İcra ve alacak davaları rekor kırdı!
İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, “İcra davalarındaki artış, fiilen bir ekonomik kriz yaşanmakta olduğunun göstergesi. İcra takip davaları ile alacak davaları, başka bütün davaların toplamını geçti" açıklamasında bulundu.
Kovid-19 salgını ile beraber ekonomik aktivitenin kısıtlanması, mahkemelerdeki icra ve alacak davalarının sayısında patlamaya neden oldu. Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; dava sayılarındaki artış Avrupa’nın en büyük iki adalet sarayı olan Çağlayan Adalet Sarayı ile Bakırköy Adalet Sarayı’na sığmadı. Bu sebeple yeni ek binalar devreye sokuldu. Bakırköy Adalet Sarayı’nda icra işlemlerinin rahat bir şekilde sürmesi için bazı bölümler Ağustos'ta Zaman Gazetesi’nin eski binasına taşındı, Çağlayan Adalet Sarayı’nın icra bölümleri ise Kuştepe’de 14 ve 9 katlı iki bloktan oluşan yeni ek binalara taşınacak.
Kriz daha da ağırlaştı
İcra davalarındaki artışa ilişkin konuşan İstanbul Barosu Başkanı Avukat Mehmet Durakoğlu, bu türden artış oranlarıyla geçmişte sadece kriz dönemlerinde karşı karşıya kaldıklarını belirtti. “Bu artış, fiilen bir ekonomik kriz yaşanmakta olduğunun göstergesidir” diyen Durakoğlu, “Pandemi koşulları da bu kriz dönemiyle aynı zaman dilimine denk düştüğü için, kriz daha da ağırlaştı. Dolayısıyla icra takip davaları ile genel olarak alacak davaları, başka bütün davalar toplamından da fazla hale geldi” şeklinde konuştu.
Durakoğlu, çözüm için şu önerilerde bulundu:
“Öncelikle ülkemizdeki icra sisteminin ‘çökmüş’ olduğunu tespit etmek gerekiyor. Mevcut sistem sadece mekan ve personel istihdamı ile ancak bir ölçüde iyileştirilse dahi, sorunun büsbütün aşılmasını sağlamayacak. Yeni istihdamların Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) sistemine yanıt verecek nitelikle olması gerekir.”
1 tebligat 10 günde
Halihazırda milyonlarca abonesi olan telekom, enerji şirketlerinin UYAP üzerinden hacze kadar olan işlemleri oluşturabildiğini, alacaklı kişiye ödeme emri konusunda ise avukatların devreye girdiğini belirten Durakoğlu, şunları kaydetti:
“Ancak UYAP’ta bir tebligatı gönderecek hem yeterli eleman sayısı, hem de yeterli teknik donanıma sahip elemanlar olmadığı için bir tebligat 1 hafta ile 10 günde yapılmaz hale geldi. İcra dairelerinin elverişsiz çalışma koşulları ve dairelerdeki imtiyaz uygulamaları da son bulmalı. Adliyeler çok yoğun, günde 50 bin ila 60 bin kişi bu alanlara giriyor. Korona olmasa dahi sağlıklı bir ortam yok. Avrupa adliyeleri ise iş takibini avukatlar yaptığı için daha sakin oluyor.”
Genel ekonomideki bozulma ve pandemi nedeniyle eskiye göre icra davaları sayısında artış olduğuna dikkat çeken Bigat Hukuk Bürosu avukatlarından Alper Kutlu, şunları söyledi:
“Pandemi nedeniyle artık icra dairelerinin önlerinde ön bürolar kuruldu. Dosyamızı kendimiz gidip daireden direkt alamıyoruz. Buradan sırayla alıyoruz. Eğer bir dosya arşive girdiyse çıkarmak bir haftayı buluyor.”
8 aydır yargılama yok
UYAP sistemi ile gönderilen taleplerin işlenmediğini yine kendilerinin fiziksel olarak adliyeye gelip konunun takibini yapmak zorunda kaldıklarını vurgulayan Kutlu, dosya sayısının artmasına karşın tahsilat oranlarının da geçen yıla göre düştüğünü dile getirdi. Kutlu, bu süreçte çeklerin vadesinde ödenme şartının çeklerin tahsilat oranlarını düşürdüğünü ifade etti. Kutlu, ödeme taahhütlerinde 8 aydan bu yana neredeyse yargılamaların yapılmaması nedeniyle karşı tarafın da ödemeye yanaşmadığını bunun da ödemeleri azaltan bir durum olduğunu kaydetti. Bazı şirketlerin kapalı olmasından dolayı da icraya göndermeden beklettikleri dosyaları da olduğunu aktaran Kutlu, “Çünkü hiç tahsilat yapılamayacağı için bu dosyaları son haddine kadar bekletiyoruz” dedi. Kutlu, bütün bu durumların tahsilat oranları yüzde 30 ila 40 oranında düşürdüğünü belirtti.
Aynı kişiye birden fazla haciz gidiyor
Ekonomik koşullar nedeniyle icra davalarının arttığını belirten Avukat Ece Torun, buna karşın tahsilat oranlarında düşüş olduğunu söyledi. “Hem insanlarda ödeme gücü yok, hem de bir kişiye birden fazla haciz yapılıyor. Normal koşullarda haciz konulan kişinin nakdi yoksa, gayrimenkulü ya da 3. kişilerden elde ettiği gelire haciz koydurabiliyorduk. Şimdi hacze gittiğimizde üzerinde önceden konmuş hacizler oluyor. Siz listede sıraya giriyorsunuz. Kamu alacakları oluyor. Bu durumda ödeme listesinde öncelik kamu alacaklarının oluyor. Dolayısıyla alacağınızı alıp alamama konusunda da sıkıntınız oluyor” diye konuştu.
Pandemide özellikle işyeri kiralarının gündeme geldiğine vurgu yapan Torun, bazı işyeri sahiplerinin pandemi döneminde ödenmeyen kiraları hazirandan sonra bir anda istemeye başladığını söyledi. Torun, şu anda alacakları olduğu halde bir vekâlet ücreti ödeyemediği için açılamayan çok sayıda davalar olduğunun da altını çizdi.
