Konutta rayiç bedel kurnazlığına yüzde 25 ceza!
Daha az tapu harcı ödenmesi amacıyla gayrimenkulün devir ve iktisap bedelinin düşük gösterilmesi büyük problemler yaratabiliyor.
Daha az tapu harcı ödenmesi amacıyla gayrimenkulün devir ve iktisap bedelinin düşük gösterilmesi büyük problemler yaratabiliyor. Dünya Gazetesi'nde yer alan habere göre; taşınmazlara ilişkin her türlü tapu ve tescil işleri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yerine getiriliyor. Gelir İdaresi Başkanlığı ise devlet alacaklarının tahsil edilmesini sağlamak ve bu konuyla ilgili gereken önlemleri almakla görevli.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilen her türlü tapu ve tescil işlemlerine ilişkin olarak; tapu müdürlükleri, devredenin ve iktisap edenin adı ve adresi ile gayrimenkulün harca esas tutulan değerini ve vasıflarını Gelir İdaresi Başkanlığına düzenli şekilde bildiyor. Gelir İdaresi Başkanlığı gayrimenkullerle ilgili olarak tapu bilgilerinin yanı sıra pek çok kamu ve özel sektör kurumundan düzenli bir şekilde bilgi temin ediyor. Gelir İdaresi Başkanlığı farklı kurum ve kuruluşlardan alınan bu verileri analiz ediyor ve vergisel yükümlülüklerin mükelleflerce tam ve doğru bir şekilde yerine getirilmesini sağlıyor.
Tapu ve kadastro işlemlerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu na bağlı (4) sayılı tarifede bulunanlar, tapu ve kadastro işlemleri harca tabi tutulur. Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak kaydıyla, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden belirlenir. Harcın ölçüsü devir eden ve devir alan için ayrı ayrı olmak üzere devir tutarı üzerinden binde 20 olarak belirlendi. Buna göre gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak şartıyla, beyan edilen gerçek devir ve iktisap bedeli üzerinden devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 20 oranında hesaplanır ve ödeme yapılır.
Tapuda gerçekleştirilen işlemin ardından, emlak vergisi değerinden daha düşük bir tutar üzerinden harç ödendiğinin ya da beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumla ilgili olmadığının (bir diğer ifadeyle harcın gerçek devir bedelinden daha düşük bir belirlenmesi durumunda, aradaki fark üzerinden hesaplanan harç ikmalen veya re'sen tarh edilerek hem gayrimenkulü devreden hem de devir alan kişiden alınır. Ayrıca, bu suretle tarh edilecek tapu harcı için, devreden ve devralan için ayrı ayrı harcın yüzde 25'i oranında vergi ziyai cezası da uygulanıyor.
Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 80'nci maddesi kapsamında; gayrimenkullerin (miras yoluyla edinilenler hariç) edinim tarihinden başlayarak beş senede elden çıkarılması nedeniyle oluşan kazançlar değer artış kazancı şeklinde vergilendiriliyor. Dolayısıyla alış bedeli düşük gösterildiğinde satış sırasında olması gerekenden daha yüksek bir değer artış kazancı elde edilmiş oluyor. İstisna haddinin üzerinde kazanç elde edenler (2021 yılı için istisna tutarı 19.000 TL'dir) söz konusu kazançları için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermekle yükümlü.
Bütün bu olumsuz durumlarla karşılaşmamak için düşük tapu harcı ödemek amacıyla gayrimenkul alımı esnasında düşük beyan edilen alış bedelini gerçek değeri ile belirtmeli. Mükellefler, ayrıca pişmanlıkla beyan yaparak alış bedelini yükseltebilirler. Fakat mükelleflerin gayrimenkul edinimlerinin gerçek değeri ile beyanda bulunulmalarının sağlanması için tapu harcı oranlarının azaltılmasının gerekli olduğu da belirtiliyor. Çünkü, yüksek harç oranları, mükelleflerin gerçek değeri beyan etmeleri konusunda caydırıcı oluyor.
