Kentsel dönüşümde imar rantı vergisi uygulaması var mı?

Son günlerde kamuoyunda rant vergisi tartışılıyor. Başbakan Davutoğlu ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Güllüce’nin imar rantı konusundaki açıklamalarına, Ali Babacan’ın imar rantı vergisinin getirileceği beyanı son noktayı koydu. Yeni kanun değişikliği ile imar rantı vergisi yolda.

Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, “İmar rantı vergisini destekliyoruz. Devletin ve belediyelerin kararı ile mülk sahiplerine piyango gibi bir inşaat hakkı veriliyorsa tabii ki bu olanağı veren kamunun bundan pay alması gereklidir. Ancak kentsel dönüşümü teşvik etmek için riskli yapıları ve riskli alanları rant vergisinden muaf tutmak gerekir” dedi. 

Prof. Dr. Gürsel Öngören, rant vergisi konusunun yanısıra belediyeler ile Maliyenin uzun süredir gelirlerimiz azaldı diyerek, kentsel dönüşümdeki harç ve vergi istisnasının kaldırılmasını istediğini, bu şikayetlere rağmen kentsel dönüşümde harç ve vergi istisnasına devam edilmesini istedi.

Öngören; Maliye Bakanlığından ve belediyelerden gelen talepler sonucu 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da harç, vergi ve ücret istisnalarının azaltılması yönünde tartışmalar olduğunu belirterek; kentsel dönüşümde daire ve ev sahipleri ile gayrimenkul sektörü girişimcilerinin ve inşaat şirketlerinin olumlu algısını güçlendiren aracın, harç ve ücret istisnası ve %1 KDV indirimi olduğunu belirtti. 

Öngören sözlerine şöyle devam etti: “Ülkemizde sanayi sektörü için bölgeler bazındaki birçok alanda teşvikler var. Bu teşvikler arasında harçlardan muafiyetin yanı sıra, bedava arsa verilmesi, ilk beş yıl vergisizlik, ithalatta gümrük vergilerinden muafiyet ve diğer vergi indirimleri bulunmaktadır. İthalata dayalı otomotiv endüstrisinde bile her tür teşvik uygulanıyor. Yine turizm sektöründe arsa tahsisi (düşük kira ile arsa), ithalatta gümrük vergi ve harçlarından muafiyet, KDV indirimi gibi pek çok teşvik verilmektedir. İnşaat sektörü de en az sanayi ve turizm gibi ülke ekonomisi açısından önemlidir. Özellikle inşaat sektörü etkilediği 250 sayıda iş kolu ile ve Sanayiye nazaran kullandığı yerli ürünlerle iç piyasa ekonomisi açısından çok olumlu çarpan etkisi yaratmaktadır.

İmar artışı olan yerlerde inşaat şirketleri organizasyonunda halkımız bu ek inşaat hakkıyla dairelerinin bedava yenileyebilmektedirler. Eğer Bu ilave inşaat hakkından rant vergisi alınırsa buralarda kentsel dönüşüm durur. 

Yine 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu’nun 7. Maddesi ile, ev ve daire sahipleri yanında hareket eden, kentsel dönüşüme para ve girişimini koyan gayrimenkul ve inşaat sektörü de harç muafiyetinden yararlandırılmaktadır. Fakat kanunda bu maddede yapılacak yeni değişiklik ile fiilen bu evleri yeniden yapan gayrimenkul ve inşaat yatırımcıları tapu ve inşaat harçları istisnası kapsamından çıkarılmak istenmektedir. Riskli yapılarda ilave inşaat için harç ve ücret istisnası kaldırılırsa kentsel dönüşüm İnşaat Sektörü için cazibesini yitirecektir. Kendi aralarında uzlaşmaları mümkün olmayan kat maliklerini, mahalle sakinlerini emek ve para sarfederek bir –iki yıl uğraşarak uzlaştıran gayrimenkul ve inşaat girişimcileri eğer harç istisnası kalkarsa böyle zor bir işe girmezler.”

Gürsel Öngören şunları da ekledi: “Yine bu Kanun değişikliği sebebiyle önemli bir teşviğin eksik bırakıldığını hatırlatmak istiyoruz. 6306 sayılı Kanun 7. Madde 10. Fıkrada “Gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulan riskli alanlardaki yapıların mevcut alanları için daha önce belediyelerce alınan harç ve ücretlere ilave olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile yapı alanındaki artışlar için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır.” denmektedir. Riskli alanda ilave inşaat için harç alınması hakkındaki bu düzenleme Gayrimenkul ve İnşaat Sektörü için cazip değildir. Bu mahallelerde belediye ile vatandaş baş başa kalmaktadır. Bu maddenin tamamıyla kaldırılmasını temenni ediyoruz. Vatandaşlarla bu mahallelerde uzlaşma yapmak birkaç yıl emek ve para sarfına sebep olduğu için (Fikirtepe’de bu süre 9 yıl) bu alana teşvik uygulanarak, gayrimenkul ve inşaat şirketleri için bir cazibe yaratılması gereklidir.

Yukarıda özetlediğimiz sebeplerle, imar rantı vergisinden kentsel dönüşümü istisna tutmayı, 6306 sayılı Kanun değişikliği esnasında, harç istisnasının aynı bırakılmasını ve hatta riskli alanlarda ilave inşaat için alınan harçların ise kaldırılmasını çok gerekli ve elzem buluyoruz.”

Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören; genel ekonominin son yıllardaki motoru olan Gayrimenkul ve İnşaat Sektörüne moral vermek ve can güvenliği endişesiyle kentsel dönüşüm çözümüne sarılmış olan halkımızı bir an önce güvenli evlerine kavuşturmak için Hükümetçe kentsel dönüşümün desteklemeye devam edilmesinin gerekli olduğunu vurguladı.

Milliyet