Kira tespiti ve kira uyarlamasının farkı nedir?
Posta Gazetesi köşe yazarı Tamer Heper'e gelen soruda, kira tespiti ve kira uyarlaması terimlerinin kullanıldığını belirten okuyucu, aralarında ne fark olduğunu sordu.
Posta Gazetesi köşe yazarı Tamer Heper'e gelen soruda, kira tespiti ve kira uyarlaması terimlerinin kullanıldığını belirten okuyucu, aralarında ne fark olduğunu sordu. İşte Tamer Heper'in yanıtı...
***
Okuyucu önemli bir unsura değiniyor. Eminim ki bu ya da benzeri soru birçok okuyucunun aklında vardır. Evet, her iki davada kira bedeli tespit edilir ancak koşulları oldukça farklı. Kira tespiti davaları, kira döneminin sonlarında açılır. Kira tespitleri sözleşmenin yapılmasının ardından ilk beş senedeki endeks rakamları tatbik edilerek gerçekleştirilir. Beşinci senenin ardından ise yöredeki rayiç kira bedelleri dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları kapsamında tespit edilir. Yani bir senelik sözleşme yapılmış kira ilişkisinde her bir senelik dönem sonunda kiraya zam uygulanmalı. Sulhen bu zam yapılamaz ise dava açılır ve yeni dönem kira bedeli belirlenir.
***
Uyarlamanın koşulları ise farklıdır. Uyarlama için dönem sonlarının beklenmesi gerekli değil. Eğer ülkedeki genel durum, ödenmekte olan kira bedelini çekilmez durumlara getirmişse, ödenmekte olan kira ile ödenmesi gereken kira arasında uçurum bulunuyorsa mağdur olan taraf uyarlama isteyerek kiranın yeni koşullara uyarlanmasını talep edebilir. Bu çekilmezlik durumu için ‘işlem temelinin çökmesi’ tabiri bulunur.
Bu mağdur kiracı da olabilir, kiralayan da. Bunun için kira sözleşmesi uzun süreli yani üç sene ve daha uzun olmalı. Katlanılamaz hale, davayı açan taraf neden olamaz. Ayrıca bu davanın açılması için de dönem sonu beklenmez, dava tarihi itibarıyla bu dava görülür. Davaya bakılırken kira tutarının bir miktar yüksek ya da bir miktar düşük olması, davanın kabulünü sağlamaz, olması gerekli durum aralarında uçurum bulunması.
