Arazi yatırımında vade ne olmalı?

Remax 7tepe arazi yatırım uzmanı Mert Başaran arazi yatırımı hakkında merak edilenleri anlattı. İşte Mert Başaran'ın yazısı... 

Son dönemde bana “Bu araziyi 3 ayda ne kadar karla satarız? Ya da 6 ayda ne kadar artar?” gibi sorular geliyor.

Bu sorulara cevabım şu; arazi yatırımı uzun vadeli bir yatırımdır. Kısa vadeli düşünenler borsa, mevduat, bitcoin gibi daha farklı enstrümanları deneyebilirler. Ama arazi yatırımı için beni arayanlara eğer imarlı arsa ise minimum 3 yıl, imarsız tarla statüsünde bir yer alıyorsak minimum 5 yıl bekleyecekleri para ile almalarını öneriyorum. Beklenti daha kısa vade ise dürüstçe ben bu işte yokum diyorum! Bunu şaşırarak karşılıyor bazı müşteriler ama hem kendi markam hem de bağlı olduğum marka; mahcup olacağımız sözlerin altına girmiyoruz.

Bunun altındaki matematik şu; biz arazi geliştirme işi yaparken, bölgenin imar planlarını, gelişme akslarını ve yapılacak projeleri inceleyerek 5-10 yıl vadede en çok gelişim sağlayacak, rant sağlayacak bölgeleri bulup çıkarıyoruz. Dolayısı ile esas rant, zaman içinde projeler ilerledikçe olacağı için 3-6 ay gibi süreler böyle büyük süreçlerde çok kısa oluyor. Örneğin; Kocaeli Sevindikli bölgesinde 2008 yılında o bölgedeki ilk tarlamı aldığımda m² 'si 2 lira idi. Aradan 10 yıl geçti bugün ayni bölge 150-200 liralara geldi. Eğer alıp 6 ay sonra satma hatasını yapmış olsaydım 2 liraya alıp 3 liraya satmış olacak ve şuan epey bir pişman olacaktım.

Ama biz Türk insanı olarak tez canlı ve sıcakkanlıyız hemen sonuç istiyoruz ve kısa vadeli düşünebiliyoruz.

Burada diğer bir risk bazen projelerde bazı siyasi, politik nedenlerden dolayı yavaşlama olabiliyor bu da fiyatlarda duraklamalara hatta kısa vadeli geri gelmelere neden olabiliyor.

Burada diğer çok önemli konu araziler likit fon yada mevduat gibi lineer(doğrusal)olarak düzenli olarak fiyat artışı yapmaz. Arada durur arada hafif geri gelir, dalgalanmalar olur ama uzun dönem de her zaman kazandırır. Büyük bir holdingte çalışan üst düzey bir yönetici her aybaşı arayıp benim tarlalar ne kadar oldu diye soruyordu, bu bana müşteri tecrübesi oldu kısa vadeli düşünen ve ilk defa alım yapan müşterilere bu isin uzun vadeli olduğunu ve arada dalgalanmalar olacağını dürüstçe anlatıyorum.

Bu dürüstlük kısa vadede bazı müşterilerin sizden vazgeçerek başka firmalara gitmelerini sağlasa da uzun vadede dediklerinizin doğru çıkması ile daha fazla saygı daha fazla iş ve müşteri olarak geri gelmesini sağlıyor.

Bu nedenle biz kısa vadede 3 yıl tercihen 5 yıl köşeye koyacak, unutacak bütçesi olmayan müşterilere arazi yatırımı tavsiye etmiyoruz.

Özellikle son dönemde bireysel emeklilikte parası olup getirilerden mutsuz olup parasını çekip arazi alan çok müşteri var. Bir diğer profil ise çocuğu doğup çocuğunun eğitimi için alıp köşeye atanlar. Bu iki profilde bekleme vizyonları oldukları için doğru yerde alım yaptıklarında hayal edemeyecekleri paraları kazanacaklardır.
 
Buna bizzat yaşadığım bir örnek 2000 yılında çocuğu doğduğunda Kurtköy’den 1 dönüm yeri 3500USD alıp köşeye atmış müşterim bugün çocuğu 19 yaşına geldiğinde 500.000USD’ye o yeri satıp çocuğunu en iyi okullarda okutabiliyor.

Arazi böyle bir şeydir. Çocuğunuz doğduğunda alıp atarsanız o çocuk üniversiteye gittiğinde bir servet sahibi olabilir. Ama her gün bakar takip ederseniz, bir gün iyi kar ettim diye satar sonra kafaları duvarlara vurursunuz.

Mert Başaran/Remax7tepe