Kentsel dönüşüm hakkında her şey! 14 soruda tüm detaylarıyla!
2023 yılı kapsamında 300 bin konutun dönüştürülmesine ilişkin çalışmalar sürüyor. Faiz destekli dönüşüm kredileri 400 bin Türk Lirası'na ulaşırken, 2022 yılında 100 bin adet bağımsız birimin riskli yapı tespiti yapılarak dönüştürülmesi planlanıyor.
Para Dergisi'nden Hülya Genç Sertkaya'nın derlediği kentsel dönüşümde merak edilen sorular ve cevapları...
1-Kentsel dönüşüm seferberliği çerçevesinde hangi destekler veriliyor?
6306 sayılı Kanun kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca finansal destek olarak kira yardımı ve faiz desteği veriliyor. Kanun kapsamındaki iş ve işlemlerde vergi, harç ve ücret muafiyeti bulunuyor.
2-Kentsel dönüşümde kira yardımından kimler yararlanıyor? Şartları nedir?
6306 sayılı Kanun kapsamında kira yardımından malikler, kira cılar, ikamet etmek şartı ile sınırlı ayni hak sahipleri ile yapısını malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi olmaksızın kullananlar (gecekondu sahipleri) faydalanabiliyor. Riskli yapılarda maliklere aylık olmak üzere 18 ay, kiracılara defaten ilgili il için maliklere ödenen aylık kira be delinin 2 katı kadar, sınırlı ayni hak sahip lerine ise defaten beş katı kadar kira yardı mı yapılabiliyor. Riskli yapılarda her il için aylık kira bedelleri Bakanlıkça belirleniyor. Riskli alanlarda ise kira yardımı süresi 48 ayı geçmemek şartıyla ilgili idarece proje süre si dikkate alınarak gerçekleştiriliyor. Yapısı riskli olarak tespit edilen gecekondu sahip lerine ise ilgili il için belirlenen aylık kira bedelinin 2 katı, riskli alanlarda gecekondu sahibi olanlara ise ilgili alan için belirlenen kira yardımı bedeli ve süresini 2/3 katı kadar kira yardımı yapılabiliyor.
3-Faiz desteğinden kimler yararlanıyor? Kredi türlerine göre nasıl değişiyor?
6306 sayılı Kanun kapsamında, yapısı riskli olarak tespit edilen ve riskli alanda hak sahibi olan gerçek veya tüzel kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere Çev re, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca faiz desteği veriliyor. Faiz Desteği oranı, üst limitleri ve vadesi kredi türüne göre değişiyor. Güçlendirme kredisi, konut yapım kredisi ve konut edindirme kredisin de faiz desteği oranı yıllık 400 baz puan iken, işyeri yapım kredisi ve işyeri edinme kredisinde yıllık 300 baz puan. Hak sahipliği bazında destek sağlanacak kredi ana para tutarı için üst limit güç lendirme kredisinde 160 bin TL olurken, konut yapım, konut edinme, işyeri yapım ve işyeri edinme kredisi için 400 bin TL olarak uygulanıyor.
4-Kentsel dönüşüm başvuruları nereye, nasıl yapılıyor?
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında sürdürülen kentsel dönüşüm uygulamaları; alansal (riskli alan) veya yapısal (riskli yapı) olmak üzere iki statüde sürdürülüyor. Bu çerçevede yapısının tehlikeli olduğunu düşünen vatandaşların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca lisanslandırı lan ve web sayfasında yayımlanan firma lara müracaat etmeleri sonucu riskli yapı tespitleri yapılarak yenileme sürecine başlanılıyor, Riskli Alan uygulamalarına ilişkin olarak ise; öncelikle yerel idareler tarafından zemin durumu ve üzerindeki yapılaşmalara acısından can ve mal gü venliği açısından tehlikeli olduğu belir lenen alan teklifleri Bakanlığa iletilmek te olup, uygun değerlendirilen alanlar Cumhurbaşkanlığı kararına istinaden ilan ediliyor.
