Kamu hizmetlerinde vergi geliri büyük önem taşır!

Yeni Şafak Gazetesi köşe yazarı olan Ahmet Ulusoy bugünkü köşe yazısında kamu hizmetlerinde, mega projelerde ve birçok yatırımlarda verginin önemini anlattı. İşte o yazı...

Modern devlet anlayışı içinde toplumsal (ortak-kamusal) ihtiyaçlar her geçen gün artmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılayan kamu hizmetlerini üretebilmek için de devletin harcama yapma ve bu harcamaları finanse edecek yeterlikte gelire ihtiyaç vardır.

Parasız eğitim ve sağlık için vergi geliri gerektiği gibi; yeterli düzeyde ve kalitede güvenlik, adalet ve savunma hizmeti sunulması için de vergi geliri son derece önem taşımaktadır.

Havaalanından-köprüye, İzmir-Körfez geçiş otoyolundan-denizin altından tüp geçit projesine, barajından-yoluna, suyundan-elektriğine kadar her şeyin vergilerle finanse edildiğinin farkındayız herhalde.

Doğrusu bir yandan bütün kamu hizmetlerini hızlı, kaliteli ve yeterli düzeyde olmasını talep etme, diğer yandan olabildiğince vergiden kaç(ın)ma çelişkisini yaşıyoruz yıllardır.

Açıkçası, toplum olarak kamu hizmetlerinin üretilebilmesi için vergi verilmesinin zorunluluğunu (tabii ki ödeme gücü olanları kastediyoruz) bir türlü içselleştirememişiz. Maliye jargonu ile söylersek, “bedavacılık sorununu” en yoğun yaşayan toplumlardan biriyiz.

Bir ülkenin imarında, kalkınmasında, refah düzeyi artışında ve toplumsal ihtiyaçlarının karşılanmasında hayat veren kaynağın vergiler olduğunu defalarca-üstüne basa basa- haykırmak gerekir.

Vergi gelirlerinin yetersizliği nedeniyle kamu hizmetleri etkin ve yeterli düzeyde yerine getirilemez.

Kamu hizmetlerini gerçekleştirmek için vergi yerine alternatif finansman kaynağı olarak borçlanma tercihinde ise bir süre sonra faiziyle beraber bizzat borçlanmanın kendisi sorunların temel kaynağı olmaktadır.

Son yıllarda azalma trendine girse de bütçenin önemli bir kısmını alıp götüren faiz yükünden kurtulmanın yolu yine vergi gelirlerini artırmaktan (bütçede faiz dışı fazla vermekten) geçmektedir.

Kamu hizmetlerini finanse edecek düzeyde bir vergi kaynağı için;

-Vergi sistemi basitleştirilmeli, düşük verimli vergiler kaldırılmalı.

-Vergi tabanı genişletilmeli ve kayıt dışı ekonomiyi besleyen yüksek vergi oranları makul düzeylere indirilmeli.

-Vergi toplama verimliliği arttırılmalı, özel muamele ve teşvikleri azaltılmalı.

-Tasarrufu ve girişimciliği caydıran tüm vergiler kaldırılmalı.

-Vergi yükü, tasarrufları teşvik için, gelirden lüks tüketime ve rant ekonomisine kaydırılmalı.

-Mevcut vergi yapılanmasının değiştirilerek, vergi tabanını genişleten, vergi yükünü adaletli dağıtan, hareket kabiliyeti yüksek daha küçük devlet, daha fazla piyasa ekonomisi dönüşümü gerçekleştirilmeli.

-Vergi bilinci ve ahlakı yerleşmeli. Vatandaşın vergi ahlakı yanında devletin de vergi ahlakının olması gerekir. Kamu harcamalarındaki etkinlik ve şeffaflık vergi bilincini artıracak, vatandaş olma anlayışını geliştirecektir.