Kripto paralar 'para birimi' olacak mı?

Sözcü Gazetesi köşe yazarı Ege Cansen, bugünkü köşesinde kripto paraları ve Thodex vurgununu kaleme aldı.

İşte Ege Cansen'in 'Kripto para cambazı' başlıklı yazısı...

Bir haftadır gündemde yer alan isim 2 milyar dolarla yurt dışına kaçan kripto para cambazı Faruk Fatih Özer oldu. Cambazın buradaki anlamı, riskli malların alım satım işleri ile ilgilenen kişi.(Bakınız: At cambazı) Haberlere göre kripto cambazı, kısa zamanda çok para kazanmak isteyen kişilere tuzak kurmuş. Belki de bu cambazın, Thodex adlı bir şirket kurup işe başlarken kimseyi dolandırmak veya mağdur etmekşeklinde bir planı bulunmuyordu. O yalnızca bir hayalperestti. Fakat, evdeki hesap, çarşıya uymadı. Para kaybettikçe işleri daha da riskli hale soktu. Daha çok batmaya başladı. Eline geçen her parayı, kendi parası gibi harcayarak lüks bir hayat yaşamaya başladı ve bu hayata alıştı. Ardından “battı balık yan gider; bari kendimi kurtarayım” dedi yüklü bir miktar parayla yurt dışına kaçtı. 

BU, BİR KRİPTO-PARA FELAKETİ DEĞİLDİR

Bu dolandırıclık olayının, kripto para yatırımcılarının başlarına gelmesi muhtemel felaketle bir alakası bulunmuyor. Kripto para yatırımı gerçekleştirenler riskleri bilerek alıyor. Yatırımcıların bilerek aldıkları bu risk, satın aldıkları kripto paranın değerinin düşmesi. Böyle bir şey olursa, hiçbir yatırımcı, bu “menkul değerin” alım satımındaki aracıları suçlamaya hakkı olmaz. Kripto-para işi dünyada ve Türkiye'de sona ermez ve kullanımı açısından (sanal da olsa) kripto paralar birer “menkul kıymet” olarak geçmeli. 

BITCOIN VE DİĞER KRİPTO PARALAR

Bu dolandırıcılık olaylarının ve mağduriyetlerin engellenmesi amacıyla bunların alım ve satımı, münhasıran, SPK denetiminde faaliyette bulunan “aracı kurumlar” tarafından gerçekleştirilmeli. Kripto-para denen dijital ortamda yaratılan ve saklanan sanal menkul kıymetler, “para” yani “para birimi” (currency) sayılmaz. Ayrıca özel kişilerin ürettiği “kripto para” ile merkez bankalarının hayata geçireceği “dijital para” da birbirinden farklı ürünlerdir. Kripto paranın “currency” olmaması, onların değersiz olduğunu veya değerinin artmayacağını da göstermez. Pek tabii ki değeri artacaktır da denilemiyor. Kripto paraların değerinin artması, iktisadın “değer nedretten doğar” kuramından meydana geliyor. Kriptoların en ünlüsü “Bitcoin”in bilgisayarda üretilme sürecine “mining” yani maden çıkarma ismi veriliyor. Matematik mantığı kullanıldığında sonsuz miktarda Bitcoin yaratılamaz. Üretimi de zaten gitgide güçleşiyor ve işlem çok enerji harcıyor. Aynı durumun diğer kripto-paralar için geçerli olup olmadığı ise bilinmiyor.

DEVLETE ŞİRK KOŞULMAZ

Devletler “vergi salma” gücünü kimseyle paylaşmaz. Bir devletin kendi merkez bankası aracılığıyla “ulusal para birimi” (legal tender) üretmesi de ona havadan gelir (senyoraj) imkanı sunar. Bu da aslında vergi olur.  Devletler bu imtiyazlarını kimseyle paylaşmaz ve bu sebeple de kripto-paranın “para birimi” olması onaylanmayacaktır. Ancak, üretmesi zor olan, güvenilir kripto-paraların, yatırımcılar “bunun fiyatı daha çoook artar” dedikçe, kıymetli taşlar gibi değerlenmesini de engellenemez.

Kripto paralar daha çok insanı mağdur edecek!

Mustafa Varank'tan kripto para uyarısı!