Düşük faiz konutta stok eritti!
Haziran-Ağustos döneminde kamu bankalarının konut alımını teşvik eden düşük vade oranlarıyla verdikleri krediler konut satışlarını artırdı ve mevcut stokların erimesini sağladı.
Koronavirüs salgınında normalleşme sürecine geçiş ile ‘avantajlı konut kredisi’ paketi kamu bankaları tarafından hayata geçirildi. Yeni konutlar için 15 yıla varan vadede, 0.64 faiz oranı ile kredi sağlanırken, ikinci el konutlar için bu oran 0.74 oldu, daha sonra yüzde 0.87’ye yükseltildi. Konut talebi ise sürüyor.
Yaz ayları konut piyasası için de oldukça hareketliydi. Kamu bankalarının birinci el ve ikinci el konutta kredi faizini düşüren kampanyaları ile konut sahibi olmak isteyenler harekete geçti. 2020 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 854 bin 126 adet konut satışı gerçekleşti. Bu satış, 2019’un aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 40.5 arttı. Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre; son 2.5 yılda ise yeni konut yapımında alınan ruhsatlar azaldı. Yıllık 1 milyon 200 bin civarında konut üretilirken bu oran 300 binin altına indi. Yapılan hesaplarla Türkiye genelindeki konut stokunun önemli bir azalma gösterdiği belirtildi.
Yüzde 12 oldu
Temmuz ayında satılan markalı konutların yüzde 66.87’si tamamlanmış konut stoklarından, yüzde 33.13’ü bitmemiş konut stoklarından yapıldı. Haziran'da ise satışların yüzde 49.92’si bitmiş, yüzde 50.08’i bitmemiş konut stoklarından oldu. ‘REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi Temmuz 2020’ sonuçlarına göre, markalı konutlarda stok erime hızı son 10 yılın en yüksek ikinci seviyesinde kaydedildi. Haziran'da, bir önceki ayın oranı 3.79’dan 11.96 seviyesine ulaşan stok erime hızı, Temmuz ayında da 11.78 seviyesinde oldu. Temmuz ayında markalı konutlarda yaşanan stok erime hızı rakamları incelendiğinde, adet bazında yüzde 11.78 oranında erime belirlendi. Haziran'da stok erime hızı yüzde 11.96 oldu.
‘Yeni arz düştü’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, Haziran ve Temmuz aylarında düşük faizle satılan birinci el konut sayısının 130 bin olduğunu anımsattı. 2018’de bitmiş konut stokunun 1 milyon olarak hesaplandığını belirten Elmas, “2.5 yıldır üretilenden daha fazla konut satıldı. Sektördeki daralma nedeniyle yeni proje sayısı oldukça azaldı. KONUTDER olarak kanaatimiz, yıl sonuna kadar ciddi stok erimesi devam edecek. Zaten 2019 ağustostan bu yana çeşitli kampanyalar ve faiz sübvansiyonlarıyla konut alımındaki hareket sürüyor. Bir süredir devam eden tersine döngü; arzın talebin altında kalması, bu şekilde devam edecek görünüyor” diye konuştu.
‘Cazip görülen konut satıldı’
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, konutta yeni ruhsat alımının son iki yıldır yüzde 50’nin çok üzerinde azaldığına dikkat çekerek, stokun; talep karşısında düşük kalan arzla azalmaya devam ettiğini ifade etti.
Durbakayım, “Bugün satılmayan konut olarak, tercih edilmeyen, cazip görülmeyen kalıyor. Bunu stok olarak görmemek lazım. Herhangi bir sanayi malı, bir ürün gibi; ihtiyaç olan segmentte değilse, onun alıcısı daha uzun vadede harekete geçiyor. Ama ihtiyaç olan, cazip bulunan, doğru projelerde satışta olan neredeyse hiç konut kalmadı. Piyasada stok çok normale seviyelere döndü” dedi.
‘Geçen yıla göre %40.5 artış yaşandı’
EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, kamu bankalarının 1 Haziran 2020’de açıkladığı kredi paketi sonrasında konut kredi kullanımlarında ‘benzersiz’ bir süreç yaşandığını vurguladı. Turgut Yazıcı, “2020 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 854 bin 126 adet konut satıldı. İki yılı kıyasladığımızda bu yıl 2019 yılının aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 40.5 oranında artış yaşandı. 2019 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle 2018 yılı aynı dönemini kıyaslayacak olursak yaklaşık yüzde 21 oranında düşüş yaşanmıştı. Haziran itibariyle başlayan kampanya ile konut satışlarının bu seneyi 1 milyon 400 bin dolaylarında kapatacağını düşünüyoruz. Son 3 senedir düşen konut satış rakamları nedeni ile konut stoku sorunu ile mücadele eden inşaat sektörü Haziran ayında başlatılan düşük faizli konut kredisi kampanyası ile temmuz ayı sonu itibariyle stoku eritti. Hatta o kadar eritti ki satmayı düşünmeyenler de satmaya karar verdi” açıklamasında bulundu.
