Milyonlarca gayrimenkul sahibi ilgilendiriyor! Emlak vergisini kimler ödemeyecek?
T24 Gazetesi köşe yazarı Murat Batı, bugünkü köşesinde emlak vergisini kaleme aldı. İşte Murat Batı'nın '26 soruda “sıfır oranlı emlak vergisi” istisnası' başlıklı yazısı...
Soru 18) Ev hanımıyım, bu istisnadan yararlanabilir miyim?
Ev hanımları da “hiçbir geliri” olmayanlar sınıfındadır. Ev hanımlarının da hiçbir gelirleri yok ise bunu belediyeye ibraz ederlerse istisnadan yararlanabilirler. Ancak ev hanımının, yukarıda sayıldığı gibi hiçbir gelirinin ve sahip olduğu konutunun da kirada olmaması gerekmektedir.
Örneğin hiçbir geliri olmayan ev hanımı Demet Hanım sahip olduğu 190 metrekare konutta doktor eşi ve öğretmen kızıyla birlikte oturmaktadır. Başka geliri olmayan ev hanımı Demet Hanım sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanacaktır.
Soru 19) İstisnadan yararlanabilmek için konuta ilişkin şartlar var mı?
Sahip olunan binanın hem konut olması hem tek olması hem de brüt 200 metrekareyi geçmemesi gerekmektedir. Bu üç şart birlikte sağlanacaktır. Bu koşul gaziler, engelliler, şehitlerin dul ve yetimleri, işsizler ve sosyal güvenlik kurumundan aylık alan HERKES için geçerlidir.
Kanun maddesinde yer alan indirimli bina vergisi uygulaması, sadece mesken (konut) vasıflı binalar için uygulanmaktadır. Bu nedenle, konut olmayan ya da konut vasfını kaybeden binalar için indirimli bina vergisi oranı uygulanması mümkün değildir. Maliye Bakanlığı’nın verdiği bir özelgede; fiilen de olsa işyeri olarak kullanılan binanın konut vasfını kaybettiği gerekçesiyle bu indirimli orandan yararlanamayacağı belirtilmiştir.
Konutun belli bir kısmı, depo, dükkân gibi bir şekilde başkasına kullandırılsa bile “konutumuz” konut vasfını kaybettiğinden hem de kira geliri alındığı varsayımıyla bu indirimden yararlanılamayacaktır. Yani emlak vergisi ödenecektir.
Örneğin SGK emeklisi Ahmet Amcanın emekli maaşından başka bir geliri bulunmamaktadır. Sahip olduğu konutunun bir odasını binanın altında bulunan kırtasiyeye depo olarak kullanması için aylık 500 TL’ye kiraya vermiştir. Ahmet Amca, odayı kiraya verdiği için konut, “konut vasfını” kaybettiğinden emlak vergisi ödeyecektir.
Özetle bir binanın kısmen veya tamamen mesken olarak kullanılmaması ya da mesken dışında bir amaca tahsis edilmesi halinde indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından faydalanabilmesi mümkün değildir.
Soru 20) SGK’dan emekliyim ve iki tane evim var. Bu istisnadan hangi ev için yararlanacağım?
Kanun maddesi 200 metrekareyi aşmayan tek (bir) konut için bu istisnayı uyguluyor. Birden fazla konut varsa hiçbiri için bu istisnadan yararlanılmaz. Yani ikinci bir ev varsa ikisi için de emlak vergisi ödenmek zorundadır.
Soru 21) SGK’dan emekliyim ve bir evim bir de dükkanım var. Bu istisnadan yararlanabilir miyim?
İkinci eviniz varsa istisnadan yararlanamıyorsunuz ama tek konutun yanında gelir getirmeyen arsa, arazi, depo vs varsa istisnadan yararlanabiliyorsunuz. Tek konutu olup da gelir getirmeyen depo, samanlık, arsa ya da arazisi de olanlar konut için bu istisnadan yararlanabilecektir. Bunun tek istisnası engellilere, gazilere, şehitlerin dul ve yetimlerine ilişkindir. Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeni veya tek meskende hissesi bulunan engelliler, gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin emlak vergisi istisnasından yararlanabilmesi için herhangi bir faaliyet veya gelir şartı aranılmayacaktır. Bunlar her hal ve takdirde emlak vergisi istisnasından yararlanacaklardır. Yani gazi iseniz ve 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeniniz varsa isterseniz holding sahibi olun söz konusu konuta ilişkin emlak vergisi ödemeyeceksiniz.
Buradaki gelir getirmeyen ifadesini, niteliği bakımından karine olarak gelir getirmesi mümkün olmayan taşınmaz olarak anlamak gerekmektedir. Aksi takdirde normalde kira geliri getiren bir işyerinin bir müddet için boş kalması durumunda gelir getirmeyen bir işyerinden söz edilmesi mümkün değildir.
Soru 22) SGK’dan emekli oldum. 180 metrekare olan konutum var ve bu konut için sıfır oranlı emlak vergisi istisnasından yararlanıyorum. Ama bugün bir otelde resepsiyonda çalışmaya başladım. İstisnadan yararlanmaya devam edecek miyim?
Emekli olan kişi emeklilik sonrası çalışmaya devam ederse emlak vergisi ödeyecektir. Yani bu istisnadan yararlanmayacaktır. Bunun istisnası ise bu kişilerin engelli, gazi ya da şehitlerin dul ve yetimleri olmasıdır. Yani bir engelli emekli olduktan sonra çalışsa da yine emlak vergisi ödemeyecektir. Yani engelli kişinin ne kadar geliri olursa olsun 200 metrekareyi aşmayan tek konutu için emlak vergisi ödemeyecektir.
Soru 23) İstisnadan yararlanmam için evde oturmam şart mı?
Böyle bir şart bulunmamaktadır. Yani başkasının kullanımına bıraksanız bile emlak vergisi ödemenize gerek yok. İndirimli vergi oranının uygulanması için meskende bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Bu nedenle, sahip olduğu büyüklüğü 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeni boş tutan, kiraya veren veya bedelsiz olarak bir başkasının kullanımına bırakarak başka bir konutta kirada oturanlarda diğer şartları taşımaları kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir. Kiraya verilen evin kira gelirinin, kiralanan ev için ödenen kira tutarından fazla olmasının önemi yoktur.
Soru 24) 2021 yılında emekli oldum, ne zaman istisnadan yararlanmaya başlayacağım?
İstisnadan yararlanma hakkı takip eden yıldan itibaren başlar. Örneğin 2021 yılında emekli olduysanız 2021’de emlak vergisini ödemeniz gerekmektedir. Ancak 2022’den itibaren istisnadan yararlanabileceksiniz. O yüzden mayıs ayı sonuna kadar belediyeyi ziyaret etmeniz lehinize olacaktır.
Soru 25) Yazlık evler için bu istisna uygulanır mı?
Yazlık evlerde ara sıra gidilip oturuluyorsa her şekilde emlak vergisi ödenmesi gerekmektedir. Ancak yazlık evde yaz kış devamlı oturuluyorsa bunun için yukarıda şartları taşımaları halinde emlak vergisi ödenmeyecektir. Örneğin emekli bir amca Ege sahillerinde bir yazlık ev alıp artık kalan ömrünü orada tamamlamak için gidip oraya yerleşirse ve bu ev de 200 metrekareyi aşmıyorsa ve amcanın ticari, zirai, serbest meslek, kira geliri gibi bir kazancı da yok ise emlak vergisi ödemeyecektir.
Soru 26) Üç yıldır emekliyim ama bilmediğim için emlak vergini ödemeye devam ettim. Bu ödediklerimi geri alabilir miyim?
Evet, geçmişe yönelik 5 yıl için iade alınabilir. 2010 yılında emekli oldunuz, başkaca bir geliriniz yok ve 200 metrekareyi aşmayan bir konutunuz var ve bu konut için 2010 yılından bu yanadır da emlak vergisi ödediniz. Geçmişe yönelik 5 yıl için ödediklerinizi iade alabilirsiniz. Bugün itibariyle 2017 ve sonrası yıllarda ödenen emlak vergisi iade alınabilirken maalesef şartları taşısanız bile 2017 öncesi ödenenler iade alınamamakta. İade almak için evin bulunduğu yerin ilçe belediyesine gidip istenilen belgelerle birlikte dilekçe vermeniz kâfidir.
Evi ve iş yeri kirada olanlar dikkat! Kira gelirinden hangi giderler düşülür?
Geliri vergisi beyanname dönemi başladı! Evi ve iş yeri kirada olanlar dikkat!
Ev sahipleri dikkat! Emlak vergisinde ilk taksit dönemi başladı!