Yakın noktada açılan AVM’ler alarm vermeye başladı!

Türkiye’de sayıları hızla artan AVM’ler yatırım geri dönüşü ve markaların kârlılıkları açısından alarm vermeye başladı. Çok yakın noktada açılan AVM’ler, birbirlerine zarar veriyor.

Türkiye’de son yıllarda tam bir alışveriş merkezi (AVM) çılgınlığı yaşanıyor. Başta İstanbul olmak üzere özellikle büyük şehirlerde sürekli yeni AVM’ler açılıyor. Yenilerin, eskilerin yanına veya karşısına açılması, sektörü büyütmek yerine mevcut yatırımlara zarar veriyor. Akaryakıt istasyonlarında bile bulunan lokasyon kısıtlamasının AVM yatırımlarında aranmaması, kaotik duruma yol açıyor. Hem yatırımcılar hem de markalar gelinen noktadan rahatsız.

Haziran ayı itibariyle Türkiye’deki AVM sayısı toplam 329 oldu. Bunların 97’si İstanbul’da. Moda başkenti Londra’da ise sadece 42 AVM var. Bu gidişat yabancı basının da ilgisini çekiyor.

21 Mayıs’ta Türkiye’deki emlak sektörü hakkında bir makale yayınlayan The New York Times, Torunlar GYO’nun yatırımı Mall Of İstanbul için, ‘Türkiye’deki emlak balonunun Titanici’ benzetmesi yapmıştı.

1 km’de 7 AVM

İstanbul’un trafik ve nüfus yoğunluğu en fazla olan semti Mecidiyeköy’de, yeni açılanlarla birlikte, 1 kilometrelik alanda AVM sayısı 7’ye ulaştı. Bunlardan, Astoria AVM iş yapmadığı için emlak AVM’sine dönüştürülecek. Trump Tower Genel Müdürü Kural, “Hâlâ İstanbul’da AVM ihtiyacı olan yerler var ama gelip de Levent’in, Şişli’nin göbeğine AVM açarsan kendi kendine kurşun sıkarsın” değerlendirmesini yaptı.

Mahmutbey alarm veriyor

İstanbul’da AVM çılgınlığı yaşanan diğer bölgesi ise Mahmutbey gişeler ve Basın Ekspres yolu. Her akşam ve sabah İstanbul’da trafik yoğunluğunun en fazla olduğu bu bölgede sürekli yeni AVM yatırımları yapılıyor. Basın Ekspres’teki Star City zaten sıkıntıdayken, onun on metre yanında İstWest AVM açıldı.

Trafiği de kilitliyor

Onun yanında ise Kuyumcular Çarşısı Evlilik AVM’si açıldı. Onların 200 metre ötesinde, havaalanı kavşağında ise Airport AVM bulunuyor. E-5 üzerindeki AVM sayısı da sürekli artıyor. Bunlar şehir içi trafiğini de gittikçe çıkmaza sokuyor.

Basın Ekpres’in TEM girişinde ise 212 AVM’nin karşısına Mall of İstanbul açıldı. Gişelere varmadan  Ankara  yönünde ise Batı Şehir ve Viaport projeleri devam ediyor. Eski Hürriyet binası da AVM olmaya hazırlanıyor.

Bütün bunlara Mall of İstanbul ile arasında 300 metre bulunan Deposite AVM’yi de eklemek gerekiyor. Bu bölge, Başakşehir’deki irili ufaklı onlarcası da eklendiğinde AVM kaosunu yansıtıyor.

Yasada ele alınmalı

Türkiye’de bir AVM çılgınlığı olduğunu dile getiren Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, “Gelişmiş ülkelerde kişi başına milli gelire bak, 40 bin dolar iken, AVM sayıları 10 ise, bizde milli gelir 10 bin dolar iken AVM sayımız 40” dedi.

Yatırımcı yanlış yönlendirildi

TESK Başkanı, şöyle konuştu: “Milli servet boşa gidiyor, yatırımcı yanlış yönlendiriliyor. Şu an bakın en görkemli ana anterlerde dükkanlar boşalıyor. Haksız rekabet ortamı toz duman ediyor. Adam fason mal üretiyor, ucuza satıyor. Karşısındaki adam nasıl dayansın. AVM dosyasında sınıfta kaldık.”

Markalara zarar vermeye başladı

Süvari Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Coşkun, AVM’lerin Türk markaları için faydalı bir iş olarak başladığını belirterek, “Yakın noktada açılan AVM’ler hem o bölgedeki yatırımcılara hem de marka sahiplerine karlılık açısından zarar veriyor. Bir AVM oturmadan diğer AVM’nin açılması facia” diye konuştu. AVM yatırımcılarının artık yatırım yapmadan önce marka sahipleriyle görüşmesi gerektiğini vurgulayan Coşkun, sadece İstanbul değil Anadolu’nun küçük şehirlerinde birden fazla AVM açılmasının markalara zarar verdiği tespitini yaptı.

Coşkun, “Düşünmeden yapılan AVM’ler daha sonra en çok yatırımcısını mağdur ediyor, sonra keşke AVM değil de konut yapsaydım diyorlar” diyerek eleştirdi.

İnşaatların yüzde 40’ı İstanbul'da

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Hüseyin Doğan, İstanbul’da benzer yatırımların, aynı bölgeye birden fazla yapıldığına dikkat çekti.

Doğan, şunları söyledi: “ İstanbul, artan nüfusu, özellikle bu nüfus içinde gençlerin artan talepleri AVM yatırımlarını cazip hale getiriyor. Türkiye’nin ortalama perakende yoğunluğu, yani bin kişiye düşen m2, 126 m2 iken, bu oran İstanbul’da 253 m2. İnşaat halindeki AVM’lerin yüzde 40’ı ise sadece İstanbul’da yer alıyor.”

Geri dönüş 20 yıla çıktı

Trump Tower Genel Müdürü Bülent Kural, “Bu kadar AVM art arda açılınca ister istemez eskileri etkilenecek. Sektörde her ilave gelen AVM diğerinden bir pay götürecek. Verimlilikleri düşecek, nihayetinde bu kadar AVM’nin birbirine yakın açılmasına müsaade eden belediyeler” diye konuştu. Kural, “10 yıl önce bir çok yatırımcı AVM yatırımına yöneldi. Çünkü yatırımların geri dönüş süresi 6-7 yıl kadar kısaydı. Ancak şimdi bu süre artık 15-20 yıla kadar yükseldi” bilgisini verdi.

SÜMEYRA KIRCA - BUGÜN GAZETESİ