İkizdere Vadisi'ndeki HES projeleriyle vadi yok edilmek isteniyor

İkizdere Derneği Başkanı Kadem Ekşi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir firmanın İkizdere Vadisi'nde yapılacak Dereköy regülatörü ve Demirkapı HES projeleriyle ilgili üretim lisansı aldığını, Çevre ve Orman Bakanlığının da projelere "ÇED olumlu" raporu verdiğini anımsattı.

Bunun üzerine projenin durdurulması ve "ÇED olumlu" kararının iptali için Rize İdare Mahkemesine başvurduklarını belirten Ekşi, "Mahkeme yaklaşık 1 yıl önce proje için bilirkişi incelemesinin yapılması için ön 'yürütmeyi durdurma' kararı vermişti. Devam eden dava kapsamında şimdi de yapılan bilirkişi incelemelerinin ardından kanaatini de ortaya koyarak 'gerekçeli yürütmeyi durdurma' kararı verdi" dedi.

Mahkeme kararında, projenin uygulanmasında havza bütünlüğüne bakılması ve vadide bulunan endemik türlerin korunması gerektiğine ve çevreye geri dönülemez şekilde zarar verilebileceğinin belirtildiğini ifade eden Ekşi, "Mahkeme, verdiği kararla çevrenin, suyun korunması adına haklılığımızı ortaya koydu. Verilen karar, İkizdere Vadisi adına tarihi bir karardır. Bölgede havza planlamasının yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır" diye konuştu.

Ekşi, İkizdere Vadisi'nin doğal yapısı ile dünyada korunması öncelikli bölgelerin başında geldiğini kaydederek, şunları söyledi:

"HES projeleriyle vadi yok edilmek istenmektedir. Bu coğrafya bize Allah'ın bir lütfudur. Bunu gelecek kuşaklara aktarmamız gerekiyor. Bu nedenle bu ekolojik koridorda tahribatın durdurulması gerekmektedir. Rize'nin doğal güzelliklerinin turizm kapsamında değerlendirilmesi gereklidir. Rize'nin yeşilinin enerji üretmek adına yok edilmesini kabul etmemiz mümkün değildir. Bölgede turizm yatırımlarının ön plana çıkarılması, kaynakların bu yönde değerlendirilmesi gerekirken HES projelerine çaba harcanmaktadır. Kaynaklarımız, paramız, zamanımız israf edilmektedir. Bunun sonucunda da mahkemeler bu projeleri iptal etmeye başlamıştır. Bu nedenle yönetimlerin projelerden bir an önce vazgeçmesi, kaynaklarımızın ekonomik değerlendirilmesi için önem taşımaktadır Çabamızı bölgenin turizm alanında kalkınması için harcamalıyız."

Diğer HES projelerinin iptali için verdikleri mücadelenin devam ettiğini, tüm projelerin iptal edileceğine inandıklarını söyleyen Kadem Ekşi, "Verilen bu karar ile HES projesinin yakınında bulunan termal tesis de rahat bir nefes aldı. Çünkü bu projenin uygulanması halinde termal kaynakta sorun olabileceği endişesi duyuluyordu" diye konuştu.

-"EMSAL KARAR"-
Türkiye Su Meclisi Yürütme Kurulu üyesi avukat Yakup Şekip Okumuşoğlu ise kararın nehir tipi HES projelerinin planlama aşamasında eksik işleyen süreci, uygulama sürecindeki yanlışlıkları ve HES'ler için uygulanan ÇED yönetmeliği ve eksik olan mevzuat düzenlemelerini de içeren, değerlendiren bir karar olması yönüyle Türkiye'deki tüm HES projeleri açısından emsal olduğunu savundu.

Mahkemenin herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma v geliştirme hakkına sahip olduğuna, çevreyi koruma ve geliştirmenin devletin ve vatandaşların ödevi olduğuna vurgu yaptığını ifade eden Okumuşoğlu, şunları kaydetti:

"Mahkeme, ÇED sürecine sadece uygulanması gereken formatsal bir süreç olarak bakılması, yatırımcı şirket tarafından yerine getirilmesi gereken bir prosedür olarak görülmesinin Çevre Kanunu ve ÇED Yönetmeliği ile belirlenen ve ulaşılmak istenen hedefe aykırı olacağı yönünde görüş belirtti. Aynı vadi veya su havzası üzerinde benzer birden çok projenin planlanması durumunda bunun idare tarafından plana bağlanması, çevresel zorlamanın ve kabul edilebilir çevresel maliyetin hesaplanması, projelerin sayısı, kurulma yer ve zamanı, doğanın diğer faydalı kullanımları ve insan ve diğer canlıların yaşam alanlarının bundan ne düzeyde etkileneceğine ilişkin kuvvetli tahminlerin yapıldığı bir planlamanın yapılması gerektiği dile getirildi. Bu genel ve diğer tüm çevre davalara emsal olabilecek değerlendirmeleri içeren kararla Dereköy regülatörü ve Demirkapı HES için mahkeme, yürütmeyi durdurma kararı vermiştir."
AA

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

İkizdere tüm vadileri kurtaracak

 Rize İdare Mahkemesi, daha önce yürütmeyi durdurma kararı verdiği İkizdere Vadisi'ndeki Dereköy Regülatörü ve Demirkapı Hidroelektrik Santral projesi ile ilgili gerekçeli kararını açıkladı. Vadilerde birden çok proje geliştirilmesi halinde havza planlamasının gerekliliğine vurgu yapan mahkemenin aldığı kararın, birden çok hidroelektrik santral (HES) yapımı planlanan vadiler için açılacak davalarda emsal niteliği taşıyacağı belirtildi.
İkizdere Derneği, Dereköy Regülatörü ve Demirkapı Hidroelektrik Santral projesinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle iki yıl önce Rize İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Geçen yıl yürütmeyi durdurma kararı veren mahkeme, yeniden yapılan bilirkişi incelemesinin ardından gerekçeli kararını açıkladı. İkizdere Derneği avukatı Yakup Şekip Okumuşoğlu, kararın HES projeleri açısından emsal nitelikte olduğu belirttti:
"Mahkeme gerekçeli kararında, aynı vadi ve su havzası üzerinde benzer birden çok proje durumunda bir planlama gereğine vurgu yapmıştır. Bu da havza planlaması yapılmadan Dereköy HES projesinin yapılamayacağı anlamına gelmektedir. Karar, çok sayıda HES yapımı planlanan vadiler için açılacak davalarda emsal teşkil edecektir."
Radikal