı yeğliyor. Hem bedava hem eğlenceli. Ama bunun önemli bir sakıncası var. 

Kira vergisi beyannamelerinin son üç gününe girildi. Maliye artık kira vergisi konusunda başta bankalar, tapu, elektrik ve su faturaları olmak üzere birçok yerden kira vergisi alanları tespit edip cezayı kesiyor. Şimdiye kadar yoktu ama artık vergi gelirlerini artırmak için sıra eş dost, akrabaya ücretsiz kullandırılan evlere bile geldi. Yasaya göre de sahip olduğumuz binamızı, çocuklarımıza, anne ve babamıza veya kardeşlerimize ikamet olarak kullanılmak şartıyla bedelsiz tahsis edebiliriz. Bunların dışındaki akrabalarımızın, tanıdıklarımızın ücretsiz kullanımına bıraktığımız ev ve işyerleri için vergi vermemiz gerekiyor. İşte kayınpeder resort da bunun içine giriyor. 

Size acıyıp yazlık evinde konaklatan kayınpederin kira geliri elde ettiğine dair beyanname verip vergisini ödemesi gerekiyor. Üstelik kayınpederin sizinle aynı evde kalması da bu durumu terse çevirmiyor. Eğer kayınpederin kaldığı yer ikametgâhı değil yazlığı ise sizden kira alıyormuş gibi gelir beyan etmek zorunda. 

Diyebilirsiniz ki, benden para almayan kayınpeder hangi tutar üzerinden vergi ödeyecek? Bu tip durumlarda emsal kira bedeli uygulaması yapılıyor. 

Evin bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması, kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanıyor. Emsal kira bedeli, varsa yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedeli olabiliyor. Kira tespiti yapılmamışsa emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin yüzde 5'i oluyor. 

Diyelim ki kayınpederinizin evinde 6 ay kaldınız ve evin emsal kira bedeli göz önüne alınarak hesaplanan 6 aylık kira bu yılki istisna tutarı olan 3 bin 300 lirayı geçiyor. O halde kayınpederiniz yaptığı iyiliğin karşılığı ek olarak vergi de ödemek zorunda. 

ÇOCUĞU OLSA DA VERGİSİ VAR 

adece damatlar için değil yazlık sahibinin çocuğu olsanız bile anne babanız vergi ödemek zorunda kalabilir. Eğer babanızın İstanbul'daki bir evinde kalıp ardından Muğla'daki yazlığını da örneğin 6 ay kullanıyorsanız o zaman 

BUNLARA DİKKAT... 

¦ Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlı.  Bu nedenle kiracı, 2014 yılına ilişkin kirayı nakden veya ayni olarak ödememiş ise beyan etmeyin. 

¦ Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayıldığından kira bedeli beyan edilecek, çekin 2015 tarihli olması durumu değiştirmez. 

yazlıktan kira geliri elde edilmiş gibi emsal kira bedeli kadar tutar beyan edilip vergisi ödenmek zorunda. 

İşyerlerinde de durum benzer. Eğer tapusu size ait olan binayı dükkân açması için çocuğunuza verdiyseniz yine vergi ödemeniz gerekiyor. İkametgâh olarak kullanılmayıp işyeri olarak kullanılmak üzere sahip olduğumuz binaları, anne ve babamıza, çocuklarımıza ve kardeşlerimize para almadan tahsis etsek dahi, emsal kira bedeli hesaplanıp, bu bedeli elde edilmiş kira bedeli olarak beyan etmemiz gerekiyor. 

SAKIN 'BAĞIŞLADIM' İFADESİ KULLANMA 

Diğer özel bir konu da birlikte yaşayanların durumu. Eğer evli değilseniz ve sevgiliniz sizinle birlikte yaşıyorsa yine emsal kira bedeli hesaplayıp eğer bedel istisna tutarını aşıyorsa kira alıyormuş gibi vergi ödemelisiniz. Gelir Vergisi Kanunu'nda mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde ikamet halinde, emsal kira bedeli hesaplanmayacağı belirtiliyor. Buna göre, akrabalık ilişkisi olmaması halinde, evin emsal kira bedelinin yarısını sevgilinizden elde ettiğiniz kira geliri sayılır ve yıllık 3.300-TL'yi aşması halinde bu kira gelirini beyan etmeniz gerekiyor. Eğer eve eşiniz ile yarı yarıya ortaksanız kiraya verdiğiniz konutun kirasının yarısı kendiniz, yarısı eşiniz tarafından elde edilmiş sayılıyor. Böylece hissenize düşen tutar, 3 bin 300 lirayı aşıyorsa, ayrı ayrı yıllık gelir vergisi beyannamesi vereceksiniz. Verilen beyannamelerde kendiniz ayrı, eşiniz ayrı 3 bin 300 TL istisna düşecek. 

Sakın "Ben gelirimi eşime bağışladım" deyip tek beyanname vermeyin bir de başınıza Veraset ve İntikal Vergisi belası alırsınız. 

Rahim Ak-Habertürk