Türkiye yeniden inşaat odaklı büyümeye mi geçiyor?

Hükümet yeni konut teşviki ile dar gelirlileri ev sahibi yapmak istiyor. Ancak 5 yılda tasarruf yapıp sonra devletten peşinat için yüzde 15 destek alacak yurttaşın taksitleri nasıl ödeyeceği belli değil. Kişi başı geliri artmayan yurttaşın taksitleri ödeyemeyeceği için evini kaybetme riski var. 

EMLAK Yoksulluk sınırının 4 bin 94 liraya yükseldiği Türkiye'de, AKP hükümeti seçim öncesi yurttaşı konut sahibi yapmak için kolları sıvadı. Hadi vatandaş kıt kanaat 5 yılda 50 bin TL biriktirdi, ki kişi başı milli gelir artmadan bunları yapmak mümkün değil, devlet de yüzde 15 destek verdi. Sonrası ne olacak? Asıl sorun burada başlıyor. Peşinatı veren yurttaş taksitleri ödeyemezse evine el konulacak. 

Konut kredisi verme konusunda son yıllarda ince eleyip sık dokuyan bankaların ödeme güçlüğü olan kişilere devlet desteğine rağmen kredi vermede temkinli olacağı da vurgulanıyor. 

T-Bank Baş Ekonomisti Veyis Fertekligil'e göre konuta yüzde 15 devlet desteği hükümetin yeniden inşaat odaklı büyümeye geçtiğini gösteriyor. Devletin destek vermesinin bankaların kredi vermesini isteğini teşvik edebileceğini vurgulayan Fertekligil "Ancak daha sonra kredi geri ödemelerinde riskler oluşabilir. Bankalar bu nedenle kredi vermede daha temkinli davranabilir. Ayrıca kişi başı gelir artmadan insanların tasarruf etmeleri mümkün değil. Özünde baktığımızda bu yönden tasarrufları artırıcı değil konut arzı tarafındaki sorunu çözmek" dedi. Fertekligil, inşaatı teşvik edip sağlıklı bir ekonomik büyümenin de sağlanmayacağına dikkat çekerek büyümede en kolay yöntemin seçildiğini ifade etti. 

New York Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ümit Akçay da Twitter hesabından yaptığı açıklamada konut teşviğinin özünün yoksulların konut piyasasına dahil edilmesi olduğuna işaret ederek, Şehriban KIRAÇ skirac©cumlıuriyei.com.lr "Destek, konut kredisi peşinatına olacak. Sonrasında taksitleri ödeyebilmek için türlü çalışma koşuluna razı gelmek zorunda kalan bir yoksul kitle... Bu durumda işsizlik sadece işsizlik değil aynı zamanda evin kaybedilmesi riskinin gündeme gelmesi anlamına da gelecek. Böyle bir borç yükünün insanları ne koşullarda çalış maya mecbur ettiğini Soma'da gördük" ifadesini kullandı. 

Destek gecikmeli olacak 

Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, sektör açısından konut teşviğinin uygulamaya geçmesinin zaman alacağını söyledi. CNBC-e'ye konuşan Yenigün, "Arz fazlasından çok talep azalması var. Yılda ekstra 600 bin konuta ihtiyacımız var. Seçim yılı dolayısıyla insanlar tedirgin oldular ve bu talep azalmasına neden oldu. Devlet desteği tek başına talebi yukarı çekmez. 2015'i henüz öngöremiyoruz. Bu desteğin yansıması biraz daha gecikmeli olacak" dedi. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, ilk defa ev sahibi olacak bir vatandaşa devlet tarafından yapılacak katkının az olabileceğini, bu katkıyı sadece ilk adım olarak düşündüklerini belirtti ve ilk defa konut alacak vatandaşlara damga vergisi, harç, KDV gibi konularda da katkı sağlanması yönünde teşviklerin de daha sonraki adımlar olmasını umduklarını söyledi. 

Şehriban Kıraç-Cumhuriyet