Gelir vergisinde beyan dönemi! Kazançlar nasıl beyan edilecek?
Dünya Gazetesi köşe yazarı Yusuf Cihad Demet, bugünkü köşesinde gelir vergisi beyan dönemini kaleme aldı. İşte Yusuf Cihad Demet'in 'Gelir vergisi beyan dönemi başladı: Kazanç ve iratlar ne şekilde beyan edilecek?' başlıklı yazısı...
İş yeri ve konut kira gelirleri
Gayrimenkullerin konut şeklinde kiraya verilmesi nedeniyle elde edilen konut kira gelirlerinin toplamı mesken istisna miktarı olarak belirlenen 7 bin Türk Lirası'ndan düşük ise beyan edilmeyeceğini dile getiren Yusuf Cihad Demet, yazısını şu şekilde sürdürdü:
"Tabi bu noktada belirtmek gerekir ki; mükelleflerin GVK’ nın 21.maddesi uyarınca “ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olan mükellefler istisna haddinin altında konut kira geliri elde etseler dahi mesken istisnasından yararlanamayacakları için konut kira gelirlerini doğrudan beyan etmek zorundadırlar. Elde edilen konut kira gelirlerinin tutarının istisna haddinin üzerinde olması halinde ise bu gelirler muhakkak beyan edilecektir. Ayrıca, istisna şartlarını taşıyan mükellefler elde ettikleri konut kira gelirlerinden 7.000 TL’lik istisna tutarını düşebileceklerdir.
İşyeri kira geliri elde eden mükellefler ise tevkifat yapmakla yükümlü kişilere kiraya verdikleri işyerleri sebebiyle elde ettikleri kira gelirlerini öncelikle GVK’ nın 86/1-c maddesinde yer alan “vergiye tabi gelir toplamına” ilave edecekler, vergiye tabi gelir toplamının GVK’ nın 103. Maddesinde yer alan gelir vergisi tarifesinin ikinci dilim tutarını (53.000 TL) aşması halinde işyeri kira gelirlerini de beyan edeceklerdir. İşyeri kira gelirini beyan etmek zorunda olan mükellefler, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden dönem içerisinde kiracılar tarafından kendisinden tevkif edilen gelir vergilerini mahsup edebileceklerdir. İşyerinin tevkifat yapmakla yükümlü olmayan mükelleflere (kazancı basit usulde tespit olunan ticaret erbabı gibi) kiraya verilmesi halinde; elde edilen işyeri kira geliri tutarının GVK’ nın 86/1-d maddesinde yer alan beyan haddini (2.800 TL) aşması halinde doğrudan beyan edilmesi gerekmektedir.
Konut ve işyeri kira gelirlerinin beyan edilmesi halinde belgeli olmak ve GVK’ nın 74. Maddesinde yer alan usullere riayet edilmek kaydıyla katlanılan gerçek giderler (konut kira gelirlerinde istisnaya isabet eden gerçek giderler indirilemez.) veya %15 oranında hesaplanacak götürü gider, elde edilen kira gelirlerinden indirim konusu yapılabilecektir.
Kazanç ve İratların İstisna Haddi İçinde Kalan Kısımları
Gelirin unsurlarından diğer kazanç ve iratlar kapsamında yer alan değer artışı kazançları ile arızi kazançlar sebebiyle elde edilen gelirlerin istisnayı aşan kısımlarının doğrudan beyan edilmeleri gerekmektedir. İştirak hisselerinin elden çıkarılması, gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde elden çıkarılması gibi değer artışı kazancı kapsamına giren gelirlerin 19.000 TL’yi aşmaması ve arızi ticari/mesleki kazançlar, gayrimenkullerin tahliyesi, kiracılık hakkının devri gibi arızi kazanç kapsamında yer alan gelirlerin de 43.000 TL’yi aşmaması halinde ilgili gelirler beyan edilmeyecektir. Belirtilen tutarların aşılması halinde ise istisna düşüldükten sonra kalan tutarlar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmek zorundadır.
Değer artışı kazancı içerisinde yer alan “taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların satışı” sebebiyle elde edilen kazançların tamamı gelir vergisinden istisna olduğu için ilgili kazançlar beyan edilmeyecektir.
Tevkifata ve İstisnaya Konu Olmayan Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İratları
Alacak faizi, senet iskonto gelirleri, yurtdışından elde edilen faiz gelirleri, adi komandit şirketlerin komanditer ortaklarının elde ettikleri kar payları ile basit usulde vergilendirilen mükelleflere kiraya verilen işyerlerinden elde edilen kira gelirleri gibi gelir vergisi tevkifatına ve istisnasına konu olmayan menkul sermaye iratları ile gayrimenkul sermaye iratlarının toplam tutarlarının, GVK’ nın 86/1-d maddesinde yer alan 2.800 TL tutarındaki beyan haddini aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Mükelleflerin bu kapsama dahil olan birden fazla geliri mevcut ise; 2.800 TL’lik haddinin aşılıp aşılmadığının tespitinde bu kapsamdaki tüm gelirlerin toplamı dikkate alınacaktır."
2021'de evini satanlar dikkat! İşte vergilendirme kriterleri...
