AVM'lerde gider tartışması!
Kovid-19 pandemisi sürecinde kira konusunda sık sık karşı karşıya gelen AVM’ler ile markalar şimdi de senelik 4 milyar Türk Lirası'nı aşan genel gider faturalarına ilişkin olarak problemlerle karşı karşıya.
Kovid-19 pandemisi sürecinde kira konusunda sık sık karşı karşıya gelen AVM’ler ile markalar şimdi de senelik 4 milyar Türk Lirası'nı aşan genel gider faturalarına ilişkin olarak problemlerle karşı karşıya.
Dünya Gazetesi'nden Yener Karadeniz'in haberine göre; bünyesinde 420’den fazla marka yer alan Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Türkiye’de faaliyette bulunan 441 AVM’de yaklaşık 14 milyon metrekarelik kiralanabilir alan olduğuna ve metrekare başına 7 ile 10 Türk Lirası arasında suistimal veya kötü yönetimden kaynaklanan bir kayıp kaçak olduğuna dikkat çekti. Öncel, “Bu rakam ayda 98 ile 140 milyon, yılda ise 1,2 ile 1,68 milyar TL arasında bir rakama denk geliyor. Bu, genel gider maliyetinin içinde kontrol edemediğimiz veya kötü yönetimden, israftan kaynaklanan bir kayıp. İyi yönetilen AVM’leri bir kenara bırakırsak perakendecinin cebinden bir yılda 1,5 milyar TL fazladan para çıkıyor” şeklinde konuştu.
“Markaların yüzde 95’i rahatsız”
“AVM’lerde genel giderlerdeki artış oranı çok fazla ve bundan çok daha önemlisi bu konuda şeffaf değiller” açıklamasını yapan BMD Başkanı Öncel, yabancı sermayeli AVM’lerde bu durumun çok daha yaygın olduğua dikkat çekti. Bu çerçebede Ticaret Bakanlığı’ndan genel-giderlere ilişkin bir düzenleme talep eden Öncel, “Markalar, dövizli kiralamalardan TL kiralamaya geçiş aşamasında olduğu gibi genel giderlere yönelik de mağaza kapatma protestosuna giderse kimse şaşırmasın” dedi.
Altaş: Hiçbir AVM genel giderden kar etmiyor
Peki AVM’lerin bu konuda savunması ne?
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları (AYD) Derneği Başkanı Hüseyin Altaş, AVM’lerin koronavirüs pandemisi sürecinde dünyada örneği görülmemiş bir kira yardımı gerçekleştirdiğini ve bu rakamın 10 milyar Türk Lirası civarına yaklaştığını belirtti. Markaların cirolarının pandemi öncesine göre yüzde 150 yükseldiği böyle bir dönemde genel gideri sorun etmenin doğru bir yaklaşım olmadığına dikkat çeken Altaş, “Şeffaflık konusunda bu şekilde davranan AVM sayısı toplasan 3-4’ü geçmez. Birkaç AVM’nin davranışını tüm sektöre mal etmek doğru değil. Bu tamamen popülist bir yaklaşım. Biz diyoruz ki varsa bir yanlışlık gidin bakanlığa şikayet edin. Bakanlık gelsin denetlesin yanlışsa zaten cezasını veriyor. Caddede ortak alan giderimiz yok diyorlar. Ama caddede 100 bin TL ciro yapıyorsa bu rakam bizim organizasyonumuz sayesinde AVM’lerde 300 bin TL’ye çıkıyor” açıklamasında bulundu.
AVM’nin bir işletmesi olduğuna, enerji, güvenlik, HES kodu gibi birçok kalemin genel giderlere yansıtıldığına dikkat çeken Altaş, şunları kaydetti:
“Hiçbir AVM bundan kar etmiyor. Hatta birçok AVM bunu sübvanse ediyor. Örneğin bu sene doğalgaza ne kadar zam yapıldı, elektriğe ne kadar zam yapıldıysa aynı oranda genel giderlere yansıtıyoruz. Kiralara belli sınırlama getirildiği için fazla artıramıyoruz. Orda kanunen sınırlama belli. Ama ortak-giderde maliyetler içinde yer alan kalemler ne kadar artıyorsa biz de o oranda artırıyoruz. 2017’de çıkan AVM’lerle ilgili ortak alan yönetmeliğine göre sadece belirli kalemlerde yer alan genel giderleri aynen metrekare oranında yansıtılıyor. Bunun dışında bir işlem yapamayız biz, yaparsak suç. Bakanlığın denetleyip ceza kestiği AVM’ler de oluyor.”
Yıllık genel gider 4 milyar TL
Türkiye’de geçtiğimiz sene itibari ile 441 AVM ve bu AVM’lere ait 13,5 milyon metrekare kiralanabilir alan bulunuyordu. Bu sene yeni açılan AVM’ler ile beraber söz konusu rakam 445’e ulaşırken; kiralanabilir alan da 14 milyon metrekare civarına yaklaştı. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgilere göre; pandemi öncesinde yüzde 1,5 ile 2 arasında değişen ortak giderin satışlara oranı, salgın döneminde cirolardaki düşüşle yüzde 10’ları geçti. Kat Mülkiyet Kanunu’na tabi olmayan AVM’lerin bu durumu suistimal ettiğine ve faturalara ilişkin herhangi bir açıklamada bulunmadığına vurgu yapan markalar, itiraz edildiğinde ise yönetimlerin kira tehdidi ile karşlaştıklarını aktardı. Yüzde 80’den fazla doluluk oranına sahip olan AVM’lerde bölgeye göre değişiklik göstermekle beraber metrekare başına 30 Türk Lirası civarında ortak gider alınıyor. Bu da ayda 320 milyon Türk Lirası, senede ise 4 milyar Türk Lirası civarına yaklaşıyor.
AVM'ler için ciro kirası talebi!
