Perakendeciler AVM'lerden kira indirimi istedi!

AVM’leri temsil eden AYD talebe yeşil ışık yakmayınca özellikle 300 metrekareden küçük dükkânı olan markalar adeta isyan bayrağı açtı: Mağazaları kapatırız”

Artan maliyet ve daralan talep perakendede kriz ortamı yarattı. Son 2 yılda dolar kurunun yüzde 40’ı, Euro’nun yüzde 20’yi aşan oranda yükselmesi mağaza kiraları, ithalat ve üretim maliyetini yukarı çekmişken, yaklaşık 1 yıldır süren terör olaylarıve tasarruf eğilimi iç talebi, turist sayısındaki çarpıcı düşüş de yabancıya satışı yavaşlattı. İthalat vergileri ve yılbaşında gerçekleşen yüzde 30’luk asgari ücret zammını da gider tablosuna ekleyen perakendeciler cadde mağazalarının sahiplerinden yıl sonuna kadar kira indirimi istedi. Çoğu noktada yüzde 20 civarı iyileştirmeyle çağrısına karşılık bulan markalar, alışveriş merkezlerinin (AVM) kur sabitlemeye yanaşmamasıyla adeta isyan çıkardı. Sabit metrekare kirası ve ortak alan giderlerinin büyük mağazalara kıyasla daha fazla olduğunu savunan 300 metrekare altında yer kiralayan bazı markalar, “Ya indirim alır, ya da mağazayı kapatırız” noktasına geldi.

‘SENEYE ÇIKMAYIZ’

15 Temmuz’daki darbe girişimi sonrasında işlerin iyice yavaşladığına dikkat çekilirken, 500 civarında üyesi olan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) geçen hafta Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’ne (AYD) “Bu olağanüstü dönemde empati bekliyoruz” mesajı içeren bir mektup yazdı. Yanıt, kira-ciro dengesi bozulan markalara destek sağlanabileceği yönünde oldu. AVM’lerin ciro değil, kâra bakması gerektiğini savunan perakendeciler, “Destek gelmezse bu markaların bir kısmı seneye yok olacak” diyor.

'Yabancı çekip gidiyor peki biz?’

“İşler çok kötü. AVM’ler orta ölçekli mağazaları daha fazla desteklemeli. Bu dönemde destek olunmazsa sonra AVM’ler onların yerine koyacak marka bulamayacak. Yabancı markalar koşullardan hoşnutsuz olunca çekip gidiyor. Pazardan çıkıyorlar. Peki biz yerliler olarak ne yapacağız? Türkiye’de bu koşullarda artık ayakta kalınamaz. İşlerinin iyi gittiğini söyleyenler nerede yaşıyorlar, anlamıyorum. Geçen yıla göre satışlar yüzde 30-40 düştü. Bağdat Caddesi, kentsel dönüşümün zorluklarına rağmen mağaza kiraları indirilmediği için boşalıyor. AVM’ler de oraya benzememeli.”

‘Telaşa gerek yok, durumu takipteyiz’

yüzde 65 düştü. Ertesi gün düşüş yüzde 15’e indi. Sonraki hafta yüzde 10’a geldi ve toparlanma başladı. Aklı başında tüm AVM’ler zor durumda olan markalara yardım ediyor fakat bizim yapabileceğimiz değerlendirme ciroya göre. Kimsenin kârlılığını bilemeyiz. Telaşa gerek yok. Durumu takip ediyoruz. Ancak artık şunun fark edilmesi gerek: Maaşınız düşürülse ev sahibiniz kirayı indirir mi? Şu an olağanüstü durum yok; darbe gerçekleşmedi. Kapatmak isteyenler sözleşme yükümlülüklerini yerine getirip, cezası varsa ödeyip mağazasını kapatabilir; ancak elbette her boşalan dükkân bizim ticaretimiz için olumsuzluk yaratır. Sadece ciro payından ödenen kira ise sanıldığı gibi yaygın bir uygulama değil.”

‘Batacağıma, yatırımım geç dönsün’

“Her zaman perakendeciye kur sabitleyerek destek olmaya çalışıyoruz. Mall of İstanbul’da ay sonu normal kura geçecektik ama dolarda 2.75, Euro’da 3 TL’den devam kararı aldık. Şartlar daha zorlaşırsa değerlendirmemizi yapar, belki bir miktar daha indirime gideriz. Orta ölçekli mağazaların maliyetinin bir miktar daha yüksek algılanmasının sebebi kiraladığı alan daha küçük olduğundan metrekare fiyatının da yüksek olması. Cirodan pay şeklindeki kira ödemelerinde her AVM ve her marka farklı uygulama yapabiliyor. Benim düşüncem markalara destek verilmesi yönünde. Markalar yoksa AVM’ler neyle var olacak? İndirim yapıldığında AVM yatırımının geri dönüş süresi 1-2 yıl uzar. Batacağıma, bunu kabul ederim.

Menekşe ATASELİM/Habertürk