Türk iş adamları yatırımlarını yurt dışında yapmaya başladı!

Büyük bölümü Avrupa ülkelerinden olan uluslararası yatırımcıların son yıllarda Türkiye’ye yönelik doğrudan sermaye yatırımlarında düşüş gözlenirken, Türklerin doğrudan yatırım için dışarıya sermaye göçünde artış şeklindeki trend, 2023’te de devam ediyor.

Dunya.com köşe yazarı Naki Bakır’ın bu konuyu analiz ettiği yazısı şöyle: Merkez Bankası’nın ödemeler dengesi istatistiklerinde yer alan verilere göre ocak-temmuz döneminde doğrudan yatırımlar cephesinde 2 milyar 991 milyon dolarlık bir yabancı sermaye girişi oldu. Söz konusu rakamlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,9 düşük gerçekleşti.

Bu yıl ilk yedi ayda, net doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişi 2 milyar 828 milyon dolar oldu ve geçen yıla göre yüzde 22,2 azalış gösterdi. Yedi ayda, (yabancılara konut satışı hariç) toplam net doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişi 3 milyar 243 milyon dolarla geçen yılın aynı döneminden yüzde 17 daha düşük oldu.

GELEN SERMAYE GİDENE EŞİT

Bu dönemde Türklerin doğrudan yatırım için yurt dışına çıkardığı sermaye 2 milyar 801 milyon, yurt dışı grup firmalara kredi ve ödemeler 420 milyon dolar oldu. Böylece doğrudan yatırım olarak yedi ayda yurt dışına götürülen toplam Türk sermayesi geçen yıla göre yüzde 7,1 artışla 3 milyar 116 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yılın tümünde 5 milyar doları aşması beklenen bu tutar, yeni tesisler kurarak ya da kurulu tesisleri geliştirerek, üretim ve ihracat yaparak, istihdam yaratarak katma değer oluşturacak önemli bir kaynağın yurt içi yerine yurt dışını tercih ettiğini gösteriyor.

Türk sermayesi, bu yıl ilk yedi ayda en fazla doğrudan yatırımı 722 milyon dolarla ABD’ye yaptı. Bu ülkeyi 546 milyon dolarla bu yıla kadar Türk sermaye göçünde birinci adres olan Hollanda ve 275 milyon dolarla İngiltere takip etti.

BAE 221 milyon, Almanya 156 milyon, Portekiz 114 milyon, Yunanistan 110 milyon, İsviçre 77 milyon, İspanya 50 milyon ve Portekiz 36 milyon dolarla bu yıl yedi ayda en çok yatırım yapılan ilk on ülke oldu. Hollanda, yıllar itibarıyla en fazla yatırım yapılan ülke konumunu koruyor. 2002-2022 döneminde Türklerin yurt dışına yaptığı toplam 59 milyar 934 milyon dolarlık doğrudan yatırımın 17 milyar 907 milyon doları bu ülkeye gerçekleştirildi.

YABANCIYA KONUT SATIŞI DÜŞTÜ

Son yıllarda hızlı artış gösteren ve daha çok Rusya ve Orta Doğu ülkeleri vatandaşları tarafından olmak üzere yabancıların Türkiye’de gayrimenkul satın alımı için getirdikleri döviz girişleri de düşmeye başladı. İlk yedi ayda gerçekleşen döviz girişi 2 milyar 387 milyon dolarla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36,7 geriledi.

Türklerin yurt dışına aktarımları, yabancıların gayrimenkul de dahil Türkiye’ye doğrudan yatırım girişlerinden düşüldüğünde, yedi ayda bu alanda Türkiye ekonomisine net döviz girişi 2 milyar 514 milyon dolar oldu. Bu da yaklaşık olarak gelen toplam kaynağın gayrimenkul kısmına denk geliyor. Buna göre, 42,3 milyar dolarlık cari işlemler açığı verilen ocak-temmuz döneminde, yabancıya gayrimenkul satış gelirleri hariç tutulduğunda, doğrudan yatırımlar cephesinden gelen net katkı ise sadece 127 milyon dolar oldu.