EYT bekleyenlere müjde! Bağ-Kur ve SSK prim farkı ortadan kalkacak!

STAJ VE ÇIRAKLIKTA DURUM

Bilindiği üzere şu anda staj ve eğitim sigortası emeklilik hesaplamasına dahil edilmemektedir. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin konuyu ele alacağını açıkladı.

Çoğu 18 yaşın altında olduğundan, bu kursun sonunda staj ve çıraklık sigortası giriş noktası olarak kabul edilirse, 18 yaşından itibaren aynı yıllık kurallar burada da geçerlidir.

EYT'Lİ OLABİLİRLER Mİ?

Buradaki bir diğer soru da 18 yaşından küçük kayıt yaptıranların EYT olarak kabul edilip edilmeyeceğidir. Emeklilik hesaplamasına bakarsanız, sigorta primleri 18 yaşından küçük olduğunuz varsayılarak hesaplanır, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar da EYT kapsamına girmiş oluyorlar.

SADECE YAŞ ŞARTINI BEKLEYEN EYT'LİLER ERKEN EMEKLİ OLACAK

EYT Yasası, yaş şartlarını bekleyen EJT üyeleri için emeklilik yolunu açar. 8 Eylül 1999'dan önce sosyal güvenlik sistemine giren herkes EJT'ydi, ancak yasa yürürlüğe girdiğinde herkes emekli olamayacak. Çünkü yaş atlansa bile en azından prim ve yıl sorgulanır.

EN AZ 5000 GÜN GEREKİYOR

8 Eylül 1999'dan önce en az 5.000 ödül günü gereklidir. Bunun dışında yasal olarak zorunlu bonus günlerini kabul etmeniz halinde bu süre kiralama tarihine bağlı olarak 5000 günden 5975 güne kadar uzayabilmektedir.

Bu nedenle yeterli bonusa sahip olmayan EYT üyeleri para çekemezler. Kanunun geçerlilik süresine göre bu kişiler, primlerini ödediklerinde emekliliğe hak kazanırlar. 3600 günden itibaren kısmi emeklilik hakları var ama yaş şartı var. Bu nedenle, kısmi emeklilik için hedef yaş, erkekler için 60, kadınlar için 58'e ulaşabilir.

ERKEKLERE YIL ŞARTI GEREKİYOR

Prim gün sayısını tamamlamış olsa bile bir EYT üyelerinin emekliliğe hak kazanabilmeleri için yıllık gereksinimleri de karşılamaları gerekir. Ön sigortalılar için kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl bekleme süresi vardır.

Bu, kadınların yıllık yükümlülüğünü 8 Eylül 2019'da tamamladı. Bu nedenle sigortalı kadın, primlerini tam olarak ödedikten sonra yıllık şartlara tabi olmaksızın emekli olabilir.

Erkekler için 1997 öncesi sigortalılık artık 215 yıldır. Daha sonra sigortalı olanlar, yıllık yükümlülüklerinin bitmesini beklemek zorundadır. Yine erkek EYT poliçe sahipleri için 25 yıl şartı 8 Eylül 2024'te karşılanacak.

Buna göre kadınlar açısından yıl şartı 8 Eylül 2019 yılında tamamlandı. Böylece kadın sigortalılar primini tamamladıklarında yıl şartına takılmadan emekli olabilecek.

Erkeklerde ise şu anda 1997 ve öncesinde sigortalı olanlar açısından 215 yıl dolmuş durumda. Sonrasında sigortalı olanlar ise yıl şartının dolmasını beklemek zorunda. Burada da EYT'li erkek sigortalılar açısından 25 yıl şartı 8 Eylül 2024 tarihinde tamamlanmış olacak.

BAŞVURU NE ZAMAN OLUR?

Söylenildiği gibi EYT yasası Aralık ayında Meclis'ten çıkıp yasalaşırsa başvuru süreci de başlamış olur. Burada bir başvuru süresi verilirse bu süre içinde başvurmak gerekebilir. Ancak bir süre konulmaz ise EYT'liler kendi seçtikleri bir tarihte ya da şartları tamamladıkları tarihte başvurabilirler.

EMEKLİLİK MECBUR MU TUTULACAK?

Mevcut sistemde emeklilik için sigortalı başvurusu gerekiyor. Yani sigortalı isterse şartları sağladıktan sonra emekli olduktan sonra çalışmaya devam edemez. EJT yasası, zorunlu bir başvuru süreci veya emeklilik olmadığını şart koşar. EYT üyeleri burada emeklilik için başvuruyor mu?

MAAŞ NE ZAMAN BAĞLANIR?

Emeklilik süreci başvuru tarihinde başlar. Ancak başvuru ayını takip eden ayın başından itibaren hesaplanacaktır. Yani Aralık ayında başvuran EYT öğrencilerinin maaş bordrosu 1 Ocak itibariyledir.

Sigortalı EYT'ye Ocak ayında başvurduysa artık 1 Şubat'tan itibaren hesaplamaya başlanacak. Maaş emeklinin hesabına yatırılana kadar biriken tutar.

OCAK ZAMMI İŞLETİLİR Mİ?

Emekli maaşı her yıl Ocak ve Temmuz aylarında enflasyona göre yükselir. Bu aynı zamanda yeni emekliler için de geçerlidir. Bu nedenle, Aralık ayında başvuran EYD üyelerinin maaşlarına Ocak ayında enflasyon artışı uygulanacaktır. Ocak ayında başvuran EJT başvuru sahipleri için Ocak ayındaki artış da dikkate alınacaktır.

MAAŞ NASIL HESAPLANIR?

8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan EYT üyelerinin maaşları üç ayrı hesaplama ile belirlenmektedir. İlk olarak, 1999'dan önceki gün sayısını ve geliri düşünün ve aylık elde tutma oranı ile çarpın. Buradaki rakamlar güncellenmiştir. Ardından, 1999'dan 2008'e kadar aylık derecelendirme oranlarını ve yeni güncelleme faktörlerini kullanın. Burada büyüme oranı önemlidir.

2008 yılından itibaren farklı bir aylık bakım oranı ve yüzde 30 büyüme oranı kullanılacak, ancak bordro ve devir için bir önceki yılın enflasyon oranı kullanılacaktır. Bu üç hesap bu nedenle tek bir yıllık ödemede birleştirilir.