Ev sahipleri ve kiracılar dikkat! Fazla ödenen kiralar geri alınabilir mi? Şimdi bakın!
Ev sahiplerinin yasal sınırı aşan zamları ve kiracıların bu nedenle zor duruma düşmesi sık sık gündeme geliyor. Peki ev sahipleri kira artışı için kiracılarını zorlayabilir mi? Kiracılar fazla ödenen kira bedellerini geri alabilir mi? İşte ayrıntılar...
1961 Anayasası’nın kabulü ve Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşu ile söz konusu kanunun Anayasal denetiminin yapılabildiğini dile getiren Bumin Doğrusöz, sonrasında kira artış oranları içtihatlarla yürürken 11.1.2011 tarihli Borçlar Kanunu ile kira bedellerinin yenileme dönemlerinde ÜFE oranına kadar artırılabileceğinin kabul edildiğini aktardı.
Ardından söz konusu endeksin 1.1.2019’dan geçerli olmak üzere 7161 sayılı Kanun’la TÜ- FE şeklinde değiştirildiğini vurguladı. Doğrusöz, son olarak 7409 sayılı Kanunla Borçlar Kanununa eklenen bir geçici madde ile mesken kiralarında artış oranının, 11.06.2022 ile 01.07.2023 tarihleri arasında yenilenen kira dönemleri için en fazla bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde 25’i oranında olabileceği düzenlemesinin yapıldığını dile getirdi.
"Bu düzenlemeyi sosyal devlet, mülkiyet hakkının kullanımında kamu yararının esas olması gibi gerekçelerle savunanlar olduğu gibi mülkiyet hakkını aşırı sınırlaması, piyasa ekonomisi kurallarına aykırılığı, sözleşme serbestisini ihlal ettiği gibi gerekçelerle eleştirenler de vardır" açıklamasında bulunan Doğrusöz, ev sahiplerinin bazen, sözleşmeyi sona erdirmek, tahliyeye zorlamak, evi satışa çıkartmak gibi çeşitli gözdağları vererek kiracıları yüzde 25'ten fazla zamma zorladığının altını çizdi.
Doğrusöz, aynı zamanda bazen de kiracıların, enflasyon oranı, kiranın ev sahibinin de geçim kaynağı olduğu, hakkaniyet ve benzeri düşüncelerle yüzde 25'i aşan zam yaptığını vurguladı.
Kiracıların bu tip zorlamalarla yüzde 25'i aşan zam yapmak zorunda kaldığı durumlarda, ileride, örneğin izleyen dönemlerde veya evden taşındıktan sonra yaptıkları fazla ödemeyi geri isteyip isteyemeyeceği de sık sık tartışılıyor.
Doğrusöz, konuya ilişkin olarak "Yargıtay, kira bedelinin tespiti ile birlikte fazla ödenen kiraların geri istenebileceği düşüncesindedir" açıklamasında bulundu.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin E.2021/2915 K.2021/5408 sayı 25.5.2021 tarihli Kararında, “ilk derece mahkemesince kira bedelinin tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının esas alınarak belirlenen kira bedeli üzerinden, davacının istirdadını istediği alacağın hesaplanarak karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır” ifadelerinin yer aldığını aktaran Doğrusöz, bu kararın yüzde 25 sınırlaması getiren geçici maddesi için de emsal nitelikte olduğunun altını çizdi.
