Kirası düşük olan kiracıya nasıl zam yapılabilir?

Kiracım düşük kira bedeli ödüyordu. İhtarname gönderdim ama “Nasıl olsa ihtarname gönderdim, belki zam yapar” diye bekledim. Uzun zaman geçti, şimdi dava açmak istiyorum. Bunun zamanı, süresi, zamanaşımı var mı? ● K.E. 

Bu soruya “Evet, üç aydır” veya “Hiç yoktur” gibi bir cümlelik yanıt veremeyeceğim. Anlatacaklarım biraz karışık. Mümkün olduğu kadar kısa ama anlaşılır anlatmaya çalışayım.

Kiracının ödediği kira bedeli düşük ise kira tespiti davası açılarak dönem kira bedeli tespit ettirilebilir. Ancak, şimdi işin karışık kısmına geliyorum. Şayet kira sözleşmesinin ilk yapıldığı tarihten itibaren beş yıl geçmediyse yapılacak kira zammı her yıl TÜİKÜFE- 12 aylık ortalama oranındadır.

Beş yıl tamamlanmış altıncı yılın başı gelmişse bu halde muhitte oluşmuş rayiç kadar kira bedeli talep imkanı doğar. Bu da ikinci husustu ama daha bitmedi. Kira artırım talebi ancak dönem başında yapılır, dönem ortasında olmaz. Yasa metninde süre yoktur, her zaman açılır anlamında bir cümle vardır ve bu pek çok kişiyi yanıltır. Zannedilen, kira tespitinin her zaman yapılacağıdır. Hayır bunun anlamı, davayı dönem bitmeden bir ay önceden açarsınız, sonra gelen dönem için tespit istersiniz ama bir ay kaladan kısa zamanda da açabilirsiniz, bu nedenle davanız reddolmaz ama tespit bir dönem sonrası için yapılır.

Şimdi soruya geleyim. Süresinde bir ihtarname keşide olundu ise o kira yılının sonuna kadar kira tespiti yapılabilir. Ancak o kira yılı tamamlanıp yeni bir kira yılına girildiyse artık geçmiş yıl için nasıl olsa ihtarname vardı diyerek tespit talebinde bulunulamaz.

Örnek: Kira başlangıcı Şubat ise ve 2016 için kira tespiti talep edeceksek, 30 gün önceden kiracıya ihtarname gönderdiysek Şubat 2017 başına kadar 2016 dönemi için dava açarak kira tespiti talebinde bulunabiliriz. Şayet Mart 2017’ye gelmişsek, “Nasıl olsa ihtarname var Şubat 2016’dan itibaren tespit talep edelim diyemezsiniz. Artık o ihtarnamenin hükmü kalmamıştır.

Sorunuz içinde “Uzun zaman geçti” ifadesi ne kadar zaman geçtiğine bağlı olarak yanıtlanmalıdır. Yukarıdaki açıklamalarım ışığında bakın bakalım halen hakkınız devam ediyor mu?

Posta / Tamer Heper