Ceza davalarında mahkeme değiştirilebilir mi?

Posta köşe yazarı Tamer Heper, bugünkü yazısında kendisine yöneltilen ''Ceza davalarında mahkeme değişikliği'' konulu soruyu yanıtladı. 

İskenderun'da açılmış bir ceza davası var. Epeydir sürüyor. Ancak biz İskenderun dışında oturuyoruz. Bu davayı oturduğumuz ile almanın yolu nedir? ● Ö.Ö. 

Okuyucumun sorusu içinde ceza davasından söz ediliyor. Dolayısıyla buna göre yanıt vermem lazım. Zira hukuk davalarında yetkili mahkemeler farklı tayin edilir, ceza davalarında farklı. Ceza davalarında yetkili mahkeme fiilin işlendiği yer mahkemesidir.

Yani dava konusu olan suç nerede işlenmişse davaya o yer mahkemesi bakar. Taraflardan biri “Ben suçun işlendiği yerde oturmuyorum, başka bir ilde oturuyorum” demekle davayı fiilin işlenildiği yer mahkemesinden alamaz.

İSTİSNALARI DA VAR
Ancak bunun istisnaları da vardır. Örneğin basılı eserlerle bir suç işlenmişse bu basılı eserin dağıtımının yapıldığı yerde de davaya bakılabilir.

Bir başka istisna, suçun işlendiği yer belli değil ise şüpheli veya sanığın yakalandığı yer mahkemesi yetkilidir. Bunun gibi istisnai durumlar söz konusu olduğunda yasada belirtilmiş mahkemeler davaya bakmakla yetkili olur ama söylediğim gibi bunlar istisnai durumlardır.

Ana kural, fiilin işlendiği yer mahkemesinin yetkisidir. Dolayısı ile okuyucumun sorusu içinde anlaşılan o ki, bakılan davada yetkili mahkeme bellidir ve taraflardan birinin isteği ile mahkeme yeri değiştirilemez.

Bu anlattıklarım, yukarıda açıkladığım gibi ceza davaları için. Hukuk davalarında ölçüler farklıdır. Ana kural davalının adresi mahkemesidir ancak bunun da istisnaları vardır. Hatta istisnaları biraz daha fazladır. Onlardan da bir başka gün söz ederim.