Küresel konut piyasası normale dönüyor, peki Türkiye’de durum ne?

Parasal genişleme ortamında düşük faizli konut kredileri sebebiyle şişen küresel gayrimenkul piyasası, merkez bankalarının yüksek enflasyon karşısında para musluğunu kısmaya başlaması ile soğumaya başladı. Peki, bu durum Türkiye'ye yansıyacak mı? İşte konut sektöründe son durum...

TAHMİNLER: ARTIŞ HIZI YAVAŞLAYACAK

Bununla beraber uzmanların görüşleri de konut fiyatlarında yaşanan artış hızının yavaşlayacağı yönünde. Freddie Mac tahminlerine göre, 2021 senesinde yaklaşık yüzde 18 artan Amerika ev fiyatlarının 2022 yılında yüzde 10, 2023 senesinde ise yüzde 5 artacağı, yani artış hızının yavaşlayacağı düşünülüyor.

Diğer taraftan parasal sıkılaşmayı hızlandıran İngiltere’de de konut fiyatlarında meydana gelen artış hızının yavaşladığı gözlemlendi. Ülke genelinde konut fiyatları haziranda önceki aya göre yüzde 0,3 yükselirken, fiyat artış oranının bir önceki ayda kaydedilen yüzde 0,9’dan sert gerilediği izlendi.

Bloomberg Economics araştırmasına göre, İsveç, Yeni Zelanda, Çek Cumhuriyeti, Avustralya, Portekiz ve Almanya’da da gayrimenkul sektörü yavaşladı.

TÜRKİYE’YE NASIL YANSIYACAK?

Peki bu fiyat artış hızında yaşanan yavaşlama Türkiye’ye nasıl yansıyacak? Uzmanlar, hem kredi maliyetlerinin artması hem de konut alım gücünün düşmesi sebebiyle arzda meydana gelen gerilemenin konut fiyat artışını dengeye getirmesini bekliyor.

Merkez Bankası verilerine göre, 2022 Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 10,2'lik bir artış gösteren konut fiyatları, bir önceki senenin aynı ayına göre yüzde 127 oranında yükselmişti.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) verilerine göre, Mayıs ayında Türkiye genelinde yıllık ortalama satılık konut ilan fiyatı yüzde 153,9 oranında yükseldi. Fiyatlar aynı dönemde İstanbul'da yüzde 183,6 oranında, Ankara'da yüzde 133,8 ve İzmir'de yüzde 136,2 oranında yükseliş gösterdi.

Türkiye’de şu ana kadar yayınlanan verilerde konut fiyat artış hızında gerileme yaşanmasa da uzmanlar kredi faizlerinin mayıs ve haziran ayından itibaren alınan önlemlerle yükselmeye başlayacak olmasından dolayı artışların normale dönebileceğini düşünüyor.

BANKALAR KREDİ MUSLUKLARINI KISIYOR

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haziran sonunda konut kredileri hakkında yeni bir karar almıştı. Karara göre, 1. ve 2. el konutlar için konut kredilerinde kredi değer oranı değişti. Değeri 10 milyon TL üzeri olan konutlar için kredi imkanı bulunmayacak. 2 ile 5 milyon TL arası konutlarda ise yüzde 70 kredi kullanılabilecek.

Ayrıca Reuters’ın bazı bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye göre, bazı kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150 bin TL’ye kadar indirdi. Bu hafta içi yayımlanan habere göre, kamu bankalarında şube bazlı kredi miktarı ve kredi sayısı uygulaması ile kredi kullandırmayı azaltıcı önlemler alınmaya başlandı.

Konu hakkında bilgi sahibi üst düzey bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150 bin TL’ye indirdi. Bazıları ise maksimum 500 bin TL konut kredisi kullandırıyor” ifadelerini kullandı.

Ayrıca ödeme güçlüğü, konut fiyatlarının aşırı şişmesi ve bunun yarattığı talep baskısı sebebiyle fiyat artışlarının bir miktar soğumaya başlaması öngörülüyor.