5 soruda kira bedeli nasıl belirlenir?
Gayrimenkul kiralamalarında kiracılar, kiralama süresi boyunca belirlenen kira bedelini ödemekle mükellef oluyor. Peki, kira bedeli nasıl belirlenir? İşte yanıtı..
Gayrimenkul kiralamalarında kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamıyor. Belirlenen kira bedelini, kiracının kiralama süresi boyunca zamanında ve eksiksiz ödenmesi gerekiyor.
Kiracı, kiralananın tesliminden sonra iflas ederse kiraya veren, işleyecek kira bedelleri için güvence verilmesini isteyebiliyor. Kiraya veren, güvence verilmesi için kiracı ve iflas masasına yazılı olarak uygun bir süre veriyor. Bu süre içinde kendisine güvence verilmezse kiraya veren, sözleşmeyi herhangi bir fesih bildirim süresine uymaksızın hemen feshedebiliyor.
Peki, kira bedeli nasıl belirlenir? Kiraya senelik ne kadar zam yapılır? İşte sorularınızın yanıtı;
1- Bir dairenin kira bedeli ortalama ne kadardır?
Bir dairenin bedeli kabaca daire bedelinin 180’de 1'i veya 200’de 1’i olarak hesaplanabiliyor. Örneğin değeri 300 bin TL olan bir daire için aylık kira bedeli ortalama 1.500 TL olarak talep edilebiliyor.
2- Kira bedeline senelik zam nasıl yapılır?
Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerli oluyor. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirleniyor.
3- 5 yıllık kiralamalarda artış nasıl yapılır?
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebiliyor.
4- Kira bedeli yabancı paraysa nasıl zam yapılır?
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamıyor. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanıyor.
5- Kiracı aleyhine düzenleme yasağı nedir?
Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemiyor. Özellikle, kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersiz oluyor.
Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com