Konut sektörünü 2022 yılında neler bekliyor?
Türkiye'de her sene 800 bine yakın yeni konut gereksinimi bulunurken, fiyat yükselişleri sebebiyle sermayesi düşen şirketlerin 2022 yılında daha az konut üretebileceği belirtiliyor.
Son 3 senedir yeni konut üretimi talebin altında gerçekleşirken, arz yetersizliği sebebiyle 2021'de konutların satış fiyatları yüzde 97, kiralama fiyatları yüzde 83 oranında yükseldi. Dünya Gazetesi'nde yer alan habere göre; 2021 yılının ilk 9 ayında 480 bine yükselen yapı ruhsat sayısının sene sonunda 600-650 bin adet seviyesine ulaşacaığı öngörüsü, yeni arzlar için sektörü umutlandırdı.
Bu oranla 2021 toparlanma yılışeklinde belirtilirken, yükselen maliyetler 2022 yılı için belirsizliklerin çoğalmasına neden oldu. Her sene 800 bine yakın yeni konut üretimine gereksinim duyulan Türkiye’de, fiyat yükselişleri sebebiyle işletme sermayesi düşen şirketlerin bu sene daha az sayıda konut üretebileceği belirtiliyor. Konut üretiminin düşmemesi için şirketlerin işletme sermayesinin KGF tarzı krediyle desteklenmesi tavsiye ediliyor.
“Her çeyrekte 200 bin yeni ruhsat lazım”
İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu ve Yönetici Ortaklarından Ahmet Büyükduman, son iki senede verilen ruhsat sayısının yükseldiğini, fakat hala uzun seneler ortalamasının altında olduğunu belirtti. Genel olarak her çeyrekte 200 bin yeni ruhsatın alınması gerektiğinin altını çizen Büyükduman, “Yıllık 800 bin konut üretmemiz gerekiyor. Bunu yapamadığımız her dönemde arz tarafımız eksik kalıyor. Dolayısıyla 2019 ve 2020 yılında alınan ruhsat sayısı çökmüştü. 2021 toparlama yılı oldu. Ama daha önceki performansı yakalayabilmiş değiliz” diye konuştu.
“Sermaye birikimini düşürdü”
2021'in son çeyreğinde 150- 170 bin yeni ruhsat alınmış olması durumunda yıl bazında alınan toplam ruhsatın 650 bine ulaşabileceğine dikkat çeken Büyükduman, “Ancak önümüzdeki dönemlerde bu sayılar ciddi çökebilir. Çünkü hem kurda hem de maliyetlerde artış var ve birçok müteahhit için yeterli sermaye birikimi yok. Müteahhitlerin yüzde 90’ı sokak arasında 10 ila 20 arasında daire yapanlardan oluşuyor. Bu müteahhitler 10 milyon liralık inşaat yapacaksa cebinde 3-4 milyonu olmadan başlıyor. Belli bir noktadan sonra ise satarak tamamlıyor. Şimdi 10 milyon lira ile başlayacağı proje 20 milyon lira oldu. Müteahhitler projelerini küçültmek zorunda kalacaklar” diye konuştu.
“Konut üreticileri temkinli olmayı sürdürüyor”
Piyasada 2018 yılında gelen stok eksikliğinin 2021 senede dahi etkisini sürdürdüğüne vurgu yapan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, 2021 yılında ruhsat alan konut sayısının 600 bini geçmesini öngördüklerini vurguladı. “Ancak sektör temkinli. Çünkü 2018’den itibaren ciddi anlamda zorlandı. Bu durumda yeni inşaat başlama noktasında temkinlilik oluşturdu” ifadelerini kullanan Bucak, şu açıklamalarda bulundu:
“Maliyet artışları da sektör üzerine çok anormal artışlar getirdi. Son çeyrekte yaşanan döviz artışı maliyetleri ikiye katladı. Genel artış ise 3 kata yakın oldu” dedi.
Malzeme üreticilerinin aralık ayı içindeki yüksek döviz kuruna göre fiyatlandırma yaptığının altını çizen Elmas, “Hatta 19-20 lira üzerinde fiyatlandırma yapanlar oldu. Bunlar fiyatlarını geri çekmediler. Aynı senaryoyu 2018’in eylül ekim aylarında da yaşamıştık. Sonraki 6 ay boyunca bizi negatif etkiledi. Bu yılın ilk 6 ayında da negatif etki sürebilir” şeklinde konuştu.
Söz konusu üretim fiyatlarıyla alıcı bulma konusunun sıkıntılı olduğunu da dile getiren Elmas, “İnşaatlar yavaşlamış durumda. Eğer üretim hızına paralel bir satış grafiğini yakalayabilirsek yeni ruhsat sayılarında 2022’de 600 bin adet satış rakamlarını yakalayabiliriz” diye konuştu. Elmas, satış adetlerinin yükselmesi için kamu bankalarının 1’inci elde faiz oranlarını 1.20 ve altında tutması gerektiğine dikkat çekti.
“Üretsem mi üretmesem mi? kaygısı var”
Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak da, konutta kritik bir sürece girildiğinin altını çizerek, “Genel olarak pandeminin başladığı tarihten itibaren arz sıkıntısı var. Dövizdeki artışın etkisiyle sektör maliyetlerinde ciddi artış oldu. Tüm etkiler düşünüldüğünde üretici tarafında ‘üretsem mi üretmesem mi?’ kaygısı yaşanıyor” diye konuştu. Arsa dahil metrekare üretim fiyatının 10 bin Türk Lirası'na geldiğine vurgu yapan Bucak, “Yani 100 bin metrekarelik konut projesinin üretim maliyeti 1 milyon lira. Bunu 2 milyona sattığımızda birçok kişinin gelir seviyesini tedirgin etmiş olacağım. Kredi de çekemiyorum. Dolayısıyla üretim isteği gri bir noktaya geldi. Yine de 2022’de ne olursa olsun inşaat ruhsatlarının artacağını düşünüyorum” dedi.
“Dövizden kazananların gayrimenkule gelmesi, kura bağlı"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, uzun zamandır duraklama döneminde olan sektörün 2022 yılına üretim hamlesi ile girme amacının olduğuna dikkat çekerek, “Artık rafl arda duran projeler indirdi. Ruhsatlar alındı, ancak 2022’de nasıl seyredecek onu tahmin etmek zor” dedi. Belli bir kesimin dövizden para kazandığını, bu kesimin gayrimenkule gelmesini beklediklerini aktaran Durbakayım, “Bunun için de dövizin stabil bir noktada kalması gerekiyor” açıklamasını yaptı.
2022'de emlakta ne prim yapacak? Ne prim yapmayacak?
Konut sektöründe 2021 yılı nasıl geçti?
Konut fiyatları 2022'de de gündemden düşmeyecek!
