Koronavirüse karşı binalarda havalandırma tavsiyeleri!

TMMOB Makina Mühendisleri Odası  Ankara  Şubesi Üyesi Aytekin Çakır, Kovid-19 gibi hava yoluyla bulaşabilen hastalıklara karşı binalarda kullanılan havalandırma, hava temizleme sistemlerinin periyodik kontrollerinin büyük önem arz ettiğini ifade etti. 

Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Üyesi Aytekin Çakır, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) gibi hastalıklara karşı binalarda ve havalandırma sistemlerinde alınması gereken tedbirler hakkında açıklamalarda bulundu. 

Hava temizleme sisteminin, çeşitli nedenlerle oluşan mikroorganizma, duman, toz, solunabilir partikül, gazlar gibi havada dolaşan kirletici maddeleri azaltmak amacıyla kullanılan cihazlar ve cihaz grupları olduğunu belirten Çakır, enfekte kişilerin hapşırma ve öksürme yoluyla virüs taşıyan parçacıkları etrafa saçabildiğini, söz konusu parçacıkların bir insan boyu mesafesinde havada asılı kalabildiğine dikkat çekti.

Çakır, aynı ortamda "Yüksek Verimli Partikül Filtresi (HEPA filtre)" gibi etkili bir hava filtreleme sistemi devreye girerse bu riskin minimuma inebileceğine vurgu yaparak, potansiyel enfekte alan ya da enfekte alan dezenfeksiyonu için filtrasyon sistemine ek olarak havalandırma sistemine entegre edilecek ozon jeneratörü veya ultraviyole ekipmanları ile saha güvenliğinin çok daha iyi sağlanabileceğini dile getirdi. 

Bu uygulamaların alan içinde mobil ünitelerle de gerçekleştirilebildiğini kaydeden Çakır, koronavirüs ailesi mikroorganizmaların ozon karşısındaki dayanım süresinin 0,3 saniye olduğu bilgisini aktardı.

"Cihazlardan yüzde 100 taze hava geçmeli"

Çakır, herhangi bir binanın havalandırma sistemi düzenlenirken havalandırma kanallarının, fanların büyüklüklerinin ve kanallardaki hava akım hızlarının doğru hesaplanmasının büyük önem taşıdığına dikkat çekti ve "Alışveriş merkezleri, iş merkezleri, rezidans, otel, sinema gibi merkezi klima sistemi kullanılan binalarda, ısı ekonomisi açısından karışım havası (Dönüşten alınan egzoz havası ile taze havayı karıştırarak sisteme gönderen) kullanılmaktadır. Bulaşıcı ve salgın hastalık gibi riskler nedeniyle bu tür klima ve havalandırma sistemlerinde yüzde 100 taze havayla çalışacak şekilde uygulama yapılmalıdır" şeklinde konuştu. 

Klima santralının iç temizliğinin güvenlik tedbirleri alınarak yapılması gerektiğine, daha sonra da alkol veya başka dezenfektanlar ile temizlenmesi gerektiğine vurgu yapan Çakır, şunları ifade etti:

"Hastane ve sağlık tesislerinde bulaşıcı ve salgın hastalık durumunda hava sirkülasyonu boyunca, hava içindeki kontaminasyon giderek artacaktır. Havanın temizlenebilmesi için sadece filtrasyon yeterli olmayabilir. Sistemin ozon ya da ultraviyole ışınlar ile entegre edilmesi ancak mikroorganizmaların ortamdan tamamen uzaklaştırılabilmesi için HEPA filtrelerle sistemlerin desteklenmesi gerekmektedir. HEPA filtreler, canlı olsun olmasın bütün partikülleri tutar. Hijyen için steril olması gereken bölümlerin diğer bölümlerle olan ilişkilerinin ve septik hastane bölümlerinin, diğer bölümlerden yapı elemanlarıyla veya sızdırmazlık sağlanarak izole edilmesi gerekir. Ayrıca, karantina odalarına bitişik iç odalara göre negatif hava basıncının sağlanması ve durumun sürekli olarak kontrolünün yapılması gerekir."

"Havalandırma sistemlerinin bakımı yapılmazsa virüs rezervuarına döner"

Çakır, bulaşıcı hastalıklar ve koronavirüs türü hastalıkların hızlı yayıldığını dikkate alarak özellikle iklimlendirme tesisatıyla ilgili tedbirlerin yaşamsal öneme sahip olduğuna dikkat çekerek, hastaneler, oteller, alışveriş merkezleri, okullar, iş merkezleri, büyük ofisler, uçaklar, trenler gibi genel ve büyük hacimli mahallerin iklimlendirme tesisatlarında uygun düzenlemeler ve ayrıca bunların bakım ve periyodik muayenelerinin tekniğine uygun olarak yapılması gerektiğini ifade etti. 

Uygun izleme ve bakımı yapılmayan havalandırma sisteminde aksaklıklar oluşabildiğine dikkat çeken Çakır, gerekli periyodik bakım yapılmadığı takdirde havalandırma sistemlerinin patojen mikroorganizmalar için bir rezervuar haline gelebildiğini kaydetti. 

Çakır, sistem performansının belirlenmesi amacıyla yapılması gereken asgari testler olduğunu ifade ederek, oda başına besleme havası, taze hava debisinin ölçülmesi, odalar arası hava akış yönlerinin tespiti ve basınç farkının ölçülmesi, hava kanalları sızdırmazlık gerekliliklerinin kanıtlanması, HEPA filtre sıkılık testi ve sızdırmazlık testleri gibi bazı parametrelerin konunun uzmanlarınca periyodik olarak ölçülmesi gerektiğini ifade etti.  

Yapı üretim ve işletmeleri sürecinde yer alan mühendis ve kişilerin yeterli bilgi ve beceriye sahip olması gerekli olduğunu belirten Çakır, başta kamu kurum ve kuruluşları olmak üzere yapı işlerini yürüten organizasyonların ilgili meslek odaları, meslek örgütleri ile birlikte proje, uygulama, işletme ve bakım konularında birlikte çalışması gerektiğini dile getirdi. 

Çakır, Makina Mühendisleri Odası olarak, "Koronavirüs ve Salgın Hastalıkların HVAC Sistemleriyle İlişkisi" adlı bir makaleyi internet sitelerinde yayınladıklarını, bu makaleyi ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlarla da paylaştıklarına dikkati çekerek, bu konularda bütün tesislerin ve araçların hijyenik sistemleri için görev almaya ve teknik destek vermeye hazır olduklarını belirtti. 

Kentsel dönüşüme koronavirüs ayarı!