Dünya gayrimenkul piyasaları giderek şeffaflaşıyor!

102 ülkenin gayrimenkul sektörünü değerlendiren rapor, teknolojik gelişmelerle birlikte her geçen gün daha fazla ülkenin açık veri sistemi kullandığını ortaya koyuyor. Buna bağlı olarak araştırmada yer alan ülkelerin yüzde 80’inin şeffaflık değerinin yükseldiği vurgulanıyor. Birleşik Krallık tüm dünyada birinci olarak en şeffaf ülke olurken, Türkiye 34. sırada “yarı şeffaf ülke” olarak konumlanıyor. 

JLL ve JLL’in bağımsız fon yönetim organı olan LaSalle Investment Management tarafından iki yılda bir hazırlanan ve dünyadaki emlak sektörünün kılavuzu olarak kabul edilen Küresel Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi sonuçları açıklandı. 102 ülkenin emlak pazarındaki şeffaflığını değerlendiren rapor, yatırımcılar için yönlendirici rol oynuyor. Yatırımcılar ile kurumlara, küresel pazarlarda işlem yapma, satın alma ve diğer faaliyetlerinde rehberlik eden veri ve analizler içeren rapor, yatırımcılara ve kurumlara küresel pazarda işlem yapma ve satın alma gibi çeşitli faaliyetlerinde yol gösterecek veri ve analizlere yer veriyor. Aynı zamanda şeffaflığını geliştirmeyi hedefleyen ülkeler için de yönlendirici bir niteliğe sahip.

Birleşik Krallık şeffaflık sırasında tüm dünyada bir numara

Teknolojik gelişmelerden yararlanılarak açık veri kültürünün artarak benimsendiğini belirten rapor, 2012 yılına kıyasla 102 ülkenin yüzde 80’inin şeffaflık endeksinin iyileştiğini söylüyor. 115 farklı değişkeni göz önünde bulundurarak hesaplanan Küresel Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi’ne göre, dünya genelinde İngiltere 1,25 puanla ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada yer alan ABD’yi Avustralya, Yeni Zelanda ve Fransa takip ediyor. Bu ülkelere ek olarak Kanada, Hollanda, İrlanda ve Finlandiya da yatırım gerçekleştirmek için son derece şeffaf ülkeler olarak sınıflandırılıyor. 

Dünyanın en şeffaf pazarlarını buluşturan Avrupa’nın uluslararası ticaretin en fazla yapıldığı bölge olduğu görülüyor. Londra, Paris ve Alman şehirleri gibi uluslararası sermaye akışı yüksek olan şehirler, şeffaflığın sınır ötesi yatırımcılar için ne kadar önemli olduğunu kanıtlıyor. 

Türkiye yarı-şeffaf ülkeler arasında yer alıyor

Türkiye rapora göre Tayvan, Romanya, İsrail, Slovakya ve Yunanistan gibi ülkelerle birlikte “yarı şeffaf ülke” olarak konumlanıyor. Araştırma, 2012 yılında 97 ülke arasında 31. konumda olan Türkiye’nin 2014 yılında 102 ülke arasında Yunanistan’ın hemen ardından 34. sırada yer aldığını gösteriyor.

İstanbul gayrimenkul yatırımcıları için cazibe merkezi

Rapor Türkiye emlak pazarı hakkında da önemli bilgiler içeriyor. Türkiye, 2012 yılına kıyasla dünyadaki genel eğilime uygun olarak, gayrimenkul şeffaflık endeksini yükseltmiş ülkeler arasında yer alıyor. 2012 raporunda en fazla iyileşmenin görüldüğü ülkeler arasında yer alan Türkiye’nin o dönemde 2,76 olan puanı 2014’te kaydettiği değişimle 2,72’ye oluyor ve daha fazla şeffaflığa işaret ediyor. Araştırmada İstanbul gayrimenkul pazarının önemli bir yatırım merkezi olduğu da vurgulanırken, gayrimenkul momentumu azalan Türkiye’nin dengeye oturmaya başladığı ifade ediliyor.

JLL Türkiye Araştırma ve Stratejik Danışmanlık Hizmetleri Yardımcı Direktör’ü Burçin Yıldıran Sezen Türkiye’nin konumuyla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı: “Daha önceki yıllarda endekste iyi bir yükseliş gösteren Polonya, Dubai, Çin ve Güney Afrika gibi ülkelerin, son yapılan araştırmada Türkiye ile benzer daha istikrarlı bir eğilim gösterdikleri görülüyor. Bu eğilimdeki ülkelerin endekste tekrar yükselişe geçebilmeleri için, şeffaflığı arttırıcı daha somut uygulamaların hayata geçirilmesi gerektiği araştırma sonuçları arasında yer alıyor. 

Uluslararası gayrimenkul yatırımcılarının radarında olan Türkiye’nin, yatırımcılar tarafından karşılaştırıldığı diğer pazarlara karşı rekabet gücünün fazlalaşması için şeffaflık arttırıcı somut adımların atılması ve yabancı yatırımcılara uygulanan teşviklerin çoğalması oldukça önemlidir.”  

JLL Türkiye Ülke Başkanı Avi Alkaş ise konu ile ilgili “Türkiye önceki yıllarda gerçekleştirdiği gelişmeyi bu son iki yılda maalesef layıkıyla gerçekleştiremedi. Şeffaflık endeksi yatırımcıları bir ülkeye cezbetmek için dikkate alınan en önemli kriterler arasında yer aldığı için sektör profesyonelleri olarak hepimizin gayrimenkul konusundaki işlemlerin şeffaflaşması ve bu konudaki işlerin daha kolaylıkla gerçekleştirilebilmesi için gerekli çabaları göstermesi gerekiyor.  Buna hep birlikte önem vermemiz gerektiğini düşünüyorum.” dedi.  

Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri en çok gelişme sağlayanlar arasında

2014 yılında şeffaflık anlamında en fazla iyileşme sağlayan on ülkenin beşi Sahra-altı Afrika bölgesinde yer alıyor. Kenya, Gana, Nijerya, Zambiya ve Mauritius çarpıcı bir oranda gelişirken bölgedeki diğer ülkelerde hâlâ kat edilecek çok yol olduğu belirtiliyor. 

Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri en çok gelişme sağlayan ülkeler arasında bulunuyor. Romanya, Sırbistan ve Macaristan fark edilir seviyede gelişme gösterirken, Ukrayna’nın şeffaflık seviyesi siyasi belirsizlikler ve jeopolitik anlaşmazlıklar nedeniyle gerilemiş durumda.

Raporda Kolombiya ve Peru’nun ekonomik gelişmelerine paralel olarak gayrimenkul şeffaflık düzeyini de iyileştirdiği görülüyor. Buna karşın en şeffaf 20 ülke arasında Güney Amerika’dan hiçbir ülke yer almıyor. Güney Amerika şeffaflık seviyesi iyi olan hiçbir ülkenin bulunmadığı tek kıta olarak dikkat çekiyor.