Gayrimenkul sektöründe token dönemi başlıyor mu?

Nasıl token çıkarılır? 

Para Dergisi'nden Esin Çetinel'in haberine göre; Artiox olarak amaçlarının bugüne kadar küçük bir zümrenin erişebildiği sanat yatırımlarına herkesin erişmesine imkan sunmak olduğuna dikkat çeken Artiox Kurucu Ortağı Tuncay Dakdevir, token'ların fiyatları ve listeleme komisyonlarına ilişkin şu açıklamada bulundu:

“Bugüne kadar 12 Kuruş (0,12-TL) ile 100.000-TL aralığında bütçeleriyle çok sayıda yatırımcı, bu eserlere ortak oldu. Listeleme komisyon oranları ise eserin değerine göre yüzde 5 ile 10 arasında değişiyor. Bu komisyon, Artiox ile eseri arz eden sanatçı ve/veya koleksiyoner arasında gerçekleşiyor. ilk arzda esere ortak kullanıcılardan bir komisyon alınmiyor. Eser alım-satım için listelendikten sonra ise her işlem için alım-satım komisyonu yüzde 0,5 (binde beş)'dir. Eser listeleme tarafında ise yatırım sınıfı sanat eserlerini eksper onaylı ve sigortalı olarak listeliyoruz. Eksper onaylı, kondisyon durumu iyi ve sigorta edilebilirlik; kriterlerimizin en başında geliyor."

Av. Gökçe ERDİL / İstanbul Bilgi Üniversitesi Veri Temelli Ekonomi Laboratuvarı Direktörü
"TCMB ve MASAK'ın düzenlemeleri var"

Yatırımcılar, kripto varlık alım satımını merkeziyetsiz bir şekilde yapabilecek olsa da yaygın olan yatırım şekli merkezi borsalar üzerinden gerçekleşiyor. Bu durumda yatırımcının hukuki riskleri, kripto borsaları nezdindeki düzenleme eksikliklerinden kaynaklanabiliyor. Yatırımcı için bu platformların güvenilirliği önem arz ediyor. Aynı zamanda kripto borsaları verilen alım satım emirlerinin doğru anda uygulanması konusunda da yatırımcının risklerini azaltmalılar. Diğer bir risk ise sanal dolandırıcılık. Bu noktada yatırımcı parasını kaybetme riskinin yanı sıra hesabının, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı gibi yasa dışı faaliyetlerde kullanılması riskiyle de karşı karşıya kalabiliyor. Kripto varlıklara ilişkin hem Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) hem de Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) bazı düzenlemeler yaptı. TCMB tarafından 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe giren "Ödemelerde Kripto Varlıkların kullanılmamasına Dair Yönetmelik" çıkartıldı. İsminden de anlaşılacağı üzere TCMB, kripto varlıkların ticari hayatta herhangi bir ödeme biçimi olarak kullanılmasını yasaklıyor. Buna göre kripto varlıklar, ülkemizde yatırım aracı olmak dışında herhangi bir işleve sahip olamıyor. Dolayısıyla, kripto varlık düzenlemeleri söz konusu olduğunda öncelikle yatırımcının korunması hususu ele alınmalı. 4 Mayıs 2021 tarihinde ise MASAK tarafından yayımlanan "Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları İçin Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere ilişkin Temel Esaslar" isimli rehberde; kripto varlık hizmet sağlayıcılar için müşteriyi tanıma yükümlülüğü, şüpheli işlemi bildirme yükümlülüğü ve bilgi ve belge verme yükümlülükleri getirilmiştir. Her ne kadar söz konusu yönetmelik, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi konularına yönelik çıkarılsa da rehberde yer alan bu yükümlülükler, uygulamada dolandırıcılık vakalarının çözüme ulaşmasında önemli rol oynuyor. Bu rehber uyarınca kripto varlık hizmet sağlayıcılar; kullanıcıların kimlik tespitini yapmak, belgelerin gerçekliğini teyit etmek ve kullanıcı işlemlerinin kullanıcının mali durumu, risk profili ve fon kaynakları ile uyumlu olup olmadığını sürekli iş ilişkisi kapsamında devamlı olarak izlemekle yükümlü tutuluyorlar. Ancak unutulmamalı ki, dolandırıcılık vakaları herhangi bir kripto borsasına kayıt olunmadan, merkeziyetsiz yapının getirdiği serbestlik ile de gerçekleştirilebiliyor. Bu durumda, yatırımcının kimlik tespiti için muhatap olacağı bir tüzel kişilik bulunamıyor. Burada yatırımcılar güvenilir bir kripto varlık hizmet sağlayıcı üzerinden yatırım yapmak, varlıkları soğuk cüzdanda çevrimdışı muhafaza etmek ve çevrimiçi platformları kullanırken çok faktörlü koruma yöntemleri kullanmak gibi önlemlerle risklerini minimuma indirmeli.