İmar barışı kayıt işlemleri nasıl yapılacak?

06 Haziran’da Resmi Gazetede yayımlanan Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar sonrasında başvurular bugün başlıyor. Konuya ilişkin açıklamada bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar, başvurularını e - Devlet üzerinden yapabilecekler. Başvuru sonrasında, Bakanlık tarafından yapının İmar barışı kapsamında değerlendirildiğini gösteren Yapı Kayıt Belgesi düzenlenecek. İmar barışı sürecinde ödenecek olan Yapı Kayıt Belgesi bedeli ise arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden hesaplanan bedelin konutlarda %3’ü, ticari yapılarda %5’i olacak. Müracaatlar 31 Ekim 2018’e kadar yapılabilecek. Yapı kayıt belgesi bedeli ise 31 Aralık 2018 tarihine kadar yatırılması gerekecek” dedi.

Öncelikle Durum Tespiti Yapılmalı

Başvuru öncesinde yapının tamamı için mi yoksa yapıda yer alan tek bir bağımsız bölüm için mi başvuru yapılacağının belirlenmesi gerektiğini belirten Altın Emlak Genel Müdürü “İmar barışı, ruhsatsız yapılan yapılar, ruhsatlı olup ruhsata aykırı imalatlar, ruhsata uygun olup iskan alamamış yapılar, iskanlı fakat daha sonradan değişiklik ve ilaveler yapılmış yapıları kapsamaktadır. İmar mevzuatına aykırılığın net olarak tarif edilmesi gerekiyor” dedi. 

1. Yapının Tamamını İlgilendiren Aykırılıklar

Yapının tamamının ruhsatsız biçimde yapılması, yapı kullanma izin belgesi alınmamış olması, bina oturum ölçülerinde büyüme, bina dış cephesinde projesine aykırı değişiklikler, sığınak veya otoparkın yapılmaması / farklı amaçlarla kullanılması, bina girişinin farklı yerden yapılması, asansörün projesine uygun biçimde yapılmaması, ortak kullanım alanlarının bağımsız bölümlere dahil edilmesi gibi aykırılıklar, yapının tamamı için Yapı Kayıt Belgesi alınması gereken durumlara örnektir.

2. Bağımsız Bölümü İlgilendiren Aykırılıklar

Konutun ticari kullanıma yada ticari kullanımın konuta dönüştürülmesi, bağımsız bölümlerin birleştirilmesi, balkon/teras kapatılması, ıslak hacimlerde yer değişikliği gibi aykırılıklar, bir bağımsız bölüm için Yapı Kayıt Belgesi alınması gereken durumlara örnektir.

Temsilcilerine gelen sorulardan bazı örnekler veren Altın Emlak Genel Müdürü;

Hisseli Arsalarda, Yapı Hissedarlardan Birine Aitse 

Hisseli arsalarda, bazı hissedarların fiili taksim ile ayırdıkları bölümlere yaptıkları yapılar olduğunu da belirten Özelmacıklı “Yapının hissedarlardan birine ait olması durumunda Yapı Kayıt Belgesi başvuru bedeli, toplam yapı alanı ve yapı sahibinin arsadaki hissesi oranında hesaplanacak bedel üzerinden oluşturulacak. Arsada yapı yapmayan paydaş herhangi bir bedel ödemeyecek” dedi. 

Yapının İskanı Yoksa

Yapının iskansız olması durumunda yapının tamamı için Yapı Kayıt Belgesi başvurusunda bulunulması gerektiğini belirten Özelmacıklı “Hak sahiplerinden herhangi biri Yapı Kayıt Belgesi başvurusunda bulunacak ve bedelin tamamı ödeyecek. Bu bedel malikler arasında eşit olarak paylaştırılacak. Bu noktada kat maliklerinin birlikte hareket etmesinde fayda var. Ayrıca Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda işyeri açma ve çalışma ruhsatı yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın verilecek” dedi.

Yapı İskanlı, Sonradan Yapılan Değişiklikler Varsa

Altın Emlak Genel Müdürü “İskanlı bir yapıya sonradan eklenti yapılması durumunda, Yapı Kayıt Belgesi başvurusu sadece eklenti kısmı için yapılacak. Burada bireysel başvuru yeterli olacak. Arsa payı üzerinden hesaplanacak değer ile yapı kayıt belgesi düzenlenecek” dedi. 

Yapı Kayıt Belgesi Bedeli Nasıl Hesaplanacak

Yapı Kayıt Belgesi bedelinin arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden hesaplanacağını belirten Özelmacıklı “Arsa emlak vergi birim değeri cadde ve sokaklara göre her yıl TL/m² olarak belirleniyor. Emlak vergisi hesabında da kullanılan bu değer ilgili belediyeden ya da belediyelerin internet sayfalarından Arsa Rayiç Bedelleri menülerinden öğrenilebilir. Sonrasında ise, yapı sınıfına sistemin sunacağı seçenekler üzerinden örneğin 3-7 katlı binalar için 1000 TL/m², 8 ve daha yüksek katlı binalar için 1600 TL/m² yapı yaklaşık maliyeti belirlenecek. Burada herhangi bir amortisman uygulanmayacak. İki bedel üzerinden hesaplanan yapı yaklaşık maliyeti üzerinden konutlarda %3’ü, ticarette % 5’i Yapı Kayıt Belgesi bedeli olacak” dedi.

Kat Mülkiyetin Geçme Durumu

Kat mülkiyetine geçişin Yapı Kayıt Belgesi aldıktan sonra olacağını belirten Altın Emlak Genel Müdürü “Bu belge alındıktan sonra yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın kullanım maksadı değişiklikleri de dahil olmak üzere tapuda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesisi yapılabilecek. Bunun için ise Yapı Kayıt Belgesinin yanı sıra, mimari proje, yönetim planı, zemin tespit tutanağı ve liste istenecek. Ayrıca arsada umumi hizmet alanlarına denk gelen alanlar varsa bunlar da terk edilecek. Sonrasında Yapı Kayıt Belgesindeki bedel kadar daha bedel yatırılacak ve yapı iskan şartı aranmaksızın Kat Müliyetine geçebilecek” dedi.

Bilgiler Doğru Verilmeli

Müracaatta yapıya ilişkin tüm bilgilerin doğru verilmesi gerektiğini belirten Altın Emlak genel Müdürü “Kat mülkiyetine geçiş için tapuda işlem yapılırken yapının mevcut durumunu gösteren proje istenecek. Bu projenin Yapı Kayıt Belgesindeki bilgilerle uyumlu olması aranacaktır. Yapı Kayıt Belgesi düzenlenemeyecek yapılar için bu belgenin düzenlendiğinin tespit edilmesi durumunda, Yapı Kayıt Belgesi ise iptal edilecek. Bu belgenin sağlamış olduğu haklar da geri alınacak. Yapı Kayıt Belgesi bedeli olarak yatırılmış olan bedel iade edilmeyecek ve belge düzenlenmesi safhasında yalan ve yanlış beyanda bulunulan müracaat sahibi hakkında suç duyurusunda bulunulacak” dedi. 

Vatandaş Başvuru ve Takipte Zorlanabilir

Uygulamada birçok farklı bilgi ve detay olduğunu belirten Altın Emlak Genel Müdürü Özelmacıklı “Vatandaşlar mevcut yapılarındaki aksaklığın, imara aykırılığın durumunu net olarak tespit edemeyebilir. Bazı yapılardaki yıkım ve para cezalarından maliklerin haberleri bile yok. Bu nedenle vatandaşlar işin uzmanından destek almalı. Bizler temsilcilerimize İmar barışı eğitimlerini verdik ve danışmanlığa başladık. Bu aşamada temsilcilerimiz profesyonel kadroları ile tüm süreçleri takip edecek, büroratik ve hukuki süreçleri en hızlı şekilde tamamlayacaklar” dedi. 

E-Devlet Kapısı Üzerinden Yapılacak Müracaatta Gereken Bilgiler

Beyan edilecek yapının adresi
Tapusu varsa ada ve parsel bilgileri
Toplam inşaat alanı; konutların ve işyerlerinin ayrı ayrı toplam alanları (m2)
Yapıdaki konut ve işyeri sayısı
Arsa/Arazinin emlak vergi birim değeri (TL/m2) (İlgili belediyesinden alınabilecektir.)
Yapının bulunduğu arsanın alanı; varsa tapudaki alan yoksa beyan edilecek alan (m2)
Yapı sınıfı (sistemin sunacağı seçeneklerden seçilecek)
İmar mevzuatına aykırılığın tarif edilmesi
Yapıyı gösteren ve ayrılık kısmını gösteren birer adet fotoğraf. (Fotoğrafların dosya formatı .jpg, .jpeg veya .png olmalıdır.)