Konut arzı kira fiyatlarını ikiye katladı!
Konut stoğunun azalmasıyla birlikte kiralık ev bulmak bir hayli zorlaştırdı. Hal böyle olunca arz eksikliği kira fiyatlarının çıkmasına neden oldu.
Konut piyasasında kiralık evler konusu bir hayli tartışılıyor. Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre; azalan arza karşı artan talep sebebiyle kiralık ev bulmak oldukça neredeyse imkansız hale geldi. Bazı semtlerde artan kentsel dönüşüm de kiralık ev arayışını çeşitli semtlere yayılmasına neden oldu.
Bu zorluğu fırsat bilenler ise, piyasada fiyatları oldukça yükseltti. İstanbul’un herhangi bir ilçesinde, gelir grubu ayrımı olmadan kiralık fiyatlarında çok hızlı bir yükselme gözlemleniyor.
2 bin 500 TL normal kabul ediliyor
2+1 daireler için 2 bin ila 2 bin 500 lira kira fiyatları normal olarak kabul ediliyor. Bu artış, özellikle asgari ücretli ve öğrenciler için sıkıntı yaratmasına neden oluyor.
Öte yandan ise, fiyatları artıranların ‘memur kefil’ beklentisi baş gösterdi. Yani ‘bekara, öğrenciye ev vermeyen’ ev sahipliğinde de yükseliş var. Emlakçıların ifadelerine göre, ev sahipleri, artırdıkları kiraları düzenli ödeyebilecek gelir düzeyi yüksek kişileri tercih ediyor.
Konuyla ilgili pek çok emlakçı ve ev arayışında olan kişiler gazetelere dertlerini anlatan e-mailler iletiyor. Özellikle sosyal medyada da sık sık sorunlar gündem oluyor. Yaz aylarında başlayan normalleşme ile bu kapsamda en büyük sorunu yaşayanlardan biri de yeni evlenecek çiftler oluyor. İstanbul başta olmak üzere yükselen fiyatların çeşitli kentlerde etkili olduğu görülüyor. Kiralık ev arayan yeni evli bir çift, “İstanbul Yenibosna’da ev bakıyorduk. Bulamadık. O arada düğün tarihimiz geldi evlendik. Ailemizin yanındayız. 2+1 bir ev için istenen kira 3 bin lirayı aşıyor. Tek nedeni ise binanın yeni yapılmış olması. Aynı yerde eski, bakımsız, deprem yönetmeliğinden önce yapılan evler ise 2 bin liranın üzerinde. Üstelik kiralık çok az olduğu için buna bir de memnun olmanızı bekliyorlar” şeklinde konuşuyor.
Benzer yorumlar, yeni evlenecek çiftlerden de geliyor. En çok sorun; Küçükçekmece, Avcılar olmak üzere Avrupa yakası ile Kadıköy’den Kartal' kadar uzanan Anadolu yakasında.
Yüksek fiyatlar emsal oldu
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, şu anda bazı bölgelerin daha sakin olduğunu ancak bazı bölgelerde problemlerin yaşanmaya devam ettiğini söyledi. Bir taraftan arzın azaldığını, diğer taraftan ise kentsel dönüşümün sürdüğünü kaydeden Aşa, şunları söyledi:
“Bütçeye uygun konut arayışında sıkıntılar var. Mal sahipleri, artan kiralık ihtiyacını duyunca kendine emsal alıyor. Mesela bizler emlakçılar olarak fiyatların ne satılıkta ne de kiralıkta yükselmesinden yanayız. Çünkü fiyat ne kadar artarsa satmamız, kiralamamız zorlaşıyor. Bu nedenle mal sahiplerine ‘Ödemen sürdürülebilir olsun istiyorsan, şu fiyatı geçme’ diyoruz.Beşiktaş’ta normal bir alanda 4-5 bin lira kira istiyor. Bunu ödeyecek insanın aylık kazancı 15 bin lira olmalı. Elbette İstanbul’da alternatif bitmez ama o zaman 1 saat yolu göze almalısınız.”
Müteahhitler ne diyor?
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, 2017’den bu güne stokların azalmaya devam ettiğini ancak üretimin aynı şekilde yükselmediğini dile getirdi.
Elmas, “Bazı bölgelerde bölgesel arz sıkıntısı var. Talep artınca, arzın da azaldığı yerlerde fiyatlar artmaya başladı. İnşaat maliyetlerinin emtia fiyatlarının tüm dünyada artışıyla katlanması konut geliştiricileri çok etkiledi. Yeni projelerin sonbahar itibarıyla gündeme alınmasını ancak temkinli olacağını öngörüyoruz. Yüksek faiz oranları zaten konuta erişimi sınırlıyor. Sektörde artık üretim, talebe göre ayarlanacak” dedi.
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, inşaat maliyetlerinde son bir senede yaşanan yüzde 42.4 artışın inşaatçılar bakımında ‘yüzde 100’ün üzerinde gerçekleştiğine’ vurgu yaparken, “Devam eden projelerde ancak maliyetlerden meydana gelen fiyat artışının yarısı nihai tüketiciye yansıdı. Yeni projelerde böyle bir şansımız olmayabilir” dedi.
Mayıs 2020 - Mayıs 2021 arası maliyetlerle durumu örnekleyen Durbakayım, betonarme demir ton fiyatının 3250 liradan 7440 liraya, hazır beton metreküpünün 140 liradan 306 liraya, dış cephe alüminyum kilogram fiyatının 18 liradan 40 liraya çıktığını söyledi.
Bu artışların konut satışlarına etkisi hakkında yorum yapan değerleme analizi platformu Endeksacom Genel Müdürü Görkem Öğüt ise 2021’in ilk altı ayında konut satışlarının, geçen yıla oranla yüzde 11.5 azalışla 552 bin 810 olduğunu dile getirdi.
Konut satış fiyatlarındaki yıllık yükselişin yüzde 29.4 olduğunu da söyleyen Öğüt, “Ortalama konut metrekare satış fiyatı 3 bin 316 TL, ortalama konut fiyatı 431 bin 80 TL oldu” şeklinde konuştu.
