Kira bedeli nasıl belirlenir 2015!

Kira bedeli nasıl belirlenir 2015!

Türk hukukunda, kira bedelinin belirlenmesi konusu tarafların serbest iradelerine bırakılıyor. Ancak bu iradeye sınırsız bir özgürlük tanınmamıştır. Bu sınır, Türk Borçlar Kanunu madde 344'te açıklanıyor. 

Madde 344;

II. Belirlenmesi

Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. 

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

Kira bedeli nasıl belirlenir?

Taraflar aralarındaki kira bedelini Türk parası dışında bir para birimi olarak kararlaştırabilecekleri gibi para dışında bir şey olarak da belirlenebiliyor. Para dışında belirlenecek olan kira bedelinin Borçlar Kanunu’nun temel ilkeleri doğrultusunda hukuka, ahlaka ve hakkaniyete uygun olması gerekiyor. Kira bedeli Türk parası dışında bir şey olarak kararlaştırılmışsa örneğin 4 çeyrek altın gibi bu takdirde istisnai hükümler hariç olmak üzere kiracı, kira bedelinin ödeme günündeki Türk parası karşılığını ödeyerek de borcundan kurtulmuş oluyor. 

Kira akdinin kurulabilmesi için kira bedelinin başlangıçta belirlenmiş ya da belirlenebilir olması gerekiyor. Taraflar aralarında herhangi bir kira bedeli kararlaştırmadan kira sözleşmesini uygulamaya başlamışlarsa kira sözleşmesi uygulanmaya başladığı anda değil, kiracının kira bedeli olarak kiraya verene bir bedel ödediği anda kurulmuş sayılıyor. Kiraya veren, kendisine kira olarak ödenen bu bedeli kabul etmiyorsa bu takdirde kabul ettiği kısım için kira akdi kısmen hüküm ve sonuçlarını doğuruyor, kabul edilmeyen kısım için geleceğe yönelik olarak sözleşme sona eriyor. 

Kira sözleşmesinde şekil şartı!

Öznur YASLI/Emlakkulisi.com