Kripto paralar balon mu?

Dünya Gazetesi köşe yazarı Ömer Faruk Çolak, bugünkü köşesinde kripto paraları kaleme aldı. İşte Ömer Faruk Çolak'ın 'Kripto parada havalar bozuldu' başlıklı yazısı...

Paul Krugman, bundan olsa gerek, geçen hafta New York Times gazetesindeki köşesinin başlığını “Kripto nasıl subprime (eşik altı) oldu?” koyarken, ortaya çıkan düşüşle ilgili de “Borsa, ekonomi değilse -ki öyle değildir- o zaman Bitcoin gibi kripto para birimleri de gerçekten ekonomi değildir” ifadesini kullandı. Krugman bu düşüncesinde haksız değil fakat şunu da unutmamız gerekiyor kripto paralar varlık piyasasında önemli bir yer edindi.

Nitekim on üç yıllık geçmişi olan kripto paraya merak duyanlar, alıp satanlar hızla arttı. Paraların sayıları arttıkça (yaklaşık 11.000 kripto para var) sorunlar da daha net görülmeye başladı. Kripto para üretip ortadan kayıp olanlar oldu; acele davranıp kripto paraya geçen El Salvador’da halk alınan işlem ücretlerinden şikâyet etmeye başladı.

Kripto paradan zarar görenler plazaların beyaz yakalı çalışanları, yöneticilerinden çok daha alt eğitimli, gelir düzeyi düşük tasarruf sahipleri. ABD’de NORC (National Opinion Research Center at the University of Chicago) tarafından yapılan bir ankete göre kripto yatırımcılarının yüzde 44'ü siyah, yüzde 55'i üniversite diplomasına sahip değil. Varlıklı, kolej eğitimli beyazlar için hisse senetleri, tahviller daha çekici olmaya devam ediyor. Dolayısıyla kara para aklama ve vergi kaçakçılığı dışında kripto para birimlerinin ne işe yaradığını hâlâ göremeyenler hep olacak, bu da varlık piyasasının küçük de olsa boğalara alan açmasından kaynaklanmakta.