8 soruda elbirliği mülkiyeti nedir?

Arsa, arazi, konut ve işyeri gibi gayrimenkullere birden fazla kimse sahip olabiliyor. Çok sahipli gayrimenkullerde oluşan mülkiyet türü elbirliği veya paylı mülkiyet oluyor. Bu iki mülkiyet tipinde pay sahipleri farklı hak ve sorumluluklara sahip oluyor.

Elbirliği mülkiyeti, genellikle miras sonrasında ortaya çıkıyor. Mirasın tek bir kimse tarafından intikal işleminin yapılması halinde tüm mirasçılar elbirliği şeklinde hak sahibi olmuş oluyor. Peki, elbirliği mülkiyeti nedir? Elbirliği mülkiyeti özellikleri nelerdir? Elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete nasıl çevrilir? Elbirliği mülkiyeti nasıl sonlanır? İşte sorularınızın yanıtı;

1- Elbirliği mülkiyeti nedir?

Elbirliği mülkiyeti; birden fazla kişinin bir taşınmaz mal üzerinde pay oranları açıkça gösterilmeden malik olmaları durumu olarak karşımıza çıkıyor.  Elbirliği mülkiyeti genel olarak birden çok kişi arasında oluşan kişisel bir ilişkiye dayanan bir mülkiyet çeşididir.

2- Elbirliği mülkiyeti özellikleri nelerdir? 

Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmuyor. Bununla birlikte bu mülkiyet türünde ortakların her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygın oluyor. Elbirliği mülkiyeti genellikle miras dolayısı ile söz konusu oluyor. Elbirliği mülkiyetine sahip bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunabiliyor. 

3- Elbirliği tapusu nasıl anlaşılır? 

Tapu senedinde isimlerin karşısında herhangi bir oran, hisse yazılı değil ise bu elbirliği mülkiyeti tapusu oluyor.

4- Elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete nasıl çevrilir?

Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi ile ilgili esaslar Medeni Kanun kapsamında madde 644'te açıklanıyor. 

MADDE 644'e göre; Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hâkimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder. Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir. Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.

5- Elbirliği mülkiyeti hisse devredilebilir mi?

İştirak halinde mülkiyet olarak bilinen elbirliği mülkiyetinde hisse oranlarının belli olmaması sebebipyle elbirliği mülkiyeti satışı söz konusu olamıyor. Bu mülkiyet türünde her türlü hukuki işlemin ortakların tümü tarafından birlikte yapılması gerekiyor.

6- Elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyet farkı nedir?

Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır.

Elbirliği mülkiyetinde Kanunda veya sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça, gerek yönetim, gerek tasarruf işlemleri için ortakların oybirliğiyle karar vermeleri gerekiyor. Ancak paylı mülkiyette paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.

7- Elbirliği mülkiyeti hangi hallerde sona erer?

Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır.

8- Ortaklığın giderilmesi davası açılabilir mi?

Elbirliği mülkiyeti şeklinde tescilli taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi amacıyla  ortaklığın giderilmesi davası açılabiliyor. Bu mahkeme sulh hukuk mahkemesinde açılıyor. Bu dava genellikle ortaklığa konu olan taşınmazın satışı için anlaşmazlıkların yaşanması halinde açılıyor.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com