Kripto para piyasasında yeni dönem mi başlıyor?
Yeni Şafak Gazetesi köşe yazarı Erdal Tanas Karagöl bugünkü köşesinde kripto para piyasasını kaleme aldı.
Yeni Şafak Gazetesi köşe yazarı Erdal Tanas Karagöl bugünkü köşesinde kripto para piyasasını kaleme aldı.
İşte Erdal Tanas Karagöl'ün 'Kripto paralar küresel finansal sistemde değişikliğe neden olur mu?' başlıklı yazısı...
Kripto paraların sayısı her gün değişiyor. Aynı zamanda piyasa değeri de artıyor. CoinMarketCap verilerine göre; bugün dünyada 9.436 kripto para bulunuyor, kripto paraların piyasa değeri de yaklaşık 2,08 trilyon dolar olarak belirlendi.
Bu kadar hızla gelişen bir süreç olan kripto paralar finansal sistemde kırılma yaratabilir. Özellikle koronavirüs salgını sürecinde kendine geniş bir alan bulan kripto para yatırımcılarının finansal piyasalardaki yeri de günümüzde gittikçe yaygınlaşıyor ve gittikçe daha da önem kazanıyor.
Bu sebeple kripto paraların birçok alanda etkili olabileceği, en önemli etkisinin de mevcut finansal sistemde yaşanacağı söylenebilir.
MEVCUT FİNANSAL SİSTEME ETKİSİ NE OLUR?
Kripto paralara ilişkin merak edilen iki soru bulunuyor. Kripto paralar yeni bir yatırım aracı ya da varlık ise dünya finansal sistemi çerçecesinde alternatif bir varlık olur mu? Veya kripto para yeni bir ödeme sistemi ise bu durum mevcut finansal sistemi tehdit eder mi?
Kripto paralar finansal sistemde yeni bir varlık ya da yatırım aracı ise bu durumun gelişmiş ülkelerde olduğu kadar gelişmekte olan ülkelerde de büyük ölçekte etkileri görülecek. ABD’nin dolar üzerinden kazandığı senyoraj ve dünya finansal sistemindeki baskın rolü sebebiyle özellikle gelişmiş ülkeler kripto paraların bu gidişatını nasıl kabul eder? Ya da FED, bu durumun sürmesini veya finansal sistemde pasif bir rol oynamayı nasıl kabullenir?
Çünkü, kripto paralar mevcut sistemdeki para otoritelerine tehdit şeklinde algılandığından bu paralar Amerikan Doları için en büyük tehdit unsuru olur.
Bu sebeple kripto paraların hem uluslararası ve ulusal ekonomik işlemlerde kullanılmaları, hem de rezerv para olarak kullanılmaya başlanmaları halinde merkez bankalarının senyoraj kazançlarında ciddi gerilemeler yaşanır. Bu gerilemelere merkez bankalarının ve hükümetlerin vereceği tepkiye göre küresel finansal sistemin de yönü belli olur.
YENİ BİR DÖNEM Mİ BAŞLIYOR?
1970’lerin başlarında, Bretton Woods sisteminin çökmesi ve Amerikan Doları'nın serbestçe altına döndürülmesiyle, konvertibilite problemi engelleniyordu. Bretton Woods anlaşmasının yok sayılması, yani doların altın karşılığının kabul görmemesi, küresel ekonomide dolar egemenliğini başlattı.
Şimdi ise, kripto paraların gündeme geldiği konjonktürde bulunuyoruz. Bu kapsamda para politikalarının ve hatta küresel finansal sistemin işlevselliğinin de tartışıldığı bir süreç başladı.
Bununla birlikte, kripto paralar ödeme sisteminde yaratacakları değişikliklerle ve bir varlık olarak portföylerdeki yerlerini giderek güçlendirerek finansal sistemdeki birçok dengede radikal değişikliklere neden olacaklar.
Öte taraftan, yatırımda bulunmak isteyen yatırımcıların kripto paralara önemli miktarda pay vermesi sebebiyle bu alanda serbestleşme ve özendirmeler yatırım tercihlerini değiştirebilir. Bu da önemli miktarda sermayenin kripto paraların serbest olduğu piyasalara yönelmesine sebep olur.
Son olarak belirtilmesi gerekir ki, kripto paraların politik, ticari, ekonomik ve vergilendirmeyle ilişkin alanlarda küresel bakımdan pek çok etkisi olacak. Bu sebeple, kripto paraların işlem hacminin her geçen gün yükselmesi, kişilerin ve işletmelerin yatırım amaçlı veya ödeme-tahsilat amaçlı ticari işlemleri arasında önemli bir yer alması ve pazar paylarındaki artışla kripto paraların etkilerinin daha da genişleyeceği öngörülenler arasında bulunuyor.