Vergide yeni bir uygulama: İzaha davet!

DEĞERLİ FORTUNE OKUYUCULARIM, bu yazımda vergi kanunlarımıza yeni bir müessese olarak eklenen “İzaha Davet” düzenlemesi hakkındaki değerlendirmelerimi sizinle paylaşmak istiyorum.

Günümüzde Vergi İdareleri gelişen teknoloji ve bilgi birikimini dikkate alarak geleneksel vergi incelemeleri dışındaki yöntemleri de kullanarak mükelleflerin vergiye gönüllü uyumlarını sağlamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda yeni bir uygulama ile mükellefleri izaha davet ederek vergi idaresi oluşabilecek uyuşmazlıkların azaltılması, vergi idaresinin zamanını daha etkin ve verimli alanlara hasretmesi, olayların gerçek mahiyetinin tespit edilmesi, mükelleflerce vergiye gönüllü uyumun artırılması amaçlanmaktadır.

İzaha davet müessesesi Vergi Denetim Kurulu, Vergi Dairesi Başkanlıkları ve Defterdarlıklar bünyesinde oluşturulan İzaha Davet Komisyonları tarafından uygulanacaktır. Söz konusu komisyonların bir nevi ön vergi inceleme elemanı gibi sınırlı bir işleve sahip olması beklenmektedir. Maliye Bakanlığı ve diğer kamu kurumlan başta olmak üzere, odalar, mesleki kuruluşları banka ve benzeri finans kurumlan, Tapu ve PTT gibi birçok kurumdan, mükelleflerin yapmış olduktan işlemlere ilişkin alman bilgiler, izaha davet komisyonunca değerlendirilecek, bu değerlendirme sonucunda, vergi kayıp ve kaçağı olduğuna delalet eden emarelerin bulunduğuna daij bir ön tespitin yapılması halinde, söz konusu durumun açıklanması için mükelleften yazılı veya sözlü izah talep edilecektir. Mükellefin izaha davet edilebilmesi için ön tespitin ilgili olduğu konuya ilişkin olarak mükellef nezdinde bir vergi incelemesine başlanılmamış, takdir komisyonuna sevk işleminin yapılmamış ve ihbarda bulunulmamış olması gerekmektedir. Komisyonun bu talebi 15 gün içinde mükellef ' tarafından yerine getirilecektir. Eğer mükellef tarafından yapılan izahat uygun görülürse komisyon tarafından herhangi bir işlem yapılmayacaktır. Buna karşın komisyonca mükellefin yaptığı izahatın yeterli olmadığına karar verilmesi veya mükellefin verdiği izahatın ziyaa uğramış olabilecek vergi tutarını doğrular nitelikte olması haline izahın yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi, ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin ödenmesi mükelleften talep edilecektir. Mükellefin bu hususları yerine getirmesi halinde vergi tarhiyatı ve % 20 oranında vergi ziyaı cezası kesilecek, ayrıca gecikme zammı oranındaki izah zammı talep edilecektir. Mükellefin söz konusu düzeltme ve beyan tamamlama işlemlerini yerine getirmemesi halinde ise ilgili dönem vergi incelemesine veya takdire sevk edilecektir.

Komisyon Bakanlık tarafından belirlenen on altı konu başlığı için mükellefleri izaha davet edebilecektir. İzaha davet konulan Ba-Bs bildirim formlarındaki tutarsızlıklar, kredi kartı satış bilgileri ile katma değer vergisi matrah tutarsızlıkları, gayrimenkul alım/ satım bedelinin, kira gelirlerinin eksik ve hatalı beyanı, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması durumu, limited şirket ortaklarının ortaklık payı satışlarının beyan edilmemesi, ortakların işletmeden çektikleri paralar, ortaklara dağıtılan kar paylan üzerinden stopaj yapılıp yapılmadığı, yıllık gelir vergisi beyannameleri ile bu gelirler üzerinden yapılan stopajın karşılaştırlması sonucu eksik beyan tespiti, beyanname üzerinden indirim konusu yapılan zarar, iştirak kazancı, bağış ve yardımlar, eğitim ve sağlık harcamaları gibi indirimlerin kanunen belirtilen oranlan aşması olarak sayılabilir.

Eylül ayı itibarı ile yürürlüğe girecek olan bu düzenlemenin vergiye gönüllü uyumu arttırması ve incelemelerde bir miktar azalma sağlaması beklenmektedir. 

Fortune/Leon Coşkun