İzmir'in röntgeni çekilecek, hasarlı binalar tespit edilecek!

İzmir'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki deprem, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nı harekete geçirdi. Hürriyet'te Aysel Alp'ın haberine göre; bakanlığa bağlı yapı denetiminde görevli 150 mühendis birkaç gün içinde il genelindeki  otel, konut, yurt, okul, hastane binlerce binaları inceleyerek tespit çalışmaları yapacak. Çalışmalar sonunda yıkılması gereken ve güçlendirilmesi gereken binalar belirlenecek. 

Denetim çalışmaları hakkında açıklama yapan Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı Tekin Saraçoğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kendilerinden 150 denetim mühendisi istediğini belirterek, “Şubelerimize bu talebi ilettik. Bakanlık ekipleriyle birlikte depremden hasar gören tüm bölgeyi birkaç gün içinde tarayarak riskli olan binaları tespit edeceğiz. Bakanlık da bunların boşaltılmasını ve hızla yıkımını koordine edecek. Otel, yurt, hastane, konut gibi tüm binaların güvenli olup olmadığının tespiti için sahada olacağız. Depremde yıkılan merkezdeki 17 bina dolu dolu kullanılan binalar, ilçe ve köylerin durumunu daha bilmiyoruz. Oysa yıkılan 17 bina depremden önce tespit edilmeli ve boşaltılmalıydı. İstanbul başta olmak üzere tüm Türkiye’de bu risk tespitleri yapılıp, güçlendirme ya da yıkılıp yeniden yapılmaları sağlanmalı ki daha fazla can kaybı olmasın. Kentsel dönüşümde epeyce gecikildi, bu nedenle artık hızlandırılmalı. Güçlendirme yasası çıktı ama yönetmeliği bekliyoruz. Bu da bir an önce çıkarılmalı” dedi.

30 bin bina ağır hasarlı  

Jeoloji Mühendisleri Odası, İzmir’deki deprem nedeniyle 5 ila 6 bin binanın ya da 25-30 bin konutun ağır hasarlı duruma geldiği tahmininde bulundu. Uzmanlar bu binalarda yaşayan vatandaşların binayı tahliye etmeleri gerektiğini dile getirdi.  Artçı sarsıntılar devam ettikçe orta hasarlı binaların da ağır hasarlı duruma gelebileceğine dikkat çeken Oda Başkanı Hüseyin Alan,  İzmir  başta olmak üzere tüm ülkede yapı stokunun hızla gözden geçirilerek riskli olanların boşaltılması gerektiğini belirtti. 

Türkiye’de deprem üretme potansiyeli olan 550 diri fay bulunduğunu söyleyen Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezinden Doç.Dr. Bülent Özmen; “Ne zaman hangisinin kırılacağını bilmiyoruz. Sadece bir faya, bir bölgeye, bir şehre değil, bir seferberlik halinde ülke genelinde, planlar dahilinde deprem riskini azaltmaya odaklanmamız gerekiyor” şeklinde konuştu. İzmir'de merkezdeki 17 binanın yıkılmasının kabul edilemez olduğunu söyleyen Özmen, deprem yönetmeliğine uymayan binaların yıkılması gerektiğini vurguladı. 

Yasa yenilenmeli 

Yapı stokunun süratle elden geçirilip incelenmesi gerektiğini söyleyen Özmen, kentsel dönüşüm yasasının gerekli ilgiyi görmediğini dile getirdi. Tarafların bir araya getirilerek dönüşümün ve güçlendirmenin cazip hale getirilmesi için yasanın revize edilmesi gerektiğini vurgulayan Özmen, “İzmir’deki manzaraları tekrar görmemek için binasının riskli olduğunu düşünenler de ilgili yerlere başvurup durum tespiti yaptırmalı. Türkiye’de deprem üretme olasılığı olan 550 diri fay var, ne zaman hangisi kırılacak bilmiyoruz. Sadece birine odaklanmadan, yer ayrımı yapmadan, seferberlik şeklinde deprem riskini azaltmaya odaklanmamız gerekiyor. Deprem master planı, il afet risk azaltma planlarıyla belediyeler, bakanlıklar, ilgili kurumlar, vatandaşlar üzerine düşeni yaparak, hızla afetlerle başedebilir duruma gelmeliyiz” dedi.

Teknik inceleme yapılmadan binalara girilmesin 

kırılan fayın devamının karaya, Kuşadası Fayına doğru uzandığını belirten Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan; “Umut ediyoruz buraya doğru sıçrama göstermez. Sıçrarsa Selçuk, Kuşadası, Söke gibi yerler risk altında olabilir, dikkatli olmak lazım” dedi. Yıkılan binaların zeminlerinin ve mühendisliklerinin kötü olduğunun anlaşıldığını belirten Alan, “Vatandaş teknik ekipler inceleme yapmadan asla bu binalara girmemeli. Binasından şüphe duyanlar AFAD veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvurmalı ki belediye ve çevre illerden 300’e yakın ekip oluşturulduğunu bizzat Bakan Murat Kurum duyurdu. Bu ekipler onay vermeden binalara girmesinler” şeklinde konuştu.

Yapı denetimi kağıt üzerinde 

Başta İstanbul ve İzmir olmak üzere imar kanununa aykırı yapılan çok sayıda binanın imar barışından yararlandığını anımsatan Hüseyin Alan, “Bu binalar mühendislik hizmeti görmeden yapılmış olabilir ki bu durum kentin depremlere, doğa kaynaklı afetlere karşı riski büyüttüğünü gösteriyor. Bu nedenle hızlıca teknik incelemeleri yapılarak, kentsel dönüşüm kapsamında yıkılıp yeniden yapılmalıdır. Türkiye’de binaların yıkılmasının, can kayıplarının artmasının temel nedeni kamusal denetim sisteminin çalıştırılmaması, yapı denetimin sadece kağıt üzerinde kalmasıdır” dedi.