Tapuya kayıtlı taşınmazlarda zilyetlik! 10-10-2013

Tapuya kayıtlı taşınmazlarda zilyetlik ve mülkiyet hakkı tespiti nasıl yapılıyor, Kanun'da bu konu nasıl düzenlenmiş merak ediyorsanız haberimizi inceleyebilir ve bu konu hakkında detaylı olarak fikir edinebilirsiniz.

Tapuya kayıtlı taşınmazlarda zilyetlik ve mülkiyet hakkının tespiti

Tapuya kayıtlı taşınmaz mallarda mülkiyet hakkının tespiti Kadastro Kanununun 13. cü maddesine göre yapılıyor.

- Tapulu bir taşınmaz kayıt sahibinin zilyetliği altındaysa o taşınmazın mülkiyeti kayıt sahibi adına,

- Eğer kayıt sahibi ölmüşse ve taşınmaz bir başkasının zilyetliğinde değilse mirasçılar, mirasçı olduklarını kanıtlamak suretiyle taşınmazı kendi adlarına tespit ettirebilirler. Yani eğer kayıt sahibi ölmüş; mirasçılarda taşınmaza zilyet iseler mülkiyet mirasçılar adına tespit edilir.

- Eğer kayıt sahibi ölmüş ve mirasçılar belirlenemiyor ise mülkiyet ölü olduğu yazılmak suretiyle kayıt sahibi adına tespit edilir.

Taşınmaza kayıt sahibi ve mirasçılar dışında bir başka kişi zilyetse zilyet için o taşınmazın mülkiyetini kendi adına tespit ettire bilmesi mümkündür. Şu şekilde taşınmaza kayıt sahibi veya mirasçılardan başka biri zilyet olmuşsa kayıt sahibi ve mirasçıların kadastro teknisyeni önünde muvafakatleri halinde, tespit zilyet adına yapılır. Kanun koyucu bu hükümle daha önce harici el değiştirmelere bir hukukilik kazandırmıştır.

Muvafakat, tespitin zilyet adına yapılmasını ifade eden yenilik doğurucu bir irade beyanıdır. Bu beyan kadastro teknisyeni önünde açıklanabileceği gibi, 13. maddenin son fıkrasına göre noterde de açıklanabilir. Ayrıca hâkim önünde de açıklanan muvafakat da geçerlidir.

Diğer bir ihtimal, muvafakat verilmiyor ama bir üçüncü kişi taşınmaza zilyetlikle bir zaman aşımı süresi getiriyor. Yani Kadastro Kanunu 13/B maddesi gereğince zilyet, taşınmaz malı kayıt malikinden, mirasçılarından veya mümessillerinden tapu dışı bir yolla iktisap ettiğini, onların beyanı, bilirkişi veya tanık sözleriyle ispat ettiği ve ayrıca en az 10 yıl müddetle çekişmesiz, aralıksız ve malik sıfatıyla zilyet bulunduğu takdirde taşınmaz zilyet adına tespit edilir. (İyiniyet aranmaz.)

Eğer taşınmazın tapu dışı satışı konusunda taraflar arasında bir tartışma yoksa bu takdirde taşınmaz kayıt sahibi veya mirasçıların muvafakati ile zilyet adına tespit edilecektir. Ancak satıcı tapu dışı satışı kabul etmemiş veya muvafakat vermemiş ise ya da bu konuda noterde düzenlenmiş bir satış vaadi sözleşmesi yoksa bu hükmün ön gördüğü diğer şartları da gerçekleştirmiş zilyet, kendi adına tespiti sağlayacaktır.

Zilyetliğin dayanağını teşkil eden tapu dışı iktisaba yol açan işlem yalnız satış sözleşmesi değil mülkiyetin devri amacını güden bir sözleşme örneğinin trampa ya da bağışlama olabilir. Eğer bu işlemde şekil dışında diğer geçersizlik sebeplerinden biri varsa, zilyet (Kadastro Kan. m.13/B b) ye dayanarak taşınmazı kendi adına tescil ettiremez. Örneğin taraflardan biri ehliyetsiz ise bu takdirde bu yola gidilemez

Aynı koşullar altında, maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan veya yirmi yıl önce ölmüş ya da hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimse adına kayıtlı bulunan taşınmazın tamamının veya bölünmesinde sakınca olmayan bir parçasının zilyedi o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir. (Medeni Kanun m.713/2)