Yüksek zam isteyen ev sahibiyle nasıl uzlaşılır?
Gayrimenkul Hukuku Derneği Av. Ali Güvenç, ev sahiplerinin istediği fahiş kira zamlarına ilişkin kiracı olan kişilerin neler yapabileceğine ve ne gibi yollar izlenebileceğine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Kira sözleşmesinde TÜFE oranında zam yazıyorsa resmi kira artışından yüksek olan bu oran talep edilebilir mi?
"TÜFE yüzde 48 ama 12 aylık ortalaması yüzde 22.58. Örnek vermek gerekirse kiracının şubat ayında sözleşmesi yenileniyorsa ve kiracının sözleşmesi 5’inci yılını da doldurmamışsa eğer uygulayacağı tek artış TÜFE’nin 12 aylık ortalaması olan 22.58 oranıdır. Kira artışında bu oranın altında bir oran belirleyebilirsiniz ama üstünde bir oran belirleyemezsiniz."
Ev sahibi mahkemeye gideceğim derse ne olur?
"5’inci yıldan sonra olabiliyor. 5’inci kira sözleşmesi bitmişse, kiracı 'TÜFE’nin 12 aylık ortalamasını hesaplayıp ev sahibine göndereceğim' diyemiyor. Çünkü artık bölgede rayici artmış olabilir, ciddi enflasyon farkı oluşmuş olabilir. O zaman da ilk önce mal sahibi ile kiracı uzlaşmak zorunda. Uzlaşamazlarsa mal sahibi Sulh hukuk mahkemesine başvurup dava açacak. Bilirkişi atanacak ve bölgedeki emsaller araştırılacak, keşif yapılacak ve keşif sonucunda ortaya bir rakam çıkacak ve bu rakam taban rakam olacak. Ortaya çıkan bu yeni rakam ise 5 yıl daha sürecek bir rakam olacak. Davanın iki yıl sürdüğünü düşünelim ve mal sahibi ve kiracının 5’inci yıldan sonra uzlaşmaları kendi lehlerine. Hem mal sahibi mahkeme süreçleriyle uğraşmamış oluyor ne de kiracı mahkeme sonrası toplu para ödemek zorunda kalmıyor. Kira tespit davalarında arada belirlenen rakam üzerinden yani rakam ne kadar artmışsa onun yıllık bedeli üzerinden avukatlık ücreti çıkıyor."
Kira sözleşmesi en az hangi sürede olabilir?
"6 aydan az kira sözleşmelerinde genel hükümler, 6 aydan fazla olan sözleşmelerinde konut ve çatılı iş yeri özel hükümler. 6 aydan daha az sözleşme yapmanız halinde genel hükümlere tabi olursunuz ve kiracıyı tahliye etmek çok daha kolaylaşır."
