Peşin ve senetle konut alımında hangi detaylara dikkat edilmeli?
Mart ayında 21 bin 815 tanesi krediyle, 89 bin 426 tanesi peşin ve senet yöntemleriyle el değiştirdi. Senette düşük faiz, uzun vade seçenekleri gibi kolaylaştırıcı unsurlar bulunsa da dikkat edilmesi gerekilen önemli konularda yer alıyor. İşte detaylar...
Ev hayali kuran vatandaşlar konut kredisi kullanmayı tercih ediyor. Kredilerin faizlerinin aylık ortalama yüzde 1.52, bankalarda ise yüzde 1.39 ila 1.86 civarında olması ise kredilere olan talebi düşürüyor. Posta'dan Meltem Kara Söyleyenoğlu'nun haberine göre; krediyle yapılan satışlarda hareketlenme yaşansa da peşin, senet gibi ekstra yollara daha çok ilgi gösteriliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) tarafından açıklanan rakamlarda, Mart ayında 111 bin 241 ev satıldığı belirtildi. Satılan evlerden 21 bin 815 tanesi krediyle, 89 bin 426 tanesi peşin ve senet yöntemleriyle el değiştirdi.
DÖVİZİNİ BOZAN ALDI
Kovid-19 salgını döneminde diğer satışların toplamdaki payı yüzde 80.4 olurken, tüm zamanların en yüksek Mart verisi kaydedildi. Yaşanan bu artışta, Mart ayında kurlardaki ani ve sert yükselişten sonra kazanç elde eden vatandaşların konut alması etki gösterdi. Mart ayındaki satışlarda peşinciler doping yarattı. REIDIN-GYODER’in yeni konut fiyatları endeksi verileri de peşin satışların doping etkisi yarattığını ortaya koydu. Bu verilere bakıldığında, Mart ayında peşin alımlar yüzde 61.56 olurken, banka kredisi kullanım oranı yüzde 14.01 olarak, senet kullanım oranı ise yüzde 24.43 olarak gerçekleşti.
KALAN BAKİYE İÇİN
Diğer satış verilerinde peşin alımın fazlalığı dikkat çekse de senetle konut alımı nın da payı büyük. Bir konut parasını peşin olarak alacak durumu bulunmayan vatandaşlar, yüksek faiz oranlarının maliyetlerinin de eklenmemesi amacıya senet yöntemiyle ev sahibi oluyor. son zamanlarda konut alan vatandaşların birikimlerini peşinat yaparak, kalan kısım için senet ödemeyi tercih ettiği kaydediliyor.
DÜŞÜK FAİZ UZUN VADE
Senetli satışı şirketler, bankaları devreye sokmadan kendi bünyeleri içinde gerçekleştiriliyor. Bu şekilde sektörden daha düşük faiz, daha uzun vade, kredi çekme ve benzeri işlemlerle uğraşmıyorlar. Senetle ev sahibi yapan tasarruf finansman şirketleri de bulunuyor. Tasarruf finansman şirketleri vatandaşa faizsiz ve peşinatsız olarak ödeme fırsatı sunuyor. Senette bu gibi avantajlar olsa da özellikle dikkat edilmesi gerekilen unsurlarda bulunuyor.
BUNLARA DİKKAT!
GÜVENİLİR FİRMA MI?
Konut alırken senetle alım tercih edildiğinde ilk dikkat edilemsi gerekilen unsur firmanın güvenilir olup olmadığı oluyor. Güvenilirliği bulunmayan bir firmadan konut alındığında, inşaatın tamamlanmama riski bulunur. Bu sebeple şirketin daha önce teslim ettiği projeler, konutların tesliminde sorun olup olmadığı, şantiyelerindeki inşaatların ilerlemeleri, son zamanlardaki mali yapısı kontrol edilmeli.
BANKANIN GARANTÖRLÜĞÜ
Ev alırken vatandaşın tercihi senet olsa da projede banka bulunması da önem arz ediyor. Konut alınan şirketin satış yöntemleri arasında banka kredi kullanımı mutlaka bulunmalı. Banka, şirketin güvenilir olmadığını fark ettiği durumlarda kredi talebini onaylamıyor. Bankadan firmaya kredi verilmesi garantör olması anlamını taşıyor. Diğer taraftan vatandaşlar senetle konut alırken belirli bir tutarı kredi kullanarak yine bankanın garantör olmasını sağlayabilir.
RUHSAT ALINMIŞ MI?
Tüketici Kanunu’na göre, ruhsatı olmayan inşaatlarda satış gerçekleştirilemiyor. Konut alırken projenin ruhsatı da mutlaka araştırılmalı ve ruhsat sorunsuzsa senetler imzalanmalı.
SENET NAMA YAZILMALI
Senetle konut alacakların dikkat etmesi gereken en önemli durumlardan biri de senetlerin nama yazılı şekilde her taksit için ayrı olarak hazırlanması. Yani hazırlanan senetler alacaklının ismine yazılmalı ve ciro kazanılmayacak şekilde hazırlanmalı. Bu şekilde konut alan vatandaşların senetleri başkaları üzerine devredilemiyor. İsme yazılmamış senetler, cirolanarak piyasaya sürülebiliyor. Böyle olduğunda müteahhit konutu teslim edemediği takdirde senetin elinde olduğu kişi veya kişiler sizden bu tutarı isteyebilirler. Hem evinizden olursunuz hem de hiç tanımadığınız birine borçlanırsınız, yanı; konuta ulaşım konusunda problemle karşılaşılan bir durumda bir de tanımadığınız bir kişiye bu senet sebebiyle ödemek zorunda kalınır.
TAPUDA RİSKSİZ ÖDEME İMKANI
Peşin alım tercih edildiğinde de paranın korunması için geliştirilen güvenli yollar bulunuyor. Tapuda dolandırıcılık olması ve hırsızlık yapılması gibi risklere karşı alıcı ve satıcıyı güvenli kanalda bir araya getiren uygulamalar arasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Taputakas ve Emlak Katılım’ın Tapu Güvenilir Hesap uygulamaları bulunuyor. Bu uygulamalarla beraber gayrimenkul ile satışa ilişkin nakit para eş zamanlı şekilde el değiştiriyor ve nakit taşımadaki risk ortadan kalkmış oluyor. Bu şekilde parada sahtecilik ve hırsızlık olaylarının yaşanmasının önüne geçiliyor.
Ev almadan önce nelere dikkat edilmeli?
Türkiye'den konut alan yabancılar hangi kriterlere dikkat ediyor?
