Kripto para borsalarına acil düzenleme getirilmeli!

Habertürk Gazetesi köşe yazarı Gökhan Şen, bugünkü köşesinde kripto para piyasasını kaleme aldı. 

İşte Gökhan Şen'in 'Batan kriptocular, mağdurlar, gelmeyen düzenlemeler ve Kenyalılar' başlıklı yazısı...

Thodex’in ardından Vebitcoin isimli borsa da ticari hayatının sonlandığını duyurdu. İki şirket de siber saldırıya maruz kaldıklarını ileri sürüyor. Bu durumun doğru olma ihtimali de bulunuyor yalan olma ihtimali de...

Peki siber saldırıya uğrayıp nasıl ayakta kalıyorlar?

Örneğin, bu şekilde bir saldırı yaşandığı ve müşterilerin kendilerinde tuttukları kripto varlıklarının veya nakit para veya benzeri kıymetlerinin çalındığı varsayılsın. Borsanın ne yapması gerekir? Güçlü yapısı ile tanzim etmesi gerekir, ancak Türkiye koşullarında bu pek mümkün değil.

Ya da içeride kalan paralar yurt dışı borsalarda kaldıraçlı alıma gönderilir. 

İşlemler için kullanılması gereken mantık kolay. 100 birimin 50’sinin çalınması durumunda kalan 50’nin 30’u yurt dışındaki B borsasına gönderilir. Bitcoin’in artacağına ilişkin 10 kaldıraçla pozisyon alınabilir. Bitcoin yüzde 20 yükselirse, 60 TL kazanılır. Bu arada paralel bir yazılım ile müşterilere de paralar ve malların güvende olduğu izlenimi verilir.

Şimdi ne oldu?

Toplamda 100 TL'lik mal ve para bulunuyor. 50’si çalındı. 20’sini nakit çekimler amacıyla ayrıldı. Olur da talep gelirse, patladı diye konuşulmasın. Kalan 30’u ile 10 kaldıraçla pozisyon alındı. Çalınan mal da yerine kondu. 

Sen sağ ben selamet. Sonra bu ve buna benzer şekilde işler sürer. 

Yalnızca bu iki borsa ile başı derde giren on binlerce mağdur bulunduğu anlaşılıyor. Nereden bakılsa 1 milyar TL'yi aşkın para kayıplara karışmış durumda. Acı tarafı paraların tümü borsa sahiplerinin elinde de yok. Paraları ona buna kaptırdılar.

Gel gelelim, yüz binlerce insan bu piyasaya giriyorsa orada devletin devreye girmesi gerekiyor. Bu noktada devletin görevinin başlaması gerekiyor.

Ancak işin bir de global boyutu bulunuyor. Tüm dünya şaşkın, otoriteler çeşitli uyarılarda bulunuyor ama adam Nasdaq’ta 100 milyar dolarlık halka arzı yaptı ve işi oldu bittiye getirdi. Geçmiş olsun. Bundan sorna alınacak tedbirler yalnızca zarar verecek. Bu piyasa çoktan bir endüstri haline geldi ve yapı temelsiz olarak yükseldi. 

Türkiye’nin durumu ise bütün ülkeler arasında daha özel. Nüfusuna ve gelirine oranla bu kadar yatırımcya sahip olan bir ülke olmak hem hayret verici hem de değil. Bunun sosyolojik, kültürel sebepleri değil fakat sonuçları açısından bu iş kamu otoritesini ilgilendiriyor.

Yukarıdaki örnekte de olduğu gibi; çiftlik gibi yönetiliyor bu sistemler. Düzenleme bulunmuyor. 

TCMB’nin ödemeler bölümünü düzenlemesi ile bu işler için harekete geçilmiş oldu. Bu açıdn bakıldığında bir giriş yapıldı. Fakat giriş yanlış yerden yapıldı. Bizim sorunumuz, 19. yüzyılda ABD’de meydana gelen ‘altına hücum’ furyasının bir benzerine iştirak etmeye çalışan vatandaşların koruma altına alınmasını sağlamak. 

Bu bakımdan, işlemlerin büyük bir kısmının gerçekleştirildiği borsalar için bir düzenleme yapılması gerekli. 

Şunun da kabul edilmesi gerekiyor ki şimdi düzenleme vs isteyenler dün merkeziyetsizlikten yakınıyordu. Ne zaman ki borsalarda batmalar görüldü, o zaman herkes ‘ben demiştimci’ kesildi. 

3 senedir finans takip edip bir anda küresel finansal sistemin geleceğine elbise diken sorunlu ‘ombudsmanlar’ bulunuyor karşımızda. Bu sorunun eski yöntemlerle çözülmesi gerekecek. 

Çok net ayırt edilmesi gerekiyor ki; Blockchain tabanlı ciddi bir dönüşüm ihtimali bulunuyor. Bu dönüşümler birçok alanda ve bu pek çok alanda ya test aşamasında ya da uygulama aşamasına geçilmiş. Bu ve benzeri alanlarda faaliyette bulunan müthiş teknoloji şirketleri bulunuyor. Fakatbunların haklarına dayanan jetonla halka arz, bunların kıymetini speküle eden koinler ya da önemli bölümü insanları dolandırmakla sona erecek hikayelerden kaçınmayacak borsacılıktan kimseye yarar olmaz.

Kripto paralar daha çok insanı mağdur edecek!

Thodex soruşturmasında gözaltına alınan 62 kişi serbest bırakıldı!