İsveç hukukundan emsal karar: Uzaktan çalışan işçiye kira desteği!
Geçtiğimiz günlerde İsviçre'de uzaktan çalışma sistemi ile ilgili emsal bir karar alındı. Mahkeme sonucunda alınan karara göre; iş yeri evden çalışan işçisine bir miktar kira desteğinde bulunacak.
Pandemi nedeniyle birçok iş yeri uzaktan çalışma sistemine başladı. Bu durumla birlikte çok sayıda ülkede bulunan iş yerleri uzaktan çalışan çalışanlarının masraflarını karşılamaya başladı. Milliyet Gazetesi köşe yazarı Oğuz Kara da evden çalışan işçilerin kira ödemeleriyle ilgili İsviçre'de alınan emsal bir kararı kaleme aldı. İşte Kara'nın o yazısı...
Uzaktan çalışma sisteminin hayatımıza yerleşmesiyle birlikte şirket çalışanlarının da kafasını kurcaladığını düşündüğüm bazı konular vardı. Bunlardan biri de evden çalışma sürecinde çalışanca katlanılan masraflar ve bunlar için işverence ödenek oluşturulması gerekliliğiydi.
Gerçekten de çalışan evdeyken, kendi finanse ettiği elektrik, internet, not kağıdı, kalem, su ve benzeri ihtiyaçları kullanıyor. Bunlar başta kulağa küçük ve önemsiz gelse de hepsi toplandığında, uzun vadede kayda değer bir miktarı buluyor – ki miktar ne olursa olsun her halükarda çalışana bir ödenek verilmesi gerektiğine hemfikir olacağımıza eminim.
Ülkemizde bu konuyla ilgili yerleşmiş uygulamaların olmadığı açıkken (bazı şirketlerin kendi özelindeki uygulamaları hariç olmakla birlikte) yurtdışında durum nasıl diye bakmak, Hollanda, İspanya ve İsviçre özelindeki notlarımı aktarmak adına bu yazımı kaleme almak istedim.
Hollanda hükümetine bağlı aile finansmanı kurumu NIBUD, uzaktan-evden çalışmanın masraflarını hesaplayarak çalışana günde 2 EUR ödenmesi konusunda açıklama yapmıştı. NIBUD, bu noktada çok detaycı; tuvalet kağıdından, çay-kahveye, doğalgaz, elektrik, su, internet tüketiminden, masa-sandalyenin aşınmasına kadar birçok dinamiği göz önünde tutuyor. Ve ayrıca çalışanlar için gerçekten gerekli ise başkaca masraflarının da işveren tarafından karşılanması gerektiğini belirtiyor. Örneğin, çalışanın müzik aranjesi veya podcast masteringi yaptığını düşünürsek evindeki odaya yalıtım için yapacağı masrafların karşılanması gerekebiliyor veya evden çalışan bir avukat için eve yazıcı ve kırtasiye malzemeleri alınması gerekebiliyor.
İspanya’da da haberlerde gördüğüm kadarıyla işverenlere çalışanın evinin işyeri olarak kullanılmasının ve cihazlarla donatılmasının masraflarını ödeme zorunluluğuyla ilgili yasa tasarısı hazırlı mevcut. İspanya başbakan yardımcısı Pablo Iglesias, bu tasarıyla, çalışanların evden çalışma kaynaklı tüm masraflarının şirketler tarafından ödenmesinin öngörüldüğünü açıklamıştı.
Harikalar ülkesi İsviçre’de ise emsal bir karar çıktığını okudum. Bu karar evden çalışan bir muhasebe şirketi çalışanının ev kirasının bir bölümünü işverenden talep etmesiyle ilgiliydi. Bu davada, şirket, iş sözleşmesinde evde çalışmayla ilgili bir madde yer almadığı gerekçesiyle kiradan sorumlu olmadığı şeklinde savunma yapmıştı. Ancak mahkemeden çalışan lehine karar çıkması ve işveren şirketin kendi evinde iş gören çalışanına bir miktar kira desteğinde bulunması gerektiğine işaret etmesi, İsviçre hukukun etkisi altındaki ülkemizi de etkileyen bir gelişme olarak gözüme çarpıyor. Burada ayrıca şunu da söylemek isterim, mahkemece kiranın tamamı değil belirli bir kısmının ödenmesi şeklinde karar veriliyor.
Bakalım bu konuda ülkemizde yasal altyapı nasıl şekillenecek ve uygulama ne yönde ilerleyecek…
