Konut satışında çirkin oyuna büyük ceza yolda! Fiyatları işte böyle yükseltiyorlar!
SPK gözetiminde çalışan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nin Başkanı Yaşar Bahçeci yaptığı açıklamada gayrimenkul değerlemelerinde çok büyük bir rant oluştuğunu ve çok sayıda manipülasyon tespit ettiklerini dile getirdi.
Bir yabancı Türkiye’de bir gayrimenkul alacaksa veya satacaksa Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisanslı kuruluşlarından değerleme raporu alması gerekiyor. Söz konusu bu durum özellikle belirli bir yatırım karşılığında Türk pasaportunun verilmesiyle daha da kritik önem taşıyor. SPK gözetiminde, düzenleyici ve denetleyici bir meslek birliği olarak çalışan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nin (TDUB) de burada kuralları belirleme, disiplin ve inceleme sürecini yönetme yetkisi var.
Hürriyet’ten Emre Eser'e önemli açıklamalar yapan TDUB Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Bahçeci, son iki senedir gayrimenkul piyasasında, özellikle de yabancıların taraf olduğu satışlarda milyarlarca TL'lik bir rant pastası oluştuğunu, bazı raporların rant amaçlı manipüle edildiğini, çok sayıda şirket ve uzman hakkında soruşturma açıldığını dile getirdi.
İLK CEZALAR KESİLDİ
Konu ile ilgili olarak verilen detaylara göre açıklamasında son zamanlarda sık sık gündeme gelen vatandaşlık konulu satışlarda çoğunlukla konutların gerçek bedelinin üzerinde gösterildiğini, bu işlemler esnasında bazı kişilerin haksız kazanç sağladığını ve devletin yanıltıldığını dile getiren TDUB Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Bahçeci, “Sadece bu sene 16 tüzel, 28 gerçek kişiye 15 milyon lira ceza kestik. Tüzel kişiler hakkında 79, gerçek kişiler hakkında ise 218 inceleme dosyası devam ediyor. Bir dosya 7-8 aylık inceleme sürecinden geçiyor. Büyük cezalar da yolda. Usulsüzlük ve manipülasyon yapan ceza almaktan kurtulamayacak. Bunlar bizim yönetimimizden olsa bile” diye konuştu.
Yine paylaşılan detaylara göre Yaşar Bahçeci de aynı zamanda Eva Gayrimenkul Değerleme firmasında yönetici konumunda.
MİLYARLARCA DOLAR
Peki ülkemizde Türk pasaportu için ne kadarlık gayrimenkul satışı oldu?
Yaşar Bahçeci bu soruya verdiği yanıtta “2022 yılında toplamda 1 milyon 300 bin değerleme raporu hazırlandı, bunun 95 bini yabancıların taraf olduğu gayrimenkul satışı, bunun da yaklaşık olarak 24 bini vatandaşlığa konu olan gayrimenkuller. 2023 yılında da 800 bin değerleme raporu oluşturuldu.
Bunun 40 bin tanesi yabancıların taraf olduğu satışlar, bunun da yaklaşık olarak 10 bini vatandaşlığa konu olan gayrimenkuller. Yani 2022 yılında 5.5 milyar dolardan fazla, 2023 yılında da yaklaşık olarak 3.5 milyar dolarlık gayrimenkul satışı vatandaşlık için gerçekleşti. Pasta çok büyük” dedi.
Yaşar Bahçeci ayrıca açıklamasında vatandaşlığa konu olmayan yabancıya satışların genelde yatırım maksatlı olduğunu dile getirdi.
‘ÇÜRÜK ELMALARI TEMİZLEYECEĞİZ’
Konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) bünyesinde 155 değerleme şirketinin 9 bine yakının da değerleme uzmanının faaliyet gösterdiğine değinen Yaşar Bahçeci, “155 değerleme şirketinden 43 tanesi hakkında soruşturma sürüyor. İçimizde bulunan çürük elmaları temizlemek için çok kararlıyız.
Mesela bir dosyada yalnızca bir konut projesindeki 112 konut için fazla değerleme yapıldığını tespit ettik. Maalesef her meslekte olduğu gibi bizim mesleğimizde de bu usulsüzlük ve manipülasyonları yapanlar var ama artık biz bunlara müsaade etmeyeceğiz. Bizim içimizde daha önce başka görevlerde bulunanlar, firma sahipleri de olabilir. Yönetimde dahi olsa gereği yapılır. Soruşturma süreçleri yürütülür. Türk pasaportunun bu şekilde manipülasyonlara alet olmasına müsade etmeyiz” dedi.
‘FİNANS SİSTEMİNİN SİGORTASI BİZİZ’
Yaptığı açıklamada değerleme uzmanlarının daha çok bankacılık alanında hizmet verdiğini dile getiren TDUB Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Bahçeci, “Yabancıya satışlar arttığ ızaman bu alandaki iş yükümüz ve denetlememiz gereken dosya sayısı da arttı fakat diğer taraftan bizim yaptığımız gayrimenkul değerlemeleri üzerinden teminatlar, krediler veriliyor. Ticaret buradaki değerlere göre işliyor. Biz de bu büyük sorumluluğun farkındayız” diye konuştu.
NASIL ÇALIŞIYORLAR
Değerleme uzmanı; bir gayrimenkulün hak ve yararlarının değerlemesini yapar. 4 senelik lisans eğitimi zorunluluğu vardır. SPK tarafından 4 farklı uzmanlık dersinden sınava girer ve daha sonra 3 ay içerisinde TDUB’a üye olarak mesleğe uzman yardımcısı olarak başlar. 1 senenin sonunda ise konut değerleme uzmanı olur.
Bu uzmanlar bir konutun, imar kayıtlarını, proje bilgilerini, konumunu ve sosyal değerini analiz eder ve yasal karşılığı olan uluslararası standartlarda ayrıntılı şekilde bir rapor hazırlar. Özellikle yabancıya gayrimenkul satışında bu uzmanlar tarafından bir rapor hazırlanmamışsa satış yapılamaz.
RAPOR ÜCRETİ 3 BİN 750 TL
Şu an için bir değerleme yaptırmak istiyorsanız 3 bin 750 Türk Lirası + KDV ödemeniz gerekiyor. Yaşar Bahçeci konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada “İnsanlar 1 milyon TL'ye aldığı araba için ekspertiz yaptırıyor ama çoğu 10 milyon TL'lik konut için yaptırmıyor. Oysa satış esnasında söz konusu konut hakkındaki doğru bilgiler ancak değerleme uzmanının ayrıntılı çalışması ile belli olabilir” diyor.
‘ÇÖZÜM OTOMATİK UZMAN ATAMASINDA’
Yaptığı açıklamada tapu memurlarının uyarısı sonucu çoğu dosyada manipülasyon tespit edildiğini dile getiren Yaşar Bahçeci, “2019 yılında başlayan bu sistemde 2021'in eylül ayında ‘otomatik uzman atama’ uygulamasına da geçildi. Söz konusu bu sistemde satış esnasında kimse uzmanı seçemiyor, değerleme uzmanı yapay zeka tarafından atanıyordu. Fakat yoğun itirazlar sonucu otomatik atama kaldırıldı. Bu durum manipülasyonu engelliyordu. Acil olarak bu sisteme dönmemiz gerekli” dedi.
400 BİN DOLAR ŞARTI VAR
2017 yılında en az 1 milyon dolar gayrimenkul yatırımı karşılığında yabancılara vatandaşlık hakkı getirildi. Bu 2021 yılının eylül ayında 250 bin dolara indirilirken gelen tepkiler üzerine 2022 yılının Mayıs ayında 400 bin dolara yükseltildi.
Ertuğrul Doğan'dan Kartal arazisi açıklaması: Trabzonspor'a kazandırılıp Emlak Konut GYO veya TOKİ ile anlaşma yapılacak
