Miras hukukunda aile konutu! 21-09-2013

Miras hukukunda aile konutu kavramı ile sağ kalan eşin mal rejimleriyle ilgili veya miras haklarıyla ilgili aile konutu veya ev eşyaları üzerindeki haklarının eşinin ölüm sebebiyle devam etmesi amaçlanıyor....

Miras hukukunda aile konutu!

Miras hukukunda aile konutu, medeni hukuk terminolojisine yeni medeni kanunla giriyor. Aile konutu sadece aile hukukunda değil, miras hukukunda da söz konusu olan yeni bir kurumdur. Aile konutu eşlerin yaşamlarında oldukça önemli bir yer tutar. Eşler birlikte yaşamlarını burada yürütürler. Komşularla, apartman yaşamında yönetimle, kapıcıyla, çevredeki alışveriş merkezleri ile, konuttaki elektronik cihazlarla bütünleşen bir yaşam sergilerler. Eşler uzun yıllar birlikte oturdukları konutu çoğu zaman yerleşim yeri ve adresi olarak gösterirler. Bütün bunlar dışında, eşler yıllarca çoğu zaman çok büyük güçlüklerle edindikleri, zevklerine ve gereksinimlerine göre yerleştirdikleri ev eşyasıyla adeta bütünleşip, bunları yaşamlarının bir parçası haline getirirler. İşte eşler için bu denli önemli ve duygusal bağları bulunan aile konutu ve ev eşyasının evlilik devam ederken ayrı yaşamaya karar verildiğinde kime verileceği önem taşıdığı gibi, bir eşin konutla ilgili olarak diğer eşin rızası olmadan kira sözleşmesinin feshine tek başına karar verebilmesi ya da konut üzerinde mülkiyet hakkına sahip eşin bunu diğer eşin rızasını almadan devretmesi ya da başka bir hakla sınırlandırması ailenin mutluluk ve geleceğini olumsuz yönde etkiler ve rızası alınmayan eş için telafisi güç zararlara yol açabilir. Eşlerin ve çocukların yaşantısı bakımından büyük önem taşıyan aile konutunda ayni ya da şahsi hak sahibi olan eşin bununla ilgili hukuksal işlemlerde tek başına söz sahibi olması birlikte yaşamanın amacı, geleceği ve mutluluğuyla bağdaştırılamaz.

Miras hukukunda aile konutu kavramı, tapu sicilinde konutun maliki olarak görülen eşin, hukuki işlem özgürlüğü, diğer eşin katılmasına ve onayına bağlanıyor. Amaç, aile konutunun ve konutla ilgili kanuni hakların korunması oluyor.

Aile konutu kavramı konut ve aile olmak üzere iki unsurdan oluşuyor. Konut, eşlerin düzenli olarak yerleşim amacıyla kullandıkları kapalı mekanları ifade ediyor. Aile ise karı koca ve çocuklardan oluşan topluluk oluyor. Ancak çocukların ana babadan ayrı konutta yaşamaları mümkün olduğu gibi çocuksuz aileler de söz konusu olabiliyor. Bu durumda karı ve kocanın birlikte yaşadıkları konut aile konutu adını alıyor.

Bu açıklamalardan sonra aile konutunu tanımlayacak olursak, aralarında resmi evlilik bağı kurulan eşlerin çocukları ile (ergin olmayan öz evlat, üvey evlat olsun) birlikte oturdukları, barındıkları iş hayatları, okul hayatları dışında günlük ortak yaşamlarını sürdürdükleri konut oluyor.

Miras hukukunda aile konutunun hakları resmen evli olmayan ancak resmi evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşayan kişilere tanınmıyor. Bu düzenlemelere göre bir konutun aile konutu olarak kabulü için, eşler bu konutu birlikte seçmeli veya eşlerden birinin seçtiği konuta diğer eş de rıza vermeli, burada eş ve çocuklarıyla ortak bir yaşam merkezi oluşturmalıdır. Yine bu yerde ailenin sürekli, devamlılık arz edecek şekilde düzenli olarak oturması, konutun hukuka uygun kaybedildiğinde diğer eşin ve çocukların da barınma haklarını kaybedecekleri konut niteliğinde bulunması, bu konutun üçüncü kişilerce de objektif olarak ailenin yaşadığı konut olarak kabulü anlaşılması gerekiyor.

Evlilik birliği ölümle sona erince eğer ölen eş aile konutunu kiralayan veya konutun maliki olan eş ise kendisi artık tasarrufta bulunamayacağından haktan yararlanma ölüm anında sona erer. Bu bağlamda aile konutundan yararlanacak eşin ölümü halinde de artık rızasının alınması söz konusu olamayacağından rıza ile ilgili haklar ortadan kalkacaktır. Fakat sağ kalan eşin mal rejimleriyle ilgili veya miras haklarıyla ilgili aile konutu veya ev eşyaları üzerindeki hakları devam edecektir.