Uluslararası para sisteminin merkezindeki dolar yerini koruyabilecek mi?
Uluslararası para sisteminin merkezinde yer alan dolar için Prof. Dr. Güven Delice, dolar merkezli uluslararası para sisteminin sürdürülebilirliği konusunu kaleme aldı.
''Dolar rezerv para ve müdahale parası niteliklerine haiz olarak işlem görmüştü. Bu durum, üstü kapalı bir biçimde ABD Merkez Bankasını da (Fed) dünya merkez bankası statüsüne yükselmesini sağlamıştı.
Bu dönemde uygulamaya geçirilen ABD dolarına dayalı tek kutuplu küresel para sistemi çok az değişikliğe uğrayarak bugüne kadar gelmiş, ancak özellikle 2008 küresel finans krizi sonrasında sistem değişikliği talepleri daha çok ülke tarafından ve daha ciddi düzeyde dile getirilmeye ve bu konuda somut adımlar atılmaya başlanmıştı.
Gelinen noktada, tek kutuplu para sisteminin sürdürülemez olduğu konusunda genel bir kabul oluştuğu söylenebilir. Sistemin tek kutuplu yapısının doğurduğu bu baskı ve rahatsızlıklar alternatif sistem önerilerine ve girişimlerine kaynaklık ediyor.
DOLARIN DEĞERİ...
Geçtiğimiz günlerde dolar endeksi 114 dolara yükselerek rekor kırdı.Tüm dünya para birimlerine karşı büyük güç kazanan dolar kuru hakimiyetini ilan etti. Delice ABD dolarının değerine değinerek açıklamalarına şu şekilde devam etti: ''ABD doları ulusal ve/veya uluslararası birçok işlemde kullanılıyor ve birçok ürünün fiyatlandırılmasında hesap birimi olarak işlev görüyor.
Ülkeler, para ve finans piyasalarında istikrar sağlamak adına dolar rezervleri tutuyor; ABD tahvilleri alıyorlar.
Dünyada likiditesi en yüksek varlıklar olarak ABD hazine kağıtları, piyasasının büyüklüğü, derinliği ve yüksek likiditesi doların küresel gücünü yükseltiyor. Doların rezerv para rolü, ABD açısından düşük maliyetle borçlanma avantajının yanı sıra diğer ülkelere ekonomik yaptırımlar uygulamasını da mümkün hale getiriyor.
ABD'NİN HEGEMONİK GÜCÜ ARTIYOR
Başta petrol ve altın olmak üzere emtia fiyatlarının uluslararası piyasalarda dolar cinsinden belirlenmesi ABD’nin hegemonik gücünün devam etmesine katkı sağlıyor.
Dolar ayrıca, sabit kur sistemi takip etmek isteyen ülkelerin paralarını sabitlemeyi tercih ettikleri bir çıpa görevi görüyor. Diğer taraftan, dolara yönelik yoğun talep değerini yükseltiyor; bu da ABD’nin ihracatını azaltıp, ithalatını artırarak üretim ve istihdam artışı üzerinde olumsuz etkilere sebep olabiliyor.