BDDK'dan bankalara yeni sınırlama! Bankalara yönelik yeni yaptırım ne anlama geliyor?

Yapılan değişiklikler kapsamında, bankaların yabancı para net pozisyonunun öz kaynağa oranı alınarak hesaplanan standart oran yüzde 20'den yüzde 5'e düşürüldü. Söz konusu değişiklik, 9 Ocak 2023'ten itibaren yürürlüğe girecek.

Yapılan değişiklikle ayrıca kurula, standart oranları, bu yönde alınacak karar tarihi itibarıyla 4 katına kadar artırma veya en erken bu yönde alınacak karar tarihini müteakip 1 ay sonra yürürlüğe girecek şekilde 4'te 1'ine kadar indirme yetkisi de verildi. Yönetmelikle ayrıca, bankaların döviz varlık ve yükümlülükleri arasındaki ilgi ve dengelerin kurulmasını, ayrıca öz kaynaklarıyla uyumlu bir seviyede döviz pozisyonu tutmasını temin etmek amacıyla uygulayacakları net döviz pozisyonun öz kaynağa oranına ilişkin usul ve esasları da belirleniyor. Söz konusu yönetmelik 2006 yılında yayımlanmış ve en son güncelleme 2014 yılında yapılmıştı.

Yapılan son değişiklikle, geçen süre zarfında diğer düzenlemelerle getirilen değişikliklerin yönetmeliğe yansıtılması ve bankaların kendi içsel uygulamaları kapsamında hesapladıkları net döviz pozisyonun öz kaynağa oranına daha yakın hesaplama yapılması hedefleniyor.

"TCMB net döviz pozisyonu iyileşir"

Kararı değerlendiren TCMB eski başekonomisti Hakan Kara, "Bankalar son 6 haftada çözülen 17 milyar dolar döviz mevduatın bir kısmını satmayıp pozisyon fazlası olarak tutunca yeni bir düzenleme gelmiş gibi görünüyor" ifadesini kullandı. Kara, düzenlemenin olası etkisi için, "Bankalar swaplarının bir kısmını çözüp TCMB'ye satar, TCMB net döviz pozisyonu iyileşir, brüt rezerv değişmez" değerlendirmesini yaptı.

Düzenlemenin amacı MB rezervine katkı

Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Babaşçu, ise net döviz pozisyonunun öz kaynakları içindeki payına ilişkin üst sınırın yüzde 20'den yüzde 5'e çekilmesinin amacının, bankaların döviz cinsinden fazla pozisyonlarını sınırlayarak döviz satışı yapmalarını ve MB rezervlerine katkıda bulunmalarını sağlamak olduğunu kaydetti. Babuşçu sosyal medyadan yaptığı açıklamada, düzenlemeyle ayrıca bankaların uzun ya da kısa pozisyonlarını sınırlayarak, risklerini azaltmak istendiğini de ifade etti.

"Gerçek resmi ortaya koyuyor"

Ekonomist Tunç Şatıroğlu ise BDDK'nın getirdiği yeni sınırlamanın Merkez Bankası'nın döviz rezervlerine yönelik olduğunu belirtti. Şatıroğlu sosyal medya üzerinden paylaştığı mesajda, "TCMB'nin döviz rezervlerinin ne kadar yeterli olduğu hakkındaki açıklamaları yerine BDDK'nın finansal istikrarı destekleyici adımlarının gerçek resmi daha net ortaya koyduğunu düşünüyorum" ifadesini kullandı.

Döviz piyasasını hareketlendirecek düzenleme yarın yürürlüğe girecek

MB kararı sonrasında kredi kullanımına yeni düzenleme getirildi

Bankaların TL mevduat toplama hamlesi faizleri yükseltti