İnşaat sektörünü sıfır konut satışı canlandıracak!
Haziran'da ipotekli olarak 32 bin ilk el, 69 bin ikinci el konut satıldı. Konut satışlarında değerlendirme ilk satışa göre yapılmalı. Peki bu yıl konutta ilk satışlar ne durumda?
Konutta toplam satışa bakarak değil, ilk satışa göre değerlendirme yapılmalı. İnşaat sektörünü canlandıracak satış, ilk satış oluyor.
Dünya Gazetesi köşe yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü köşesinde konut satışlarını ve satışların değerlendirilmesini kaleme aldı.
İşte Alaattin Aktaş'ın 'Konutta toplam satışla avunmak yersiz' başlıklı yazısı...
2000 yılında tamamlanıp ilk satışı yapılan bir daire her beş yılda bir el değiştiriyor. Bu daire bu yıl da dahil biri ilk el, dördü ikinci el olmak üzere beş kez satışa konu olmuş durumda. Ortada bir daire, ama istatistiklerde yazan beş satış var.
Konutta toplam satışa bakarak değerlendirme yapmanın hiç anlamı yok, önemli olan ilk el satış. Siz hiç otomobilde ikinci el satış sayısı duydunuz mu ya da bunu hiç merak ettiniz mi?
Konut kredisi faizi çok aşağılara çekilince talep adeta patladı ve haziranda 190 binlik bir satışa ulaşıldı. Hazirandaki satış, geçen yılın aralık ayındaki 202 bin adetten sonra bir ayda gerçekleşen en yüksek satış olarak kayıtlara geçti.
Ama biz toplam konut satışından hareketle değerlendirme yapmak ve sektörde işlerin iyi ya da kötü gittiğini söylemekle yanılıyoruz. Hatta daha ileri gidip şunu söyleyelim; kendimizi kandırıyoruz.
2000 yılında biten bir daire o yıl satılmış olsun. Bu daire sonraki her beş yılda bir el değiştirsin; dolayısıyla bu daire 2000 yılında ilk kez satıldıktan sonra bu yıl dahil dört kez daha satışa konu olmuştur. Yani bu daire biri ilk el, dördü ikinci el olmak üzere beş kez satış konusu olmuş demektir.
Şimdi ne yapıyoruz; eldeki daire sayısı bir, biz tutup toplam beş satış yazıyoruz. Yaptığımız bundan ibaret.
Önemli olan ilk satış
Otomotiv sektörü de ekonomi için çok önemlidir, değil mi. Peki hiç otomotivde ikinci el satış sayısı duydunuz mu, hatta hiç merak ettiniz mi?
Örneğin ikinci el otomobil satışının istatistiği bile yoktur. Çünkü bu sayının bir önemi yoktur.
Aynı şekilde konutta da ikinci el satışların hiç ama hiç öneminin olmaması gibi...
İnşaat sektörünü canlandıracak olan ilk satıştır. İlk satış örneğin hiç olmasın, ikinci el satış istediği kadar artsın, ne önemi var ki.
Bir de zaman zaman şu söylenmiyor mu... Neymiş, örneğin haziran ayında 190 bin konut satılmış, böylece 190 bin hane ev sahibi olmuş! 190 bin konutun 59 bini ilk el satıştan, 131 bini ikinci el satıştan oluşuyor. Şu durumda sahip oldukları 131 bin konutu satan kesim “evlerini kaybetmiş” olmuyor mu!
İlk satış bu yıl çok düşük
İlk el konut satışlarını ay bazında 2013'ten bu yana olan dönem için çıkardık. Başlangıç yılı olarak niye 2013'ü aldığımızı bir kez daha belirtelim. Tüm Türkiye'yi kapsayan konut satış istatistikleri 2013'ten bu yana tutulduğu için başlangıç yılında daha geri gitme şansımız yok.
2013 yılı başından bu yılın haziran sonuna kadar geçen yedi buçuk yılda ilk el konut satışının aylık bazda en çok ve en az hangi aylarda gerçekleştiğine baktık. Bu sıralamada 10'ar ayı esas aldık.
Ay bazında en yüksek ilk on satış hep ikinci yarılarda gerçekleşmiş.
Ama daha dikkat çekici olan en düşük ilk satışların geçen yıl ve bu yılın ilk yarısında yoğunlaştığı gerçeği. Öyle ki, en düşük satış yapılan ilk on ayın dokuzu geçen yıl ve bu yıla sıkışmış. Bir de 2013'ün ekim ayı var.
Vatandaş için mi, müteahhit için mi?
İlk el konut satışında en dramatik ayların bu yıl yaşandığı ortada. Yedi buçuk yıl, yani doksan ay ve bu doksan ayda en düşük ilk el satış yapılan on ayın beşi bu yılın ilk beş ayı...
Bu tablo aslında konut kredisinde faizin neden böylesine düşürüldüğünü de bir anlamda ortaya koyuyor. Tabii ki dile getirilen temel amaç vatandaşı konut sahibi yapmak ama öyle görünüyor ki gerçek amaç konut stokunu eritebilmek.
Bu yılın nisan ve mayısındaki ilk el konut satışı yalnızca ama yalnızca 15 bin ve 17 bin olmuş. Bunlar çok düşük sayılar. Satışlara bir ivme kazandırmak ve müteahhitlik kesimine nefes aldırmak gerekiyordu ve sonuçta yapılmaya çalışılan bu. Ancak ilk el konutların fiyatı öylesine yüksek ki, vatandaş krediyi ikinci el konut almak için kullanmayı tercih ediyor, etmek zorunda kalıyor.
Haziranda ipotekli olarak 32 bin ilk el, 69 bin ikinci el konut satılması da bu tercihi somut biçimde ortaya koyuyor.
